Một số ấn phẩm tiêu biểu về Thăng Long - Hà Nội do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản

Từ lâu, Hà Nội đã trở thành biểu tượng cho các giá trị văn hóa của dân tộc, là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam và bạn bè thế giới. Trải qua hơn một nghìn năm lịch sử, Thăng Long - Hà Nội đã trở thành vùng đất hội tụ, kết tinh và lan tỏa văn hóa của mọi miền đất nước, nơi gìn giữ một kho tàng di sản văn hóa vật thể và phi vật thể hết sức phong phú. Với ý nghĩa đó, những năm gần đây, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã cho ra mắt nhiều ấn phẩm có giá trị viết về Hà Nội.

Một số ấn phẩm tiêu biểu về Thăng Long - Hà Nội do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản

Các tác phẩm viết về Hà Nội được tổ chức biên soạn, xuất bản đều là những tư liệu quý, những cuốn sách hay viết về lịch sử, văn hóa, về truyền thống hào hùng của mảnh đất Thăng Long, về một Hà Nội đã và đang trên con đường xây dựng và phát triển, về một Hà Nội "mới lạ" được nhìn nhận qua "con mắt" người nước ngoài,... Đó là kết quả của quá trình nghiên cứu, sưu tầm công phu của các tác giả, các nhà nghiên cứu, học giả có uy tín trong nước.

Cuốn Sự nghiệp giải phóng, bảo vệ Thăng Long - Hà Nội do PGS. TS. Nguyễn Văn Tài làm Tổng Chủ biên là cuốn sách đầu tiên tổng kết có hệ thống, toàn diện, xuyên suốt lịch sử sự nghiệp bảo vệ, giải phóng Thăng Long - Hà Nội trên nền tảng lý luận và sự khái quát khoa học tổng hợp. Cuốn sách là công trình làm sâu sắc vị trí chiến lược quân sự và tầm quan trọng của sự nghiệp bảo vệ, giải phóng Thăng Long - Hà Nội dưới góc độ văn hóa quân sự; đồng thời, làm rõ những khía cạnh cơ bản về bảo vệ Thủ đô của nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay; góp phần hệ thống hóa những chiến công và sự kiện tiêu biểu; làm sáng tỏ nhiều đóng góp đặc sắc về thực tiễn và lý luận quân sự của các tài năng, anh hùng, nhân vật lịch sử quân sự xuyên suốt lịch sử bảo vệ, giải phóng Thăng Long - Hà Nội từ thời dựng nước đến thời đại Hồ Chí Minh. Từ đó, cuốn sách khái quát hệ thống bài học kinh nghiệm có giá trị, mang nét đặc sắc của văn hóa quân sự Thăng Long - Hà Nội.

Là một vùng đất cổ, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nước trong trường kỳ lịch sử, Thăng Long - Hà Nội có một tiến trình văn hóa lâu dài và một kho tàng văn hóa phong phú. Ở Thăng Long - Hà Nội, những thành tựu văn hóa của các thời kỳ lịch sử khác nhau, các dạng thức khác nhau, xuôi theo dòng thời gian trở thành nơi hội tụ, kết tinh các giá trị văn hóa phong phú đa dạng của dân tộc, của bốn phương. Cuốn sách Văn hóa Thăng Long - Hà Nội - Hội tụ và tỏa sáng do GS. TS. Trần Văn Bính chủ biên tập hợp các bài viết của các nhà nghiên cứu, các học giả có tiếng trong nước, đã làm nổi bật những đặc trưng văn hóa cùng những giá trị tinh hoa của văn hiến Thăng Long - Hà Nội đã hình thành và không ngừng phát triển để trở thành sức mạnh trường tồn của dân tộc. Cuốn sách giúp bạn đọc hiểu sâu sắc hơn về Thăng Long - Hà Nội, về những đặc trưng văn hóa của Thủ đô.

