Thể chế được thiết lập để bảo đảm hoạt động chính trị của nhà nước và xã hội, được diễn ra đúng hướng và theo trật tự, kỷ cương. Ở Việt Nam, thể chế được xây dựng trên cơ sở nguyên tắc Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Các nguyên tắc thể chế bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Tiến trình xây dựng thể chế phát triển ở Việt Nam thời kỳ đổi mới được đánh dấu từ Đại hội VI của Đảng với chủ trương chuyển cơ chế vận hành nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường. Tư duy lý luận về đường lối phát triển kinh tế dần sáng tỏ hơn qua các kỳ Đại hội VII, Đại hội VIII của Đảng.
Đến Đại hội IX, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được chính thức khẳng định ở nước ta. Quá trình nhận thức này được tiếp tục khẳng định và bổ sung nội hàm qua các kỳ Đại hội X, XI, XII và đến Đại hội XIII, Đảng ta khẳng định kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình phát triển kinh tế tổng quát của Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Chính vì vậy, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển phù hợp với kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập quốc tế, vừa tuân thủ các quy luật khách quan của nền kinh tế thị trường, vừa bảo đảm tuân thủ các giá trị xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước là nội dung cơ bản trong chính sách phát triển của việt Nam hiện nay.
Để góp phần làm rõ hơn cơ sở lý luận, kinh nghiệm và thực trạng của việc xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phù hợp với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập của Việt Nam, đồng thời làm căn cứ đưa ra một số quan điểm, giải pháp tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách Thể chế phát triển - Những vấn đề lý luận và thực tiễn của PGS.TS. Ngô Tuấn Nghĩa.
Cuốn sách gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn của việc xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển phù hợp với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập.
Chương 2: Thực trạng về xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển phù hợp với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập ở Việt Nam giai đoạn từ năm 1986 đến nay.
Chương 3: Quan điểm, giải pháp tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển phù hợp với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập ở Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Cuốn sách phân tích và đánh giá tương đối khái quát, toàn diện về cấu trúc, nội dung, nguyên tắc, nhân tố ảnh hưởng, kinh nghiệm... về quá trình xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển cùng hệ thống quan điểm, định hướng giải pháp được rút ra dựa trên cơ sở lý luận, thực trạng và bối cảnh mới.
