Cuốn sách gồm ba phần:
Phần thứ nhất: Những căn cứ để xác định hình mẫu, tiêu chuẩn người đảng viên cộng sản trong giai đoạn hiện nay. Trên cơ sở phân tích các quan điểm của C. Mác, Ph. Ăngghen, V.I. Lênin, Hồ Chí Minh và của Đảng ta về vai trò, hình mẫu và tiêu chuẩn người đảng viên cộng sản; những vấn đề mới của thời đại và kinh nghiệm nước ngoài; những đặc điểm của người cộng sản Việt Nam trong thời kỳ 1930 - 1985, các tác giả đã làm rõ vai trò, tiêu chuẩn và yêu cầu đối với người đảng viên cộng sản Việt Nam trong giai đoạn hiện nay và thực trạng đảng viên và công tác đảng viên hiện nay, trong đó có cập nhật tình hình đảng viên và các chủ trương mới của Đảng về công tác đảng viên.
Phần thứ hai: Tư cách và tiêu chuẩn của người cộng sản Việt Nam hiện nay. Trong phần này, các tác giả đã phân tích những điều kiện mới và những đòi hỏi mới đối với người cộng sản Việt Nam và nêu những tiêu chuẩn người cộng sản Việt Nam trong thời kỳ mới.
Phần thứ ba: Phương hướng và biện pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đảng viên trong thời kỳ mới. Trong phần này, các tác giả có đề xuất phương hướng, biện pháp xây dựng đội ngũ đảng viên đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới, trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến sáu nhóm giải pháp cơ bản nhất nhằm nâng cao chất lượng đảng viên, đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ mới.
