Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng Cộng sản Việt Nam

Từ thực tiễn phong phú, sinh động và những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân ta giành được trong công cuộc đổi mới đất nước vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ iX của Đảng tiếp tục khẳng định: “Đảng và nhân dân ta quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam theo con đường xã hội chủ nghĩa trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh”².

Tám mươi lăm năm qua, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã soi đường, chỉ lối, dẫn dắt dân tộc ta, nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Tổng kết quá trình đổi mới ở nước ta trong những năm qua, Đảng ta đã khái quát rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quan trọng, trong đó bài học quan trọng hàng đầu là, trong quá trình đổi mới phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Ngày nay khi sự nghiệp đổi mới đất nước vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng đi vào chiều sâu, những biến đổi trên thế giới ngày càng phức tạp, những vấn đề mới đặt ra trong đời sống xã hội ngày càng nhiều, càng đòi hỏi phải có những lời giải đáp thuyết phục, có cơ sở lý luận và thực tiễn; trong lúc đó thì các thế lực thù địch lại đang tìm mọi thủ đoạn hòng xuyên tạc, phủ nhận từng luận điểm trong học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để đi tới xóa bỏ nền tảng tư tưởng, lý luận của Đảng ra khỏi đời sống tinh thần của xã hội ta; thì hơn lúc nào hết, việc tiếp tục đi sâu nghiên cứu nhằm khẳng định, bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn cách mạng Việt Nam đang trở thành nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong công tác tư tưởng, lý luận của Đảng và Nhà nước ta hiện nay.

Trong lịch sử tư tưởng nhân loại, có lẽ chưa có một học thuyết chính trị xã hội nào mà ngay từ khi mới xuất hiện lại thu hút sự quan tâm nghiên cứu, đấu tranh giữa các lập trường tư tưởng đối lập nhau như sự ra đời của chủ nghĩa Mác - Lênin. Cuộc đấu tranh hệ tư tưởng đó đã diễn ra ngay từ khi chủ nghĩa Mác - Lênin mới ra đời cho đến ngày nay. Điều đó không phải ngẫu nhiên, bởi vì chủ nghĩa Mác - Lênin là một khoa học, sự ra đời của chủ nghĩa Mác - Lênin đã thực sự giải đáp được những vấn đề mà thực tiễn cuộc sống của toàn nhân loại đặt ra. Trong lúc toàn bộ hệ thống lý luận của hệ tư tưởng tư sản đều tìm cách chứng minh cho việc duy trì sự tồn tại vĩnh hằng của chủ nghĩa tư bản và giai cấp tư sản, thì ngược lại, chủ nghĩa Mác - Lênin đã tuyên chiến với hệ tư tưởng tư sản, khẳng định sự diệt vong không thể tránh khỏi của chủ nghĩa tư bản và sự tất thắng của chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới. Chính vì thế mà chủ nghĩa Mác - Lênin đã gây ra sự thù địch mạnh nhất và lòng căm thù lớn nhất của giai cấp tư sản.

Thực tiễn lịch sử đã khẳng định chân lý của học thuyết Mác - Lênin. Bằng thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười ở nước Nga, Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xôviết ra đời, chỉ mấy thập kỷ sau đó đã trở thành nước có nền công nghiệp đứng thứ hai trên thế giới. Chế độ người bóc lột người bị xóa bỏ. Nguyên tắc làm việc theo năng lực, hưởng thụ theo lao động được thể hiện thực sự trong cuộc sống. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao. Thu nhập thực của nhân dân ngày càng tăng. Văn hóa, đạo đức, lối sống xã hội chủ nghĩa được hình thành và phát triển. Nhân dân các dân tộc trên thế giới ghi nhận công lao vĩ đại của Liên Xô đã cứu nhân loại khỏi thảm họa phát xít. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, chủ nghĩa xã hội đã trở thành một hệ thống có ảnh hưởng quyết định đến quá trình phát triển của thế giới, góp phần ngăn chặn được âm mưu gây chiến tranh của các thế lực hiếu chiến trong thế kỷ XX. Những thành quả ấy đã được lịch sử ghi nhận. Đáng tiếc là vào cuối những thập niên cuối của thế kỷ XX, do sai lầm của công cuộc cải tổ của Liên Xô và một số nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu, chủ nghĩa xã hội hiện thực đã lâm vào tình trạng khủng hoảng và sụp đổ.

