Cuốn sách đã tiến hành phân tích định lượng về sự phát triển con người vùng Tây Bắc theo các chỉ số phát triển con người trên cơ sở các số liệu thống kê, các báo cáo phát triển con người; phân tích, so sánh HDI và các chỉ số thành phần của các tỉnh trong vùng với nhau và so sánh theo thời gian và tổ chức các cuộc thảo luận nhóm, phỏng vấn sâu tại 12 cộng đồng trong bốn tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên và Lai Châu.
Từ kết quả phân tích số liệu thống kê và kết quả điều tra, cuốn sách đã tập trung tìm hiểu nguyên nhân của các vấn đề phát triển con người Tây Bắc, những mong muốn của người dân và của các cấp chính quyền cơ sở. Những vấn đề cơ bản của sự phát triển con người vùng Tây Bắc được xác định trên cơ sở so sánh sự phát triển con người ở đây theo thời gian và so sánh giữa các tỉnh trong nội bộ vùng và với các vùng khác trên phạm vi cả nước theo bốn thành tố: tính bình đẳng, tính bền vững, năng suất lao động và sự trao quyền. Trên cơ sở đó, các tác giả đưa ra những gợi ý về giải pháp cho các vấn đề phát triển con người vùng Tây Bắc trong giai đoạn tới.