Đưa tác phẩm báo chí của Bác Hồ trên báo Nhân Dân đến với bạn đọc

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm đến việc sưu tầm, nghiên cứu xuất bản toàn bộ các nguyên tác của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó có các tác phẩm báo chí, nhằm đáp ứng nguyện vọng tha thiết của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là các cán bộ nghiên cứu muốn có toàn bộ nguyên tác của Người để tìm hiểu, học tập.

Các nhà nghiên cứu và bạn đọc đã biết tới bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức xuất bản. Lần thứ nhất, bộ sách Hồ Chí Minh Toàn tập gồm 10 tập, được xuất bản năm 1990, vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-1990). Đến năm 2000, bộ Hồ Chí Minh Toàn tập được tổ chức xuất bản lần thứ hai với 12 tập. Đặc biệt, bộ Hồ Chí Minh Toàn tập xuất bản lần thứ ba, năm 2011, gồm 15 tập, với trên 3.300 tác phẩm quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1912 đến 1969, trong đó có hàng nghìn bài báo của Bác đã được nghiên cứu, tuyển chọn từ các báo như: Người cùng khổ (Le Paria, tiếng Pháp, xuất bản ở Paris từ tháng 4 năm 1922), Cứu quốc (từ năm 1942 và nay là Đại đoàn kết), Sự thật (1945-1950), và đặc biệt là báo Nhân Dân (từ ngày 11-3-1951).

Với báo Nhân Dân, từ khi xuất bản số đầu tiên năm 1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm, coi đó là công cụ tuyên truyền đường lối cách mạng, tập hợp quần chúng. Từ bài viết “Phong trào mua công trái” đăng trên số đầu tiên (ra ngày 11-3-1951) cho đến bài viết cuối cùng “Nâng cao trách nhiệm chăm sóc và giáo dục thiếu niên, nhi đồng” (đăng số 5526, ngày 1-6-1969), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết trên 1.200 bài với bút danh C.B là chủ yếu và nhiều bút danh khác.

Nhằm giúp bạn đọc có thêm tư liệu về các bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh đăng trên Báo Nhân Dân, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật và báo Nhân Dân đã sưu tầm, tuyển chọn giới thiệu những bài viết của Bác đăng trên báo Nhân Dân trong những năm 1951-1969. Việc tổ chức biên tập, xuất bản bộ sách Những bài viết của Bác Hồ trên báo Nhân Dân nhằm nâng cao chất lượng và hoàn thiện thêm một bước để giúp bạn đọc có thể tìm hiểu đầy đủ, chính xác về sự nghiệp và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời phản ánh được những thành tựu nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh trong những năm gần đây.

Tập 1 bộ sách Những bài viết của Bác Hồ trên báo Nhân Dân đã ra mắt vào nửa cuối tháng 3-2016, giới thiệu 360 bài viết, được sắp xếp theo thứ tự thời gian đăng trên báo Nhân Dân từ năm 1951 đến 1954. Đây là một bộ sưu tập tư liệu quý không chỉ với những người nghiên cứu Hồ Chí Minh, những người làm báo, cán bộ, đảng viên mà còn với đông đảo bạn đọc. Điều đặc biệt quý giá là tập 1 của bộ sách giới thiệu 130 bài viết mới đã được xác minh, thẩm định, lần đầu được sưu tầm, tuyển chọn, công bố. Các bài viết đều có phần chú thích về thời điểm đã đăng trên báo Nhân Dân để bạn đọc có thể tra cứu, đối chiếu.