Lợi dụng tình hình đó, các nhà tư tưởng của giai cấp tư sản và bọn cơ hội, xét lại chủ nghĩa Mác - Lênin đã xuyên tạc rằng chủ nghĩa cộng sản không phải là tương lai của loài người. Chúng tuyên truyền, xuyên tạc, tấn công quyết liệt chủ nghĩa Mác - Lênin, lớn tiếng cho rằng chủ nghĩa Mác - Lênin đã lỗi thời, lạc hậu, rằng chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ có giá trị ở cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, thế kỷ XXI không còn phù hợp nữa, rằng sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và các nước Đông Âu là minh chứng cho sự sụp đổ của chủ nghĩa Mác - Lênin.

Song, có một thực tế là, người ta có thể xóa bỏ tượng đài của C.Mác, V.i.Lênin trên quảng trường này hay quảng trường khác, nhưng không thể phủ nhận, xóa bỏ được tư tưởng cách mạng vĩ đại của các ông trong trái tim, khối óc của hàng tỷ người trên trái đất. C.Mác được tôn vinh là nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong thế kỷ XX. hiện nay, không ít học giả tư sản, các chính khách vẫn cho rằng không thể có một tương lai mà không có tinh thần của C.Mác; chủ nghĩa Mác đã tạo ra lịch sử thế kỷ XX, C.Mác vẫn là nhà tư tưởng của thế kỷ XXI.  

Kinh nghiệm thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội và quá trình cải cách, đổi mới ở một số nước xã hội chủ nghĩa đã xác nhận rằng, không thể coi thường, bất chấp những quy luật khách quan của sự quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội như chủ nghĩa Mác - Lênin đã chỉ ra. học thuyết Mác - Lênin khác với tất cả các học thuyết chính trị xã hội khác là ở chỗ luôn được bổ sung, phát triển bằng các kinh nghiệm lịch sử mới. Chính C.Mác và Ph.ăngghen đã luôn nhắc nhở những người cộng sản cần phải nghiên cứu tình hình thực tiễn, tiếp thụ những thành tựu mới của các ngành khoa học để nhận thức thế giới một cách chân thực. Những lời giáo huấn của hai ông đã được lịch sử kiểm chứng và luôn là phương châm nghiên cứu và hành động của chúng ta trong bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin.

Trong bối cảnh tình hình hiện nay, chủ nghĩa xã hội đang tạm thời lâm vào khủng hoảng, thoái trào và gặp nhiều khó khăn, bất lợi. Tuy nhiên cần khẳng định rằng, tương lai của nhân loại vẫn là chủ nghĩa cộng sản. Đó là sự phát triển hợp quy luật của lịch sử không ai có thể đảo ngược được.

Biện chứng của quá trình phát triển chứng minh rằng, tương lai bao giờ cũng thuộc về cái mới, hiện thân của tiến bộ. Cái cũ, cái lạc hậu bao giờ cũng chống chọi quyết liệt với cái mới, nó có thể gây ra cho cái mới nhiều vết thương, nó sẽ dựng nên nhiều chướng ngại vật trên con đường phát triển của cái mới. Nhưng chắc chắn là những vết thương đó sẽ được chữa lành, những chướng ngại vật đó sẽ bị xóa bỏ.

Xét trên phương diện lý luận và thực tiễn, cái mới, cái tiến bộ trong thời đại ngày nay vẫn là quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội, vẫn là chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản, là tương lai tươi sáng của nhân loại. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) đã chỉ rõ: “Theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội”³.

