Nội dung cuốn sách dựa trên nhiều nguồn tư liệu khác nhau ở cả trong và ngoài nước, với cách tiếp cận đa ngành, sự nghiên cứu công phu, khoa học, đã trình bày và thảo luận về một số vấn đề liên quan đến lý thuyết khoa học, phương pháp và cách tiếp cận đặc thù đối với nghiên cứu thanh niên, lối sống và lối sống thanh niên, cũng như hệ thống hóa những quan điểm lý luận của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thanh niên và công tác thanh niên. Đồng thời, tác giả phân tích làm sáng tỏ những nội dung cơ bản, ưu điểm cũng như hạn chế của đường lối, chính sách và pháp luật đối với thanh niên.
Ngoài ra, cuốn sách còn đi sâu nghiên cứu, chỉ ra diện mạo và đặc điểm chính của thế hệ thanh niên Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở đó, làm rõ thực trạng và những xu hướng biến đổi lối sống của thế hệ trẻ Việt Nam trong quá trình đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế, chỉ ra những yếu tố tác động cơ bản, có tính chất định hướng đối với việc hình thành và quá trình biến đổi lối sống của thanh niên.
Từ những nghiên cứu, với những biện chứng có tính thuyết phục cao, tác giả đã đưa ra những khuyến nghị khoa học và đề xuất 6 nhóm giải pháp nhằm xây dựng lối sống của thanh niên Việt Nam phù hợp với tiến trình đổi mới đất nước hiện nay: Đó là nhóm giải pháp liên quan đến: đường lối, chính sách thanh niên của Đảng và Nhà nước; các tổ chức, đoàn thể của thanh niên; gia đình và giáo dục gia đình đối với thanh niên; giáo dục học đường lối với thanh niên; truyền thông đại chúng; chính bản thân thanh niên.
Bên cạnh đó, cuốn sách cũng đã góp phần tổng kết, đánh giá công tác thanh niên của Đảng, Nhà nước và các tổ chức thanh niên trong 25 năm đổi mới đất nước vừa qua. Trong đó, tác giả cuốn sách chỉ ra và phân tích những ưu thế và những mặt mạnh cơ bản của thanh niên Việt Nam hiện nay xét cả trên những đặc điểm và khía cạnh phản ánh chất lượng thể chất và chất lượng tinh thần. Trên cơ sở đó, PGS, TS. Phạm Hồng Tung khẳng định: Sự quan tâm nghiêm túc, mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước đối với thanh niên và công tác thanh niên là nguyên nhân quan trọng nhất đưa lại những thành tựu lịch sử trong việc giáo dục, tổ chức và vận động thanh niên ở Việt Nam trong 25 năm qua, góp phần quan trọng vào sự ổn định của tình hình và sự phát triển nhanh chóng, vững chắc của đất nước trong thời kỳ đổi mới.
Cuốn sách gồm 4 chương. Chương I: Thanh niên và lối sống thanh niên: Cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và cách tiếp cận; Chương II: Tình hình thanh niên Việt Nam hiện nay; Chương III: Xu hướng biến đổi lối sống chủ yếu của thanh niên Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ XXI; Chương IV: Những nhân tố tác động, định hướng và giải pháp nhằm xây dựng lối sống của thanh niên Việt Nam trong những thập kỷ tới.
Với hơn 500 trang sách, nội dung cuốn sách sẽ là tài liệu thiết thực góp phần thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X của Đảng về công tác thanh niên và việc thực hiện các mục tiêu của công tác thanh niên trong năm Thanh niên Việt Nam 2011 nói riêng, trong thời kỳ đất nước đổi mới và hội nhập quốc tế nói chung.