Không viết dưới dạng lý luận đơn thuần như các bài viết trong cuốn Văn hóa Thăng Long - Hà Nội - Hội tụ và tỏa sáng, mà được viết dưới dạng hỏi - đáp với 1.000 câu, cuốn sách Ngàn năm lịch sử văn hóa Thăng Long - Hà Nội do GS. TSKH. Nguyễn Hải Kế làm chủ biên đã góp phần tái hiện toàn bộ diện mạo lịch sử, văn hóa, chính trị, kinh tế, xã hội của Hà Nội qua các thời đại, khẳng định những thành tựu về mọi mặt của Thủ đô Hà Nội trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Hà Nội từ lâu vẫn tự hào là nơi có trường đại học đầu tiên của cả nước, là trung tâm đào tạo nhân tài cho đất nước, nơi có truyền thống hiếu học lâu đời. Truyền thống đó đã hình thành nên các làng khoa bảng, góp cho đất nước một lượng lớn nhân tài. Để hiểu kỹ hơn về các làng khoa bảng này, độc giả có thể tìm đọc cuốn Các làng khoa bảng Thăng Long - Hà Nội do tác giả Bùi Xuân Đính và Nguyễn Viết Chức làm chủ biên. Đây là công trình nghiên cứu, biên soạn công phu về một kiểu làng Việt xưa - làng khoa bảng, nơi biểu hiện tập trung ở trình độ cao của văn hóa làng; đặc biệt, các làng này lại nằm ven Kinh đô Thăng Long. Nội dung cuốn sách tập trung giới thiệu truyền thống khoa bảng của các làng, tìm ra điều kiện hình thành, những đặc điểm chung của loại hình làng này và ảnh hưởng của giáo dục khoa cử Nho học đối với các mặt đời sống của làng, đồng thời xem xét sự nối tiếp và "đứt đoạn" truyền thống trong giai đoạn từ Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay. Trên cơ sở đó, cuốn sách đưa ra một số khuyến nghị nhằm phát huy truyền thống hiếu học của ông cha ta. Cuốn sách góp phần quan trọng trong việc khôi phục các giá trị truyền thống văn hóa từng "vang bóng một thời".

Cũng nằm trong chuỗi sách viết về Hà Nội, cuốn Khoa bảng Thăng Long - Hà Nội qua tài liệu Mộc bản triều Nguyễn của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước được biên soạn, tập hợp từ những kho tư liệu gốc quý, đó là những Mộc bản khắc về khoa bảng Thăng Long - Hà Nội dưới triều Nguyễn, trong đó chứa đựng nhiều thông tin, tư liệu về khoa thi, các nhà khoa bảng Hà Nội đỗ Đại khoa và các nhà khoa bảng thi đỗ khoa thi Hương tại trường thi Thăng Long - Hà Nội.

Nét đẹp của Thăng Long - Hà Nội không chỉ được kết tinh qua lịch sử mà nó còn được thể hiện qua những nét đẹp của văn hóa ẩm thực. Cuốn sách Ẩm thực dân gian Hà Nội là kết quả của nhiều năm tháng miệt mài với mảng đề tài sở trường, yêu thích của Tiến sĩ Nguyễn Thị Bảy. Cuốn sách chủ yếu đề cập đến văn hóa ẩm thực dân gian Hà Nội dưới cái nhìn đồng đại, phản ánh một cách rõ nét văn hóa ẩm thực dân gian và những ảnh hưởng của môi trường sinh thái, cảnh quan, con người đến những xúc cảm ẩm thực, thói quen ăn uống của người Hà Nội. Bên cạnh đó, cuốn sách cũng đề cập đến sự giao thoa, tác động giữa các nền văn hóa ẩm thực của các nước châu Á, các nước phương Tây và văn hóa ẩm thực Hà Nội. Đọc cuốn sách, độc giả sẽ được tiếp cận với một Hà Nội mang nét văn hóa ẩm thực đời thường với những món ăn đặc trưng mang tính truyền thống của vùng đất địa linh, nhân kiệt.

