Từ khi ra đời đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo cách mạng Việt Nam giành nhiều thắng lợi vẻ vang, mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc, tiến lên chủ nghĩa xã hội và thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước.
Hiện nay tình hình trong nước và quốc tế có rất nhiều thay đổi về mọi mặt chính trị, kinh tế, xã hội… đòi hỏi Đảng ta, với tư cách là Đảng cầm quyền, phải có sự đổi mới và ngày càng hoàn thiện hơn trong phương thức lãnh đạo: chúng ta đang đẩy mạnh xây dựng chủ nghĩa xã hội theo hệ quan niệm mới, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, tiếp tục chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, dân chủ hóa mọi mặt trong đời sống xã hội và phát huy quyền làm chủ của nhân dân… cùng với đó là sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học - công nghệ, sự khủng hoảng và thoái trào của chủ nghĩa xã hội trên thế giới.
Bên cạnh những thành tựu to lớn đã đạt được, cần nhìn nhận rằng việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng thời gian qua chưa thực sự theo kịp yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, quản lý nhà nước, dân chủ hóa xã hội.
Qua phân tích những đặc điểm của tình hình mới, phân tích sâu sắc phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị nước ta 20 năm qua, các tác giả cuốn sách đưa ra những kiến nghị và giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong giai đoạn hiện nay. Cùng với những quan điểm và phương hướng lớn, các tác giả cuốn sách đưa ra 7 giải pháp cơ bản:
- Đẩy mạnh việc nghiên cứu để xây dựng và hoàn thiện hệ thống quy chế, phân định rõ phương thức lãnh đạo của Đảng với chức năng, phương thức quản lý, hoạt động của Nhà nước và Mặt trận, các đoàn thể
- Làm rõ mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối và toàn diện, Nhà nước quản lý, điều hành trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại
- Thông qua quy chế làm rõ hơn quyền hạn, trách nhiệm của tập thể và cá nhân người đứng đầu trong khi thực hiện chức năng lãnh đạo
- Xây dựng, hoàn thiện hệ thống cơ chế để phát huy vai trò Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể và tổ chức xã hội, vai trò của nhân dân trong việc giám sát hoạt động của Đảng
- Làm rõ hơn chức năng, nhiệm vụ, quan hệ công tác của các đảng bộ khối, đảng đoàn, ban cán sự đảng ở các cơ quan nhà nước, đoàn thể xã hội
- Đổi mới cả về phong cách và lề lối làm việc của tổ chức đảng và từng cán bộ, đảng viên
- Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp.
Nội dung cuốn sách kế thừa có sự chỉnh lý, hệ thống lại kết quả nghiên cứu của Chương trình KX10-05 của Ban Tổ chức Trung ương kết hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ thực hiện, do GS.TS. Phạm Ngọc Quang làm Chủ nhiệm đề tài với những nghiên cứu công phu, nghiêm túc, do vậy rất có giá trị tham khảo.
Giao Linh