Trong lịch sử phát triển xã hội loài người, sự tồn tại quyền lực xã hội là một tất yếu để bảo đảm sự tồn tại sự tồn tại của cộng đồng. Trong cộng đồng đó, con người theo bản năng luôn vươn lên để ngày càng thỏa mãn nhu cầu vật chất và tinh thần. Sự vươn lên không đồng đều của từng nhóm người dẫn đến sự phân hóa xã hội. Theo đó, chế độ tư hữu ra đời và quyền lực xã hội vốn trong sáng cũng dần bị tha hóa. Trong hoàn cảnh đó, một số người đã lợi dụng quyền lợi cộng đồng trao, chiếm đoạt công khai hoặc không công khai tài sản công cộng để thỏa mãn nhu cầu cá nhân. Bản chất hành vi này chính là hành vi tham nhũng. Vì vậy, tham nhũng là một hiện tượng xã hội tiêu cực có tính lịch sử, xuất hiện gắn liền với sự xuất hiện chế độ tư hữu và sự xuất hiện nhà nước. Trong các dạng quyền lực xã hội thì quyền lực nhà nước là một dạng quyền lực rất dễ bị lợi dụng để tham nhũng. Vì vậy, có thể khẳng định rằng tham nhũng tồn tại ở mọi chế độ xã hội với những biểu hiện và mức độ khác nhau, tùy thuộc bối cảnh chính trị, kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia, mỗi vùng lãnh thổ trong từng giai đoạn phát triển.
Hiện nay, tham nhũng đang là một căn bệnh hết sức nguy hại đối với không ít quốc gia, dân tộc, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển và đang trở thành một vấn nạn có tính toàn cầu. Chính vì vậy, ngày 1-10-2003, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua Công ước về chống tham nhũng, là công cụ phòng, chống tham nhũng toàn diện, hệ thống, đáp ứng các yêu cầu của cuộc đấu tranh chống tham nhũng của mỗi quốc gia cũng như từng khu vực và trên toàn thế giới.
Nhận rõ tham nhũng là một bệnh nan y, nguy hiểm đối với đất nước, ngay từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 cho đến nay, cùng với việc đẩy mạnh thực hành Cần, Kiệm, Liêm, Chính trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm, coi trọng cuộc đấu tranh chống tệ nạn tham nhũng, lãng phí.
Trong những năm qua, nhất là từ sau khi tiến hành công cuộc đổi mới, thấm nhuần tư tưởng, đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước ta luôn gắn cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí với công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng đất nước, phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Nhiều văn kiện của Đảng và quy định pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng được ra đời làm cơ sở cho cuộc đấu tranh này.
Phòng, chống tham nhũng, lãng phí là công việc khó khăn, phức tạp, là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cuốn sách Hỏi- đáp về phòng, chống tham nhũng của các tác giả Phạm Ngọc Hiền và Phạm Anh Tuấn do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản, với 93 câu hỏi và trả lời về một số nội dung chủ yếu như sau :
Phần thứ nhất : Nhận thức chung về tham nhũng, tội phạm tham nhũng
Phần thứ hai : Quốc tế trong cuộc chiến chống tham nhũng
Phần thứ ba : Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng
Phần thứ tư : Phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu, yêu cầu, chiến lược quốc gia và giải pháp phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam.
