Báo chí cách mạng Việt Nam - 100 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), chiều 30/5/2025, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Hội Nhà báo Việt Nam; Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Báo Nhân Dân; Tạp chí Cộng sản; Thông tấn xã Việt Nam; Đài Truyền hình Việt Nam và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc (21/6/1925 - 21/6/2025)”. Đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư dự, chủ trì và phát biểu chỉ đạo Hội thảo.

Các đồng chí chủ trì Hội thảo.

Đồng chủ trì Hội thảo, có các đồng chí: Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Lại Xuân Môn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Hoàng Trung Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Vũ Việt Trang, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam; Vũ Trọng Lâm, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.

Dự Hội thảo có các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam, và hơn 400 đại biểu các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương.

Các đồng chí Phó Giám đốc - Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật: Phạm Thị Thinh, Nguyễn Hoài Anh; đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc Nhà xuất bản cùng dự Hội thảo.

PGS.TS. Vũ Trọng Lâm, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cùng chủ trì Hội thảo.

Hội thảo nhằm khẳng định những đóng góp to lớn của báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc qua các chặng đường lịch sử; là diễn đàn khoa học để các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các thế hệ nhà báo, nhà lãnh đạo, quản lý báo chí trao đổi, thảo luận những vấn đề lý luận và thực tiễn về lịch sử hình thành và phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam; từ đó, rút kinh nghiệm, đề xuất phương hướng, giải pháp phát triển báo chí phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Hội thảo là hoạt động ý nghĩa, thiết thực chào mừng kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), góp phần cổ vũ, động viên đội ngũ người làm báo tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, không ngừng nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức, giữ vững bản lĩnh chính trị, đổi mới, sáng tạo, xung kích, tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa…

Đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư phát biểu chỉ đạo Hội thảo.

Phát biểu chỉ đạo Hội thảo, đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư nêu rõ, báo chí cách mạng đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh giác ngộ chính trị tư tưởng, tổ chức và huấn luyện lực lượng hình thành sức mạnh tổng hợp, góp phần làm nên cuộc tổng khởi nghĩa tháng 8/1945 vĩ đại, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, báo chí cách mạng thực sự là mặt trận đặc biệt trong tổng thể chiến lược toàn diện của Đảng, trực tiếp góp phần cổ vũ toàn Đảng, toàn quân, toàn dân vượt qua gian khổ, hy sinh, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu và phục vụ chiến đấu trong chiến tranh.

“Bước sang thời kỳ đổi mới, trong bối cảnh đất nước có những phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, báo chí cách mạng tiếp tục phát huy vai trò là lực lượng đồng hành cùng công cuộc đổi mới toàn diện của đất nước, không ngừng tuyên truyền đường lối, chính sách, thực hiện chức năng phản biện chính sách và định hướng dư luận. Báo chí đã trở thành kênh truyền thông phản ánh tâm tư nguyện vọng của nhân dân, góp phần phát huy dân chủ, thúc đẩy đối thoại xã hội trong môi trường chính trị, văn hóa cởi mở và mạnh mẽ”, đồng chí Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh.

Đồng chí Trần Cẩm Tú khẳng định, qua 100 năm xây dựng và phát triển, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh cả về số lượng, chất lượng, nội dung và hình thức. Nhiều cơ quan báo chí đã chủ động ứng dụng công nghệ hiện đại, hội nhập khu vực và thế giới, xây dựng được đội ngũ những người làm báo có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp, hoàn thành tốt sứ mệnh xã hội của mình. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu to lớn, báo chí cách mạng cũng đang đứng trước nhiều thách thức. Tác động của kinh tế thị trường, quá trình toàn cầu hóa, bùng nổ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và mạng xã hội không chỉ tạo ra cơ hội, mà còn đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với đội ngũ người làm báo và hoạt động báo chí trong nước.  

Toàn cảnh Hội thảo.

