Trầm hương là tinh túy của cây dó bầu, sản vật cao quý mà thiên nhiên ban tặng cho đất nước và con người Việt Nam. Trầm hương hiện diện trong nhiều lĩnh vực đời sống của người Việt từ lâu đời: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Trong thư tịch cổ Việt Nam và tư liệu nước ngoài đã đề cập đến trầm hương với nhiều vai trò, công dụng khác nhau. Trầm hương, kỳ nam (loại trầm hương tốt nhất) là cống phẩm không thể thiếu trong quan hệ bang giao của các vương triều nước ta trước kia; một mặt hàng giao thương quan trọng, đem lại những giá trị to lớn về mặt kinh tế. Được hun đúc từ đất, nắng và gió biển cùng với những điều kiện tự nhiên, xã hội đặc biệt, trầm hương trên vùng đất Khánh Hòa, Việt Nam từ lâu nổi tiếng có chất lượng tốt nhất thế giới, được bạn bè quốc tế ưa chuộng, ngợi ca.
Bên cạnh những giá trị vật chất thì bao quanh trầm hương Việt Nam là cả một không gian văn hóa phi vật thể đa dạng trên nhiều khía cạnh: văn hóa, lịch sử, tôn giáo, tín ngưỡng, nghệ thuật, âm nhạc, văn học... Gắn liền với quá trình phát triển của vương quốc cổ Chămpa, văn hóa trầm hương ngày càng mở rộng, lan tỏa ra nhiều vùng miền trên đất nước. Nghệ thuật chế tác trầm, thưởng trầm của người Việt đạt đến đỉnh cao trong chế tạo đồ thủ công mỹ nghệ, trang sức, trang phục, trong ẩm thực, trong y dược truyền thống và hiện đại...
Trầm hương Việt Nam luôn khẳng định được giá trị bền vững của mình theo thời gian. Ngày nay, bên cạnh trầm hương tự nhiên còn có trầm hương được nuôi trồng, cùng với đó là những thay đổi trong khai thác, sản xuất, chế tác và kinh doanh trầm hương, đem đến thị trường trong nước và quốc tế những sản phẩm phong phú, chất lượng.
Từ những nhận thức về vai trò, ý nghĩa và sự cấp thiết phải bảo vệ, phát huy văn hóa trầm hương của dân tộc, TS. Nguyễn Duy Thái đã cho ra mắt cuốn sách Văn hóa trầm hương Việt Nam. Ngoài Lời mở đầu và Kết luận, cuốn sách được chia làm 3 chương: Chương I: Văn hóa trầm hương trong tổng thể văn hóa Việt Nam;
Chương II: Nhận diện văn hóa trầm hương Việt Nam;
Chương III: Vai trò của văn hóa trầm hương và tăng cường “sức mạnh mềm” văn hóa trầm hương Việt Nam.
Nội dung cuốn sách phân tích cơ sở hình thành, thực trạng phát triển, đặc điểm, vai trò của văn hóa trầm hương trong các lĩnh vực đời sống ở Việt Nam, từ đó đề xuất những giải pháp để bảo tồn, phát huy văn hóa trầm hương, góp phần tăng cường “sức mạnh mềm” của văn hóa Việt Nam.
