Sự ra đời của Chi bộ Sự thật - Một dấu mốc quan trọng trong hành trình lịch sử 80 năm xây dựng và phát triển

Nhà xuất bản Sự thật (tiền thân của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật) được thành lập ngày 05/12/1945 là một sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng gắn với bối cảnh lịch sử đặc biệt của dân tộc, xuất bản trở thành một “vũ khí” sắc bén trên mặt trận tư tưởng. Gần 3 năm sau, ngày 7/11/1948, Chi bộ Sự thật được thành lập trực thuộc Liên chi cơ quan Trung ương, cũng ghi một dấu mốc quan trọng trong hành trình lịch sử 80 năm xây dựng và phát triển của Nhà xuất bản.  

Trong cuốn sách Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật - 80 năm xây dựng và phát triển (1945 - 2025) được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản tháng 12/2025, việc hình thành Chi bộ Ban Biên tập Nhà xuất bản được ghi lại như sau: “Theo yêu cầu của Hội nghị toàn thể Chi bộ các cơ quan Trung ương, ngày 7/11/1948, Ban Thường vụ Trung ương đã ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW về việc thành lập Liên chi cơ quan Trung ương, gồm 6 chi bộ: A, B, C, D, Đ, E. Chi bộ A gồm các đồng chí trong Văn phòng Thường vụ Trung ương, Văn phòng Bí thư Trung ương và Ban Tổ chức; Chi bộ B gồm các đồng chí trong Ban Công tác Đội và Tiếp tế, phân phát tài liệu; Chi bộ C gồm các đồng chí trong Ban Huấn học, Tuyên truyền và Cơ quan Litho; Chi bộ D gồm các đồng chí trong cơ quan Bộ Dân vận và Tổng bộ; Chi bộ Đ được tổ chức trên cơ sở Chi bộ Giao thông; Chi bộ E được tổ chức trên cơ sở Chi bộ Sự thật”.

Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 07/11/1948 của Ban Thường vụ Trung ương Đảng về việc thành lập Liên chi cơ quan Trung ương, gồm 6 chi bộ: A, B, C, D, Đ, E. Trong đó, Chi bộ E được tổ chức trên cơ sở Chi bộ Sự thật.

Những dòng thông tin quý báu trên là minh chứng cho thấy tầm quan trọng của công tác xuất bản trong sự nghiệp cách mạng. Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến, tại Chiến khu Việt Bắc (1947 - 1950), các cơ quan Trung ương Đảng phải phân tán ở nhiều địa điểm để bảo đảm an toàn và bí mật, nên việc tổ chức sinh hoạt chi bộ gặp nhiều khó khăn. Việc Ban Thường vụ Trung ương ban hành Chỉ thị về việc thành lập Liên chi cơ quan Trung ương gồm 6 chi bộ cho thấy công tác xây dựng Đảng được đặc biệt quan tâm, xác định là nhiệm vụ then chốt, nhằm bảo đảm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, bảo đảm lãnh đạo thắng lợi mọi nhiệm vụ của cách mạng. Việc thành lập Liên chi cơ quan Trung ương có ý nghĩa hết sức quan trọng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn lúc bấy giờ, được Hội nghị toàn thể Chi bộ cơ quan Trung ương ngày 1/11/1948 thông qua.

 Mỗi chi bộ có chi ủy do chi bộ cử, liên chi có liên chi ủy do đại biểu Hội nghị liên chi cử. Mỗi chi bộ cử 3 đại biểu để đi họp đại biểu Hội nghị liên chi vào cuối tháng. Với tư cách là nòng cốt để tổ chức nên Chi bộ E, Chi bộ Sự thật giữ vai trò đặc biệt quan trọng cả về tư tưởng, chính trị và tổ chức.

Đến tháng 12/1953, Ban Sử, Địa, Văn được thành lập, tổ đảng được ghép với Chi bộ Ban biên tập Nhà xuất bản, do đồng chí Minh Tranh làm Bí thư Chi bộ. Sự ghép tổ đảng của Ban Sử, Địa, Văn với Chi bộ Ban Biên tập Nhà xuất bản Sự thật phản ánh đặc điểm tổ chức linh hoạt của Đảng trong kháng chiến, bảo đảm duy trì sinh hoạt chính trị, tư tưởng và kỷ luật đảng trong mọi hoàn cảnh. Chi bộ ghép hoạt động cho đến khi về Hà Nội một thời gian mới tách ra thành hai chi bộ độc lập.

Thực hiện chủ trương mở rộng công tác chỉnh huấn, gắn liền với chỉnh Đảng nhằm sửa chữa khuyết điểm trong tổ chức, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, tăng cường đoàn kết nội bộ, nâng cao tinh thần phục vụ nhân dân và tinh thần kỷ luật của đảng viên, việc chỉnh huấn, chỉnh Đảng được Nhà xuất bản triển khai nghiêm túc. Thông qua công tác chỉnh huấn tư tưởng, lập trường và quan điểm chính trị, ý thức trách nhiệm, kỷ luật và bản lĩnh chính trị của cán bộ, đảng viên được nâng cao, đồng thời khắc phục tư tưởng giáo điều, rập khuôn, ngại khó, ngại khổ. Trong bối cảnh kháng chiến gian khổ, việc sinh hoạt Đảng vẫn đảm bảo đúng quy định. Cán bộ, đảng viên đều hết lòng, hết sức vì công việc, vì sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Năm 1954, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, các cơ quan Trung ương rời chiến khu về Hà Nội. Cùng với việc kiện toàn tổ chức bộ máy, công tác phát triển Đảng được đẩy mạnh. Tính đến tháng 9/1957, Chi bộ Nhà xuất bản có 30 đảng viên trên tổng số 61 cán bộ, công nhân viên. Bộ phận biên tập được chia làm ba tổ đảng, gồm: Tổ đảng ở Phòng Kinh điển, Tổ đảng ở Phòng Kinh tế, Triết học, Thời sự và Tổ đảng ở Phòng Chính trị. Chi bộ Nhà xuất bản luôn xác định nhiệm vụ chính trị trọng tâm là lãnh đạo cơ quan hoàn thành tốt nhiệm vụ biên tập - xuất bản, thực hiện tốt công tác chính trị, tư tưởng, quán triệt và thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, xây dựng Chi bộ trong sạch, vững mạnh.

Tất cả các chủ trương lớn đều được Chi bộ bàn thảo kỹ lưỡng. Kỷ luật được thực hiện nghiêm minh. Mọi biểu hiện vi phạm kỷ luật Đảng đều bị xử lý. Việc kiểm điểm, bình xét cán bộ, đảng viên hằng năm được thực hiện đúng Điều lệ Đảng. Tất cả đảng viên đều phải tự kiểm điểm trước Chi bộ, nêu rõ ưu điểm, khuyết điểm, những thành tích và hạn chế trong năm. Việc thu - chi đảng phí được thực hiện rõ ràng, minh bạch. Tất cả các đảng viên đều được chỉnh đảng, chỉnh huấn. Việc học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng được thực hiện nghiêm túc, có thu hoạch, nhận xét, đánh giá.

Có thể nói, sự ra đời và hoạt động của Chi bộ Ban Biên tập Nhà xuất bản Sự thật trong những năm đầu thành lập Nhà xuất bản đã đặt cơ sở nền tảng cho sự trưởng thành về tổ chức Đảng và phát huy vai trò then chốt của đội ngũ biên tập trong việc nâng cao chất lượng chính trị, tư tưởng của các ấn phẩm; tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ khoa học và xuất bản được giao lưu, trao đổi, hỗ trợ lẫn nhau về tư tưởng, nghiệp vụ, góp phần thống nhất nhận thức chính trị, nâng cao trình độ lý luận và tinh thần trách nhiệm trong công tác. Đây cũng chính là nền móng cho sự phát triển liên tục, bền vững của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trong 80 năm qua.