Trong thời gian tới, để tiếp tục hoàn thành sứ mệnh đồng hành cùng dân tộc trong kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, đồng chí Trần Cẩm Tú đề nghị, các cấp ủy, chính quyền và cơ quan báo chí cần bám sát quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng, theo sát hơi thở của cuộc sống, của thời đại, tuyên truyền thường xuyên liên tục về những công việc lớn, quan trọng cấp bách mà hiện nay toàn Đảng và cả hệ thống chính trị đang tập trung tổ chức thực hiện như: cuộc cách mạng về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên phát triển mới; đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; hội nhập quốc tế trong tình hình mới; công tác xây dựng và thực thi pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Đặc biệt, tuyên truyền phản ánh thông tin chiều sâu đảm bảo khách quan, kịp thời, sâu sắc về các hoạt động chuẩn bị của đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng; đồng thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Các đồng chí Lãnh đạo Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật dự Hội thảo.

Đồng chí cũng yêu cầu, cần tiếp tục quyết liệt tiến hành đổi mới sắp xếp, tinh gọn hệ thống cơ quan báo chí theo hướng tinh, gọn, mạnh. Tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng, sức hấp dẫn, thuyết phục công tác thông tin tuyên truyền của hệ thống báo chí. Mỗi cơ quan báo chí cần hoạt động đúng tôn chỉ mục đích, chú trọng tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên các loại hình báo chí, nhất là trên internet, mạng xã hội, góp phần bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.

Bên cạnh đó, cần đặc biệt coi trọng đạo đức nghề nghiệp trên cơ sở các quy định đạo đức báo chí. Mỗi cơ quan báo chí có thể ban hành những quy định riêng, đặc thù với từng loại hình báo chí và thực tế của cơ quan mình. Xây dựng đội ngũ cán bộ phóng viên, biên tập viên cơ quan báo chí có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp trong sáng, thực sự là những tấm gương tiêu biểu, mẫu mực, xung kích đi đầu trên mọi mặt trận đấu tranh, đặc biệt trên mặt trận thông tin, tuyên truyền, đấu tranh chống diễn biến hòa bình, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ. Đẩy mạnh nghiên cứu, khai thác và ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, chuyển đổi số, báo chí gắn với cải cách bộ máy hành chính, xây dựng cơ quan báo chí chuyên nghiệp, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và hội nhập quốc tế. Tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng trên nền tảng mạng xã hội, làm chủ mặt trận thông tin tuyên truyền trước sự phát triển của các nền tảng số xuyên biên giới, giữ vững thương hiệu và vị thế của báo chí cách mạng Việt Nam trên trường quốc tế.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo.

Phát biểu phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, Hội thảo là diễn đàn để các chuyên gia, nhà khoa học, các thế hệ nhà báo, nhà lãnh đạo, quản lý về báo chí - truyền thông nhìn lại, tổng kết lịch sử 100 năm hình thành và phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam, rút ra những bài học kinh nghiệm, đề xuất phương hướng, giải pháp phát triển báo chí phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Với niềm tự hào về truyền thống vẻ vang và những đóng góp to lớn của báo chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, phát huy tinh thần trách nhiệm, đồng chí Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tin tưởng rằng, Hội thảo sẽ mang lại những kết quả thiết thực, có nhiều kiến nghị, nhất là đề xuất được các giải pháp mang tính đột phá để phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam ngang tầm yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

GS.TS. Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương trình bày tham luận với chủ đề “100 năm báo chí cách mạng - Vũ khí sắc bén trong đấu tranh và xây dựng dưới sự lãnh đạo của Đảng”.

PGS.TS. Bùi Đình Phong, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trình bày tham luận với chủ đề “Hồ Chí Minh - Nhà báo vĩ đại”.