Có thể nhận thấy bốn nhóm chủ đề quan trọng được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu trên báo Nhân Dân từ năm 1951 đến 1954 như sau:

Thứ nhất, nhiều bài viết thể hiện tầm nhìn chiến lược cách mạng của Người và Đảng ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Các bài viết đều nêu bật những mục tiêu, nhiệm vụ quân và dân ta cần phấn đấu thực hiện để đi đến thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến, đồng thời cũng đề phòng và ngăn ngừa, khắc phục tâm lý nóng vội, chủ quan, ngại gian khổ: “Kháng chiến nhất định thắng lợi nhưng cũng nhất định phải trường kỳ gian khổ”¹. Chủ đề này được Người nêu trên các bài viết như: “Cả nhà kháng chiến”, số 34, ngày 29-11-1951; “Thi đua ái quốc, hiện tại và tương lai vẻ vang của nước ta”, số 15, ngày 5-7-1951; “Chính sách dân tộc”, số 51, ngày 27-3-1951;...

Thứ hai, nhiều bài viết biểu dương những gương người tốt, việc tốt, những cách làm tốt trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc của nhân dân, cổ vũ động viên phong trào thi đua sản xuất, giảm tô cải cách mang lại quyền lợi thiết thực cho người nông dân, đồng thời phê phán thói hư tật xấu, cá nhân địa vị của cán bộ, đảng viên. Chủ đề này được Người nêu trong các bài viết như: “Người đảng viên Đảng Lao động Việt Nam phải như thế nào?”, số 2, ngày 25-3-1951; “Có công mài sắt, có ngày nên kim”, số 67, ngày 24-7-1952; “Chống bệnh quan liêu, mệnh lệnh và làm trái pháp luật”, số 107, ngày 20-4-1953; “Vài ưu điểm và khuyết điểm trong việc phát động quần chúng”, số 153, ngày 15-12-1953;...

Thứ ba, nhiều bài viết vạch rõ những âm mưu thủ đoạn đen tối của thực dân Pháp, đế quốc Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam và Đông Dương, phân biệt những điểm ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa và những hạn chế, phi nghĩa của chế độ thực dân đế quốc. Một số bài viết tiêu biểu là: “Dân chủ cũ, dân chủ mới”, số 15, ngày 5-7-1951; “Liên Xô đối với chúng ta”, số 261, ngày 12-11-1954; “Tình hình khốn đốn của thực dân Pháp”, số 44, ngày 7-2-1952; “Giặc Pháp - Mỹ tàn sát đồng bào Công giáo”, số 182, ngày 8-5-1954;...

Thứ tư, nhiều bài viết giới thiệu phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước còn là thuộc địa, cổ vũ các bạn tiến lên giành thắng lợi, như: “Nhân dân Bắc Phi chống thực dân Pháp”, số 90, từ ngày 8 đến 14-1-1953; “Kênia anh dũng”, số 108, từ ngày 21 đến 25-4-1953;...

Qua cuốn sách Những bài viết của Bác Hồ trên báo Nhân Dân, tập 1, chúng ta sẽ học phong cách của một nhà báo lớn. Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khai sinh dòng báo chí cách mạng Việt Nam, là người thầy, người anh của nhiều thế hệ nhà báo. Người coi báo chí là công cụ giác ngộ và thức tỉnh, phục vụ và phụng sự sự nghiệp của Đảng, của nhân dân, của dân tộc. Nhà báo lớn Hồ Chí Minh sử dụng lối diễn đạt phong phú, tinh tế nhưng vô cùng dễ hiểu, có sức lôi cuốn mạnh mẽ đối với người đọc, người nghe. Với mỗi đối tượng cụ thể, Bác Hồ đều tìm ra những cách nói, cách viết phù hợp nhất.

Cuốn sách Những bài viết của Bác Hồ trên báo Nhân Dân, tập 1 được phát hành tới các cơ quan trung ương, thư viện các tỉnh, thành phố và nhiều viện nghiên cứu, trường học trong cả nước. Hai tập sách còn lại, được chia thành tập 2 (gồm những bài viết từ năm 1955 đến 1959) và tập 3 (gồm những bài viết từ năm 1960 đến 1969) đang trong quá trình xuất bản, dự kiến sẽ ra mắt bạn đọc trong tháng 12 năm 2016.

NGUYỄN HOÀNG

1. Báo Nhân Dân: Những bài viết của Bác Hồ trên Báo Nhân Dân, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, tr. 16.