Hà Nội được coi là vùng "địa linh, nhân kiệt", "nơi lắng hồn núi sông ngàn năm", đây cũng là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, mở đầu kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Các hoạt động của Người đã được lưu lại bằng hình ảnh, qua ký ức của nhiều người. Những tư liệu quý giá đó được tác giả Bùi Kim Hồng, Đỗ Hoàng Linh và Nguyễn Văn Dương sưu tầm và biên soạn thành cuốn Bác Hồ với Hà Nội.

Bìa cuốn sách Bác Hồ với Hà Nội

Cuốn sách bao gồm hai phần, phần thứ nhất gồm gần 200 hình ảnh tư liệu quý liên quan đến hoạt động của Bác Hồ với Thủ đô Hà Nội và tình cảm của nhân dân Hà Nội đối với Bác Hồ, được xếp theo trình tự thời gian; phần thứ hai gồm những câu chuyện kể về Bác, về những kỷ niệm của Bác với Thủ đô từ những ngày kháng chiến cho đến khi thắng lợi. Nội dung cuốn sách Bác Hồ với Hà Nội chứa đựng một lượng lớn thông tin về tình cảm của Bác Hồ với Hà Nội, đó là lời thăm hỏi ân cần, sự chỉ đạo sát sao của Người đối với nhân dân Thủ đô trong lao động, sản xuất và chiến đấu, góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và Hà Nội trở thành trái tim của hậu phương lớn miền Bắc, chi viện cho miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng đất nước.

Nếu như Hà Nội rất đỗi gần gũi, thân thương trong trái tim người dân Việt Nam thì trong con mắt người nước ngoài, Hà Nội cũng chiếm được nhiều tình cảm và thiện chí tốt đẹp. Cuốn sách Hà Nội trong con mắt người nước ngoài do GS. TS. NGND. Phan Ngọc Liên, TS. Bùi Thị Thu Hà biên soạn ngoài việc tập trung khái quát những nét chính về Hà Nội, cuốn sách còn trích đoạn một số bài viết, bài ghi chép,... từ các nguồn tài liệu nước ngoài viết về Thăng Long - Hà Nội. Đó là những bài viết thể hiện tình cảm chân thành của những người nước ngoài đã từng sống, làm việc, học tập, nghiên cứu ở Hà Nội. Họ có thể là những chính khách, nhà nghiên cứu, các tướng lĩnh, nghệ sĩ, các nhà hoạt động xã hội hoặc cũng có thể là du khách đã từng đặt chân đến Thủ đô Hà Nội. Mỗi trích đoạn đều mang những nét riêng, đề cập nhiều vấn đề khác nhau nhưng tựu trung lại là mối thiện cảm, ấn tượng tốt đẹp về một thành phố mang đậm hồn sông núi.

Ngoài những ấn phẩm kể trên, bạn đọc có thể tìm thấy nhiều giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống của mảnh đất Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến cũng như về một Hà Nội đang trên con đường phát triển qua các ấn phẩm khác như: Vương triều Lý - Trần với kinh đô Thăng Long; Mộc bản triều Nguyễn - Chiếu dời đô và một số kiệt tác; Khu phố cổ Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX qua tư liệu địa chính; Hoàn thiện mô hình tổ chức và quản lý đô thị Hà Nội - Luận cứ và giải pháp; Thăng Long - Hà Nội - Truyền thống, tầm nhìn, động lực vươn tới; Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ngoại thành Hà Nội theo hướng giá trị cao, kinh tế xanh và phát triển bền vững,... Đây là những cuốn sách có giá trị, khơi dậy niềm tự hào, đồng thời cũng là lời nhắc nhở những thế hệ người Hà Nội hôm nay và mai sau phải biết giữ gìn phong cách, truyền thống văn hóa của đất Hà thành hào hoa, phong nhã.

Bùi Thu