100 tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà báo, nhà lãnh đạo, quản lý về báo chí gửi đến và trình bày tại Hội thảo tập trung trao đổi, thảo luận làm sâu sắc hơn ý nghĩa khoa học và thực tiễn về sự kiện 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, thể hiện qua 5 nội dung chủ yếu như: (1) Báo chí cách mạng đồng hành cùng dân tộc trong đấu tranh giành độc lập dân tộc (1925 - 1945); (2) Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng dân tộc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đóng góp quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất đất nước; (3) Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng dân tộc trong xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước và trong thời kỳ đổi mới, hội nhập; (4) Bối cảnh mới, những thuận lợi, khó khăn và những vấn đề đặt ra đối với báo chí cách mạng Việt Nam; (5) Giải pháp xây dựng và phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Đóng góp tham luận với chủ đề “Khai thác, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động báo chí ở Việt Nam” đăng trong kỷ yếu Hội thảo, PGS.TS. Vũ Trọng Lâm, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã làm rõ xu hướng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động báo chí, truyền thông tại Việt Nam. Tham luận phân tích những đặc điểm, cơ hội và thách thức trong quá trình ứng dụng AI vào nghiệp vụ báo chí, từ đó đề xuất nhiều giải pháp thiết thực mang tính chiến lược. Trong đó, tham luận nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng chiến lược quốc gia về chuyển đổi mô hình hoạt động báo chí - truyền thông dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trong đó trí tuệ nhân tạo đóng vai trò nòng cốt. Tham luận cũng đề xuất hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật để kiến tạo một hệ sinh thái báo chí - truyền thông hiện đại; khuyến khích các sáng kiến ứng dụng công nghệ mới; và đặc biệt chú trọng đến công tác đào tạo đội ngũ báo chí đa phương tiện, có năng lực thích ứng với yêu cầu mới. Những gợi mở này là những đóng góp quan trọng cho quá trình phát triển báo chí cách mạng trong thời đại công nghệ số, góp phần nâng cao chất lượng công tác thông tin - tư tưởng trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu kết luận Hội thảo.

Phát biểu kết luận Hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định, các ý kiến phát biểu và các bài tham luận đã thể hiện rõ tinh thần khoa học, nghiêm cẩn, sâu sắc, tâm huyết, trách nhiệm và hơn cả là niềm tự hào về những thành tựu to lớn trên chặng đường 100 năm vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam của các đại biểu, nhà khoa học đã được lan tỏa tại Hội thảo. Nội dung các tham luận đã bám sát, tập trung phân tích và làm nổi bật chủ đề Hội thảo. Trên cơ sở đó, Hội thảo đi đến thống nhất cao một số vấn đề như: khẳng định những đóng góp to lớn của báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự nghiệp vẻ vang của Đảng và của dân tộc; phân tích và làm sáng tỏ bối cảnh tình hình mới và những yêu cầu đặt ra đối với công tác báo chí. Tại Hội thảo, nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà báo đã tập trung phân tích, làm sáng tỏ nhiều khía cạnh khác nhau của bối cảnh hiện nay, chỉ rõ khó khăn, nêu bật cơ hội, cũng như những thách thức và yêu cầu mới đang đặt ra với sự nghiệp cách mạng nói chung, công tác báo chí nói riêng, đòi hỏi chúng ta phải đồng tâm nhất trí cao, quyết tâm nỗ lực lớn, không ngừng đổi mới, sáng tạo để đưa nền báo chí cách mạng vươn mình cùng dân tộc trong kỷ nguyên mới.   

Các đại biểu tham dự Hội thảo.

Với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, các đại biểu đã thống nhất nhận định, dù đạt được những thành tựu vẻ vang suốt 100 năm qua nhưng báo chí cách mạng Việt Nam vẫn tồn tại nhiều hạn chế cần khắc phục. Sự lệch chuẩn thông tin ở một số ít cơ quan báo chí, xu hướng thương mại hóa, tình trạng vi phạm đạo đức báo chí, năng lực quản trị tòa soạn trong môi trường số chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn, là những thách thức lớn đối với sự phát triển của báo chí trong tương lai. Bên cạnh đó, nhiều tham luận, ý kiến phát biểu tâm huyết, trách nhiệm đã đề xuất các giải pháp khoa học, khả thi để xây dựng và phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

“Qua Hội thảo, có thể khẳng định, tất cả các ý kiến và các báo cáo tham luận đều thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, trí tuệ và tâm huyết của các đồng chí đại biểu, các nhà khoa học. Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương xin tiếp thu các ý kiến đóng góp sâu sắc của các đại biểu, các nhà khoa học; sau Hội thảo sẽ chắt lọc ý kiến đóng góp của các đại biểu thành các đề xuất, kiến nghị để báo cáo đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm và Lãnh đạo Đảng, Nhà nước cho ý kiến về xây dựng chiến lược phát triển nền báo chí cách mạng trong kỷ nguyên mới” - đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ Hội thảo, Ban Tổ chức đã giới thiệu trưng bày ảnh chuyên đề “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam”.

Các đồng chí chủ trì và đại biểu dự Hội thảo chụp ảnh lưu niệm.

Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc gia “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc (21/6/1925 - 21/6/2025)” do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ấn hành, tập hợp 100 bài tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu báo chí, các nhà báo lão thành, được chia làm 2 tập.