Với tầm vóc và ý nghĩa lịch sử to lớn, có sức ảnh hưởng lan tỏa sâu rộng và sức sống mãnh liệt, trong thời gian qua, đã có không ít các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước viết về Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Cho đến ngày nay, Cách mạng Tháng Tám vẫn còn chứa đựng nhiều sự kiện, nhiều vấn đề lịch sử cần được luận giải thấu đáo, nhiều kinh nghiệm lịch sử cần được đúc kết và vận dụng cho hiện tại và tương lai. Nhân kỷ niệm 65 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn Cách mạng tháng Tám 1945 - Thắng lợi vĩ đại đầu tiên của cách mạng Việt Nam.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã tiến hành các cao trào cách mạng, vượt qua bao hy sinh, tổn thất đề giành thắng lợi trong Cách mạng tháng Tám, đem lại cuộc biến đổi xã hội chưa từng có và tạo ra bước ngoặt vĩ đại của lịch sử dân tộc. Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là thắng lợi của trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần đấu tranh quật cường của toàn thể dân tộc dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng; là sự lựa chọn của chính nhân dân Việt Nam, của lịch sử dân tộc qua nhiều thập kỷ khảo nghiệm, tìm tòi con đường cứu nước; là kết quả tổng hợp của các phong trào cách mạng liên tục diễn ra trong 15 năm sau khi thành lập Đảng. Do vậy, trên cơ sở kế thừa những kết quả nghiên cứu của giới sử học, các tác giả đã khai thác các vấn đề từ nhiều khía cạnh, phản ánh và làm sáng rõ hơn một số vấn đề lịch sử trong toàn bộ tiến trình vận động Cách mạng Tháng Tám.
Cuốn sách được chia thành 6 chương, tập trung trình bày sự vận dụng truyền thống đại đoàn kết “cả nước một lòng, toàn dân đánh giặc” của dân tộc nhằm khơi dậy và quy tụ các nguồn lực dân tộc để cứu nước; cũng như việc Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nắm chắc, dự đoán và đánh giá đúng tình hình thế giới và trong nước, thay đổi chiến lược, xây dựng lực lượng cách mạng, kết hợp các hình thức đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, tận dụng thời cơ, phối hợp hành động, vận động đồng bào toàn quốc đứng dậy “đem sức ta mà giải phóng cho ta” làm chuyển hóa so sánh thế và lực giữa ta và địch, tạo nên sức mạnh tổng hợp áp đảo kẻ thù.
Bên cạnh việc nhấn mạnh những thành công vô cùng lớn lao của Cách mạng Tháng Tám, cuốn sách cũng đã tổng kết, nêu lên tầm vóc vĩ đại và một số kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám, đồng thời phản ánh và luận giải rõ những hạn chế về quan điểm tiến hành cách mạng, về công tác xây dựng Đảng ở một số cấp bộ Đảng; chỉ rõ những khuyết điểm trong đấu tranh chống khủng bố và lãnh đạo khởi nghĩa ở một số địa phương…
Cuốn sách sẽ là ấn phẩm hữu ích góp phần vào việc nghiên cứu sự kiện lịch sử vĩ đại bậc nhất của dân tộc ta, từ đó giúp chúng ta thấy rõ sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng và sự lựa chọn của nhân dân trên con đường đi lên cách mạng Việt Nam.
