Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở châu Á ra đời. Đảng Cộng sản Việt Nam từ một đảng hoạt động không hợp pháp, bị thực dân, đế quốc đặt ra ngoài vòng pháp luật, đã trở thành một đảng cầm quyền. Song, vừa mới ra đời, nhà nước Dân chủ Cộng hòa non trẻ đã lâm vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, cách mạng Việt Nam đứng trước những thử thách cực kỳ nghiêm trọng. Vận dụng sách lược mềm dẻo, ngày 11/11/1945, Đảng ta tuyên bố “tự giải tán”, thực chất là rút vào hoạt động bí mật, duy trì dưới hình thức công khai là “Hội Nghiên cứu chủ nghĩa Mác ở Đông Dương”. Báo Cờ giải phóng và Nhà xuất bản Cờ giải phóng - các cơ quan ngôn luận của Đảng tuyên bố “đình bản” và “đóng cửa”. Báo Sự thật và Nhà xuất bản Sự thật - các cơ quan của Hội Nghiên cứu chủ nghĩa Mác ở Đông Dương ra đời để kế tục sự nghiệp của các tổ chức tiền thân của mình. Trên báo Sự thật số đầu tiên ra ngày 05/12/1945, Nhà xuất bản Cờ giải phóng thông báo:

“Vì báo Cờ giải phóng đình bản nên Nhà xuất bản Cờ giải phóng cũng tự ý đóng cửa. Những sách đã in ra, chúng tôi giao toàn quyền cho Nhà xuất bản Sự thật phát hành”. Từ đó, ngày 05/12/1945 trở thành Ngày truyền thống của Nhà xuất bản Sự thật, tiền thân của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ngày nay.

Đồng chí Phạm Chí Thành, Q. Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản phát biểu tại buổi gặp mặt  Kỷ niệm 74 năm Ngày Truyền thống Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật (05/12/1945 – 05/12/2019)

Ngay từ khi mới thành lập, Nhà xuất bản đã thực hiện tốt vai trò là cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước, có nhiệm vụ biên tập, xuất bản sách chính trị, lý luận và pháp luật, góp phần làm cho thế giới quan Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội; phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Trong buổi đầu thành lập, điều kiện hoạt động còn khó khăn, kinh nghiệm chưa nhiều, bối cảnh chính trị phức tạp, nhưng dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Trung ương Đảng, ngay trong những năm 1945-1946, Nhà xuất bản Sự thật đã xuất bản được 34 đầu sách trình bày những lý luận cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, những quan điểm đúng đắn về tình hình cách mạng thế giới. Cùng với các “binh chủng” khác trên mặt trận tư tưởng, sách của Nhà xuất bản Sự thật đã góp phần xác lập những tư tưởng và quan điểm Mác - Lênin một cách chính thức trong xã hội Việt Nam, làm chuyển biến tư tưởng của quần chúng cách mạng từ chủ nghĩa yêu nước theo quan điểm dân tộc sang chủ nghĩa yêu nước theo quan điểm của chủ nghĩa Mác, chủ nghĩa xã hội khoa học.

Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ và gian khổ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1945-1975), Nhà xuất bản Sự thật phải di chuyển, sơ tán ở nhiều nơi, song trong bất kỳ hoàn cảnh nào, công tác biên tập, xuất bản vẫn được chú trọng tiến hành đều đặn. Những tác phẩm được xuất bản trong thời kỳ này đã góp phần tích cực vào công tác chính trị, tư tưởng của Đảng, phục vụ cuộc kháng chiến trường kỳ và hai nhiệm vụ cách mạng chiến lược: độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Sau khi miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước hòa bình, thống nhất, Nhà xuất bản Sự thật đã đặt chi nhánh ở Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó là ở đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh miền Trung, để kịp thời đáp ứng nhu cầu về sách chính trị của bạn đọc ở các vùng, miền trong cả nước. Ngày 24/10/1979, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra Quyết định số 53-QĐ/TW kiện toàn Nhà xuất bản Sự thật, cơ quan trực thuộc Chính phủ (từ năm 1960) thành cơ quan xuất bản của Đảng, trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương, tạo vị thế mới cho Nhà xuất bản trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị. 

Từ năm 1986, cùng với bước chuyển của đất nước sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng, Nhà xuất bản Sự thật bước vào giai đoạn phát triển mới, các ấn phẩm của Nhà xuất bản phản ánh sinh động sự mở đầu của công cuộc đổi mới, tập trung giới thiệu, làm sáng tỏ đường lối đổi mới toàn diện của Đảng do Đại hội lần thứ VI đề ra và tiếp tục phát triển toàn diện ở các kỳ đại hội sau; làm sáng tỏ những vấn đề của chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ nghĩa xã hội và đặc biệt là con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam về các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh..., chống lại các tư tưởng và quan điểm phản động, lệch lạc, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. 

Nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước đối với công tác xuất bản sách chính trị, lý luận, pháp luật đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới, ngày 20/11/1992, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Quyết định số 53-QĐ/TW thành lập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia  Sự thật trên cơ sở hợp nhất bốn nhà xuất bản: Nhà xuất bản Sự thật trực thuộc Ban Bí thư Trung ương Đảng, Nhà xuất bản Thông tin lý luận trực thuộc Viện Nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Tư tưởng - Văn hóa trực thuộc Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, Nhà xuất bản Pháp lý trực thuộc Bộ Tư pháp. Sự hợp nhất trên đã tập trung đầu mối và nâng cao hiệu quả công tác xuất bản sách chính trị, lý luận, pháp luật, tăng cường năng lực thực hiện nhiệm vụ chính trị của Nhà xuất bản.

Trên cơ sở nhiệm vụ, yêu cầu của tình hình mới, ngày 03/4/2003, Bộ Chính trị đã ra Quyết định số 68-QĐ/TW Về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Quyết định nêu rõ: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật là đơn vị sự nghiệp Trung ương của Đảng, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của Ban Bí thư, có chức năng là cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước, hoạt động theo Luật xuất bản.

Với vị thế mới, Nhà xuất bản tiếp tục bám sát nhiệm vụ chính trị và các sự kiện chính trị lớn của đất nước, chủ động phối hợp với các bộ, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể ở Trung ương và địa phương kịp thời xuất bản sách, các tài liệu phục vụ việc học tập và triển khai Nghị quyết các kỳ Đại hội Đảng và các Hội nghị Trung ương, tích cực phục vụ việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Sách của Nhà xuất bản luôn bảo đảm đúng định hướng chính trị của Đảng, bảo đảm chất lượng nội dung chính trị, lý luận và khoa học; thể loại sách ngày càng phong phú, đa dạng; hình thức sách có nhiều đổi mới đáp ứng nhu cầu của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Những năm qua, Nhà xuất bản đã tích cực chuyển đổi một phần hoạt động theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP, ngày 25/4/2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Theo đó, hoạt động xuất bản không chỉ đáp ứng yêu cầu phục vụ nhiệm vụ chính trị mà còn phải mang lại hiệu quả kinh tế, bảo đảm và nâng cao đời sống cho công chức, viên chức, người lao động trong toàn cơ quan. Trước những yêu cầu phát triển mới, Nhà xuất bản đã tập trung xây dựng và triển khai chiến lược phát triển giai đoạn 2009-2015, tầm nhìn hướng tới 2030, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả toàn diện các mặt hoạt động của Nhà xuất bản.

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, phát huy các nguồn lực, Nhà xuất bản chú trọng thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch hóa mọi hoạt động; thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; củng cố, phát huy vai trò của tổ chức đảng và các đoàn thể trong cơ quan; tăng cường trách nhiệm cá nhân của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là trách nhiệm nêu gương của cán bộ chủ chốt trong cơ quan, đơn vị.

Ghi nhận những đóng góp xứng đáng trong 74 năm qua, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng hai Huân chương Hồ Chí Minh. Đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống, Nhà xuất bản đã được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng - phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước ta. Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống, Nhà xuất bản vinh dự được tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lao động.

Những thành tựu đạt được trong 74 năm qua đã đặt cơ sở vững chắc để Nhà xuất bản bước sang một thời kỳ phát triển mới với những nhiệm vụ hết sức nặng nề. Những yêu cầu của tình hình mới đòi hỏi phải nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật hướng tới mục tiêu xây dựng Nhà xuất bản trở thành một trung tâm xuất bản hiện đại hàng đầu ở Việt Nam, giữ vai trò nòng cốt trong việc xuất bản sách chính trị, lý luận, pháp luật, góp phần quan trọng trong việc giữ vững và mở rộng trận địa tư tưởng của Đảng, với mô hình đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm một phần chi phí thường xuyên. Đổi mới căn bản, toàn diện và đồng bộ cơ chế, phương thức hoạt động, tổ chức bộ máy và cán bộ Nhà xuất bản, bảo đảm tinh gọn, có cơ cấu hợp lý, có năng lực tự chủ, quản trị tiên tiến, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tiếp tục phát triển xuất bản truyền thống, đồng thời đẩy mạnh xuất bản điện tử, xây dựng kho dữ liệu sách, tài liệu chính trị trực tuyến phục vụ nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu, học tập của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Chuyển các đơn vị sản xuất, kinh doanh thành doanh nghiệp để giảm đầu mối hành chính, giảm biên chế hưởng lương từ ngân sách Đảng, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị sản xuất, kinh doanh. Xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất, bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức nghề nghiệp, lòng đam mê nghề nghiệp, có kiến thức chuyên môn sâu và kỹ năng nghề nghiệp thuần thục, có năng lực thích ứng với điều kiện nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế.

Có thể khẳng định, thành tựu của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đạt được trên chặng đường 74 năm hoạt động và phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Ban Bí thư, đã thể hiện sự nỗ lực, quyết tâm, tinh thần trách nhiệm cao trước nhiệm vụ chính trị được giao của các thế hệ công chức, viên chức, người lao động, xứng đáng với vị trí là cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước và sự tin yêu của các thế hệ bạn đọc.

PHẠM CHÍ THÀNH

Quyền Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật