Phan Trần Chúc là nhà văn chuyên viết thể loại ký sự, tiểu thuyết lịch sử thời kỳ trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Phần lớn các tác phẩm của ông lấy đề tài từ các nhân vật, sự kiện trong lịch sử Việt Nam khoảng thế kỷ XVIII – XIX, nhiều cuốn trong đó được dư luận quan tâm.
Cuốn sách Chuyện Trịnh Sâm và thời Lê mạt của ông khắc họa chân dung vị Chúa Trịnh thứ 9 - Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm. Phan Trần Chúc mô tả Trịnh Sâm là người có công mở cõi đất nước xuống phía Nam, cải cách hành chính, bình trị nội chiến và phát triển nền văn học nước nhà. Mặc dù là người văn võ song toàn, trí tuệ hơn người, nhưng nửa cuối đời, vì quá si mê người tỳ thiếp là Đặng Thị Huệ nên Chúa Trịnh Sâm đã có nhiều quyết định sai lầm - một trong những nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ cơ nghiệp của họ Trịnh.
Cuốn sách được Nhà xuất bản Mai Lĩnh - Hà Nội xuất bản lần đầu năm 1943 với tên Trịnh Sâm và thời Lê mạt. Để bạn đọc thuận tiện trong việc tiếp cận cuốn sách, trong lần xuất bản này, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cố gắng giữ nguyên nội dung sách đã xuất bản; tra cứu thông tin về các nhân vật, sự kiện từ các tài liệu đáng tin cậy, bổ sung một số chú thích, hoặc chỉnh sửa, lược bỏ một số nội dung không phù hợp.
