Pháp luật dân sự và thực tiễn xét xử: từ lý luận đến thực tiễn

Do tính phức tạp, đa dạng của các tranh chấp dân sự nên các quy định pháp luật dân sự trong việc giải quyết các vấn đề dân sự đòi hỏi phải được áp dụng phù hợp, xác đáng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Dựa trên những vụ việc, vụ án đã được giải quyết, cuốn sách Pháp luật dân sự và thực tiễn xét xử đã đưa ra những phân tích, bình luận với mong muốn hỗ trợ người đọc không chỉ trong việc nghiên cứu, áp dụng pháp luật dân sự, giải quyết các vấn đề liên quan mà còn ngăn ngừa các tranh chấp có thể xảy ra.

Trong đời sống thường nhật, mỗi người dân đều tham gia vào các quan hệ dân sự. Cùng với sự phát triển của đời sống kinh tế - xã hội, số lượng và tính phức tạp của các quan hệ dân sự ngày càng gia tăng. Mỗi một quan hệ dân sự đều có khả năng phát sinh các mâu thuẫn, xuất phát từ sự xung đột quyền lợi của các bên tham gia. Tuy nhiên, việc hiểu và áp dụng pháp luật sao cho đúng lại là một vấn đề còn nhiều khó khăn. Do vậy, việc áp dụng các quy định pháp luật trong các quan hệ dân sự là rất quan trọng.

Qua việc xét xử các tranh chấp dân sự, những bài học, kinh nghiệm rút ra sẽ góp phần nâng cao nhận thức về pháp luật của các bên, đồng thời làm sáng tỏ những vấn đề quan trọng cần lưu ý trong các quan hệ dân sự, nhằm ngăn ngừa tranh chấp có thể xảy ra và bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong trường hợp có xảy ra tranh chấp.

Luật sư, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), nguyên Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Tưởng Duy Lượng - tác giả cuốn sách Pháp luật dân sự và thực tiễn xét xử  là người có kiến thức pháp luật dân sự chuyên sâu, có nhiều kinh nghiệm trực tiếp tham gia xét xử các tranh chấp trong quan hệ dân sự. Vì vậy, những vấn đề pháp lý thường xuyên xảy ra tranh chấp trong quan hệ dân sự được trình bày trong cuốn sách đã được tác giả tổng hợp, phân tích và bình luận với góc nhìn khá toàn diện -  từ lý luận đến thực tế.

Với hơn 500 trang sách, cuốn sách tổng hợp các nghiên cứu, phân tích và bình luận về các vấn đề liên quan đến: Giao dịch dân sự; Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản; Quyền sử dụng đất; Hụi, họ, biêu, phường; Quyền thừa kế; Thời hiệu hưởng quyền dân sự; Quyền thừa kế; Bồi thường do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm; Thời hiệu khởi kiện...

Trong pháp luật dân sự, giao dịch dân sự là một chế định quan trọng. Do đó, đối với các vấn đề pháp lý liên quan đến giao dịch dân sự, tác giả tập trung trình bày nhiều vấn đề gồm: Điều kiện và hình thức; Giao dịch vô hiệu, giao dịch có điều kiện; Giải thích giao dịch; Quyền lợi của người thứ ba ngay tình; v.v..

Đối với quyền sử dụng đất, tác giả tập trung vào các vấn đề như: Tranh chấp có liên quan đến chính sách cải tạo của Nhà nước; Thừa kế quyền sử dụng đất; Hoạt động chuyển nhượng, cho thuê, ở nhờ và những điểm cần lưu ý khi tham gia giao dịch mua bán, chuyển nhượng; quyền lợi của vợ, chồng đối với nhà, đất thuê của Nhà nước;...

Trên cơ sở phân tích các quy định pháp luật, không chỉ trong Bộ luật Dân sự năm 2015 mà còn ở các văn bản pháp luật liên quan khác như Luật Hôn nhân gia đình, Luật Đất đai,... các ví dụ thực tiễn về tranh chấp được trình bày càng làm rõ phương hướng áp dụng pháp luật trong giải quyết các vụ việc. Dựa trên các lý luận pháp lý, cuốn sách trình bày những điểm cần lưu ý, tránh hiểu nhầm trong các quy định pháp luật cũng như trong thực tiễn áp dụng pháp luật, trong ngăn chặn và giải quyết các tranh chấp. Mỗi vụ việc, vụ án được tác giả tổng hợp và đưa ra nhận xét, đánh giá về nội dung vụ việc, căn cứ pháp lý, cách giải quyết giúp người đọc dễ hiểu về thực tiễn áp dụng pháp luật.

Cuốn sách Pháp luật dân sự và thực tiễn xét xử được xuất bản lần đầu tiên vào năm 2008. Để đáp ứng nhu cầu của bạn đọc, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tái bản lần thứ sáu có sửa chữa những hạn chế còn tồn tại của lần xuất bản trước, đồng thời bổ sung những thay đổi của pháp luật, đặc biệt là sự ra đời của Bộ luật Dân sự năm 2015 và thực tiễn liên quan đến các tranh chấp dân sự và hoạt động giải quyết. Cuốn sách là tài liệu tham khảo bổ ích cho các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên luật và những người quan tâm đến việc giải quyết tranh chấp và các vấn đề pháp lý dân sự.