Cuốn sách là kết quả đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ của Học viện Xây dựng Đảng thuộc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh.
Xuất phát từ thực tiễn hiện nay, nhiều tổ chức đảng, đảng viên nhận thức cũng như thực hiện nguyên tắc Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật chưa đầy đủ, nghiêm túc. Theo các tác giả cuốn sách, bằng các quy định của pháp luật ở những văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực quản lý cao nhất, công nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với xã hội; công nhận sự hoạt động hợp pháp của các tổ chức Đảng và đội ngũ đảng viên. Từ sự ghi nhận này, trong tổ chức và hoạt động của các tổ chức đảng được pháp luật bảo vệ, ngăn chặn các hành động chống phá Đảng như vu cáo, cản trở hoạt động đúng pháp luật, xâm phạm thân thể đảng viên và tài sản của Đảng; tạo điều kiện cho các cấp ủy, tổ chức đảng tập trung trí tuệ cho việc hoạch định chủ trương, đường lối xây dựng, phát triển đất nước, xây dựng nội bộ Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, lãnh đạo các tổ chức quần chúng xây dựng cơ sở xã hội vững chắc, tạo hậu thuẫn chính trị trong cộng đồng nhân dân. Từ đó, tạo điều kiện nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ, uy tín của Đảng trong xã hội, giúp Đảng giữ vững vị trí đảng cầm quyền, đưa đất nước phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa…
Các tác giả khẳng định: việc ghi nhận và thực hiện nguyên tắc Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật vừa tạo ra điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Đảng, vừa đặt ra những yêu cầu cao hơn đối với Đảng.
Do đó, cuốn sách chắc chắn góp phần vào việc nghiên cứu sáng tỏ cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất các giải pháp thực hiện tốt vấn đề nêu trên.
Cuốn sách gồm ba chương.
Chương 1: Thực hiện nguyên tắc Đảng hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật - những vấn đề lý luận và thực tiễn.
Chương 2: Thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm thực hiện nguyên tắc Đảng hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật ở Việt Nam.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp thực hiện tốt nguyên tắc Đảng hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp, pháp luật ở Việt Nam giai đoạn hiện nay.