Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nhà nho yêu nước có cuộc sống cần cù lao động, trong sạch, từng chịu nhiều vất vả, gian nan; sống gần gũi cùng nhân dân lao động trên một miền quê giàu truyền thống anh hùng bất khuất trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước lâu đời của dân tộc, từ tuổi thiếu niên Bác Hồ muôn vàn kính yêu của chúng ta đã sớm hấp thụ và rèn luyện những đức tính tốt đẹp như cần cù, chịu khó trong mọi việc; yêu thương nhân dân lao động và bè bạn; luôn tìm tòi, học hỏi cái mới; có lòng yêu nước nồng nàn và chí lớn cứu nước, cứu nhà.
Bác Hồ ra đời giữa lúc nước Việt Nam ta rơi vào tay thực dân Pháp. Câu kết với bọn vua quan phong kiến bán nước, hại nòi, giặc Pháp thẳng tay áp bức, bóc lột nhân dân ta. Đồng bào ta xiết bao đau khổ. Bao cuộc đấu tranh cứu nước của nhân dân ta chống lại quân cướp nước và lũ bán nước lần lượt bị dìm trong máu lửa. Thảm họa diệt vong của dân tộc ta đang ngày đêm thôi thúc những ai có lòng yêu nước, thương dân đứng lên bẻ gãy xiềng xích, cứu lấy giống nòi.
Giữa thời điểm nóng bỏng ấy của lịch sử nước nhà, khi mà tiếng súng kháng chiến chống thực dân Pháp của nghĩa quân Phan Đình Phùng còn vang vọng trên quê hương, được tiếp xúc với phong trào đấu tranh yêu nước của các sĩ phu tiến bộ, nhất là được tắm mình trong không khí cách mạng sôi nổi của các cuộc vận động Đông Du, Duy Tân, của phong trào chống thuế ở Trung Bộ trong những năm 1905 - 1908, Bác Hồ đã sớm nhận ra sức mạnh của quần chúng nhân dân, sự bế tắc của cuộc vận động cứu nước hồi bấy giờ, và đã sớm chọn cho mình con đường cứu dân, cứu nước.
Với suy nghĩ độc lập và nhạy cảm trước thời cuộc, vào những năm đầu của tuổi thanh niên, Bác Hồ đã quyết chí ra đi tìm đường cứu nước. Người cho rằng phải sang tận các nước châu Âu, không nên quanh quẩn mãi ở các nước phương Đông như bao người đã làm và đều thất bại, để hiểu rõ bọn đế quốc thực dân, để tìm xem nhân dân các nước đã chống lại chúng bằng cách gì, và sau khi xem xét họ làm như thế nào sẽ “trở về giúp đồng bào ta”.
Với niềm cảm phục và kính yêu vô hạn dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, bằng các tài liệu đã thu thập được, năm 1980, tập thể tác giả Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Tỉnh ủy Nghệ Tĩnh đã biên soạn và Nhà xuất bản Sự thật đã xuất bản cuốn sách Những mẩu chuyện về thời niên thiếu của Bác Hồ. Cuốn sách trình bày có hệ thống quãng đời niên thiếu sinh động, phong phú của Bác Hồ từ lúc sinh ra đến khi Người tạm biệt Tổ quốc thân yêu ra đi tìm đường cứu nước (từ năm 1890 đến năm 1911), góp phần làm sáng tỏ thêm những năm tháng sôi nổi, đẹp đẽ đầu tiên trong toàn bộ cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng oanh liệt, cao cả của Bác Hồ.
Nhân kỷ niệm lần thứ 135 Ngày sinh của Bác Hồ kính yêu (19/5/1890 - 19/5/2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trân trọng giới thiệu với bạn đọc cuốn sách Thời niên thiếu của Bác Hồ.
