Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đã ghi vào lịch sử dân tộc một chiến công chói lọi, rực rỡ nhất trong thế kỷ XX. Mỹ bàng hoàng, kinh ngạc trước sức mạnh của Việt Nam, nhưng họ thua mà chưa hiểu rõ mình thua.
Tiếp nối những tập đã xuất bản trong bộ sách Lịch sử quân sự Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia – Sự thật đã xuất bản tập 12 với tên đề Những nhân tố hợp thành sức mạnh Việt Nam thắng Mỹ do Viện Lịch sử quân sự Việt Nam biên soạn, chính là những nghiên cứu, đánh giá, luận giải về những nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975).
Lịch sử chiến tranh đã minh chứng là trong bất cứ cuộc chiến tranh nào, muốn giành thắng lợi, trước hết phải có một đường lối chiến lược đúng. Ở nước ta, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là nhân tố đầu tiên và quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dựa trên thực tế của đất nước và tình hình quốc tế để đề ra chiến lược, sách lược trong từng thời kỳ và phù hợp với mỗi miền, mỗi vùng khác nhau. Trong giai đoạn chống Mỹ từ năm 1954 đến năm 1975, chúng ta vừa tiến hành đấu tranh giải phóng mền Nam, vừa thực hiện nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Do đó, sức mạnh của toàn dân tộc được huy động vào cuộc chiến tranh thần thánh, quyết giành độc lập, tự do, thống nhất nước nhà.
Tập 12 đi sâu phân tích và chứng minh những thắng lợi cực kỳ vĩ đại của quân và dân ta ở cả hai miền Nam Bắc, và cụm từ Tiền tuyến và Hậu phương mãi mãi in sâu trong tâm trí mọi người dân Việt Nam. Sức mạnh của hậu phương chiến lược miền Bắc và hậu phương tại chỗ trực tiếp của chiến trường miền Nam cũng là nhân tố thường xuyên quyết định thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta. Bên cạnh đó, sự kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh thời đại đã tăng cường khối đại đoàn kết để dân tộc ta đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào. Sự nghiệp cách mạng của nhân dân Việt Nam là vì Việt Nam và cũng vì nhân loại tiến bộ nên đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của phe xã hội chủ nghĩa và bạn bè yêu chuộng hòa bình trên thế giới.
Mặc dù hoàn cảnh kinh tế nước ta còn nghèo nàn, lạc hậu, muốn chiến thắng đế quốc Mỹ, chúng ta phải có nghệ thuật đánh giặc. Nghệ thuật đó chính là nghệ thuật tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, đánh địch bằng hai lực lượng, ba thứ quân trên cả ba vùng chiến lược, kết hợp khởi nghĩa và chiến tranh cách mạng, đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị và ngoại giao, kết hợp tiến công và nổi dậy… Nhờ đó, chúng ta đã phát huy được thế mạnh của mình, khai thác được chỗ yếu của địch để giành thắng lợi từng phần, tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn, thực hiện thống nhất đất nước.
Vì vậy, những bài học thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta còn có ý nghĩa với cả hôm nay và mai sau. Chúng ta tự hào về truyền thống đánh giặc, giữ nước của cha ông, đồng thời phải biết phát huy những phẩm chất tốt đẹp, những kinh nghiệm quý báu của cha ông để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và xây dựng đất nước ngày càng phát triển và bền vững.
Lịch sử quân sự Việt Nam, tập 12 – Những nhân tố hợp thành sức mạnh Việt Nam thắng Mỹ, gồm có 4 chương:
Chương I: Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh – nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng và kháng chiến chống Mỹ, cứu nước
Chương II: Sức mạng của hậu phương chiến lược miền Bắc và hậu phương tại chỗ trực tiếp của chiến trường miền Nam
Chương III: Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại
Chương IV: Nghệ thuật tiến hành chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, đánh thắng cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ
