Cuốn sách gồm các bài viết và nói do Nhà xuất bản Sự thật xuất bản trước đây, có bổ sung thêm một số bài do Cục Lưu trữ, Văn phòng Trung ương Đảng và các đồng chí trong Ban biên soạn sưu tầm, cung cấp. Trong hai mươi năm 1955-1975, những tác phẩm của đồng chí Trường Chinh chủ yếu là nhằm góp phần làm sáng tỏ đường lối, chiến lược và sách lược cách mạng của Đảng ta trên những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản như: tiếp tục thực hiện cải cách ruộng đất ở miền Bắc và hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam; vấn đề cải tạo xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc; xác lập đường lối cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới; luận điểm về sử dụng sức mạnh tổng hợp; vấn đề xây dựng Đảng và công tác tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới; vấn đề tư duy văn hóa sáng tạo…
Suốt đời mình, đồng chí Trường Chinh luôn quan tâm đặc biệt đến lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Đối với ông, nền văn hóa dân tộc ta đã trải qua mấy ngàn năm xây dựng và phát triển. Từ những tác phẩm về văn hóa, văn nghệ của đồng chí Trường Chinh, sẽ thấy rõ tư duy văn hóa của ông: Một là, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là tư tưởng xuyên suốt và cũng là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của các hoạt động văn hóa, văn nghệ trong sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta… Hai là, văn hóa, văn nhệ có trách nhiệm lịch sử lớn lao trước dân tộc và thời đại… Ba là, tăng cường tính đảng, tính hiện thực, tính nhân dân trong hoạt động văn hóa, văn nghệ… Bốn là, xã hội hóa các hoạt động văn hóa, nghệ thuật theo định hướng của Đảng… Tư duy văn hóa của ông rất rõ ràng, khúc triết: Ở đâu có nhu cầu phát triển thì ở đó có nhu cầu văn hóa. Văn hóa vừa là mục tiêu vừa là động lực của phát triển…
