Sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất quan trọng. Mô hình Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã hình thành trên thực tế, trở thành thiết chế trung tâm trong cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”. Tuy nhiên, thành tựu của gần 40 năm đổi mới cũng tạo ra một giai đoạn phát triển mới, đặt ra nhu cầu cấp bách về đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, làm tiền đề đưa đất nước trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045 như đã được xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII.
Trước tình hình đó, ngày 09/11/2022, Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW về “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới”. Đây là Nghị quyết đầu tiên xác định một cách toàn diện và cụ thể các mục tiêu, quan điểm, trọng tâm và nhiệm vụ, giải pháp cần thực hiện để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Để triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 28/11/2022, Bộ Chính trị đã ban hành Kế hoạch số 11-KH/TW, trong đó xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm mà các cơ quan, tổ chức trong toàn bộ hệ thống chính trị, cả cấp trung ương và địa phương, được yêu cầu tiến hành để thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW một cách quyết liệt, toàn diện, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả. Điều đó cho thấy quyết tâm chính trị rất cao của Đảng về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.
Bối cảnh trên đòi hỏi cần tiếp tục nghiên cứu phục vụ việc thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW.
Cuốn sách Xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Giai đoạn mới, yêu cầu mới trong đó tập hợp 43 bài viết, được chia thành hai phần: Phần thứ nhất gồm các bài viết phân tích cơ sở lý luận, thực tiễn của việc xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW. Phần thứ hai gồm các bài viết đề cập các vấn đề quan trọng cần giải quyết để đạt được những mục tiêu nêu trong Nghị quyết số 27-NQ/TW.
Cuốn sách là một trong những ấn phẩm đầu tiên về vấn đề xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới sau khi Nghị quyết số 27-NQ/TW được ban hành.