Trong thời đại ngày nay, chủ nghĩa Mác - Lênin không những không lỗi thời, lạc hậu như ai đó vẫn rêu rao, mà chủ nghĩa Mác - Lênin đã, đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò là kim chỉ nam cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, phong trào đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội của nhân dân các dân tộc trên thế giới. Vì vậy, các đảng cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động tiến bộ trên thế giới phải kiên quyết đấu tranh bảo vệ và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ thiên tài, là nhà tư tưởng vĩ đại của cách mạng Việt Nam đã tiếp thu và vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin trên tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo. Người đã nắm bắt sâu sắc bản chất cách mạng và khoa học của học thuyết Mác - Lênin, vận dụng phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế của nước ta. Người đã chỉ ra rằng, “chủ nghĩa Lênin đối với chúng ta, những người cách mạng và nhân dân Việt Nam, không những là cái “cẩm nang” thần kỳ, không những là cái kim chỉ nam, mà còn là mặt trời soi sáng con đường chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản”1.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là “một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi”2.

Trong khi giải quyết những vấn đề của cách mạng Việt Nam, Hồ Chí Minh đồng thời đã góp phần bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin trên nhiều lĩnh vực. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc thực sự đã cổ vũ, khích lệ cuộc đấu tranh của nhiều dân tộc thuộc địa và phụ thuộc. Trong thời đại ngày nay tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc đã được thế giới thừa nhận như là tư tưởng góp phần làm biến đổi bộ mặt thế giới. Vì thế, tư tưởng Hồ Chí Minh đã đi vào cuộc sống, đã trở thành những giá trị văn hóa bền vững không chỉ riêng của dân tộc Việt Nam mà còn là tài sản chung của nhân loại. Hồ Chí Minh không chỉ là một lãnh tụ xuất chúng của dân tộc mình, một yếu nhân của quá trình phi thực dân hóa trong thế kỷ XX mà đặc biệt Người còn là một người thầy vĩ đại trong trào lưu giành tự do cho các dân tộc - mục tiêu đầu tiên của nhân loại.

Thực tiễn lịch sử cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong quá trình tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc, kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ xâm lược, trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, nhất là những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà nhân dân ta đã giành được sau gần 30 năm đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa luôn gắn liền với học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đảng ta ngày càng nhận thức đầy đủ hơn, toàn diện hơn, sâu sắc hơn về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và khẳng định chỉ có trên cơ sở trung thành, vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam thì Đảng mới có khả năng lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi cuối cùng và mới tránh được nguy cơ sai lầm về đường lối.

Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của Đảng ta và cách mạng nước ta vẫn tiếp tục tỏa sáng trong sự nghiệp đổi mới đất nước vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Những nguyên lý, quy luật của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn tiếp tục soi sáng con đường phát triển đi lên của nhân loại, trong cuộc đấu tranh cho mục tiêu cao cả là hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.

hiện nay, khi mà xu hướng hòa bình, hợp tác là xu thế chung của nhân loại, toàn cầu hóa là tất yếu khách quan, song tình hình thế giới cũng đang hết sức phức tạp có lợi cho chủ nghĩa đế quốc, các thế lực thù địch, phản động ra sức chống phá cách mạng thế giới, cách mạng Việt Nam. Chúng đang ra sức công kích, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chống phá chủ nghĩa xã hội. Cùng với những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, thì những diễn biến to lớn, toàn diện trong đời sống chính trị, kinh tế, xã hội, sự tác động từ mặt trái của cơ chế thị trường, mở cửa, hội nhập đã làm cho một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và nhân dân phai nhạt mục tiêu, lý tưởng xã hội chủ nghĩa, chạy theo lối sống thực dụng, giảm sút niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và sự tất yếu thắng lợi của chủ nghĩa xã hội.

Trước tình hình đó, càng đòi hỏi toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đó là một đòi hỏi khách quan, cấp thiết, một yêu cầu có tính nguyên tắc và có ý nghĩa sống còn đối với sự nghiệp đổi mới đất nước vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của Đảng và nhân dân ta. Kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là một nguyên tắc cơ bản chỉ đạo công cuộc đổi mới đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay.

Kiên định, khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng, trước hết Đảng phải trung thành, nắm vững bản chất cách mạng và khoa học, vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện, tình hình cụ thể của cách mạng Việt Nam, không máy móc, giáo điều, rập khuôn; lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm cơ sở lý luận và phương pháp luận để tiếp thu tinh hoa trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật khách quan và thực tiễn đất nước; trên cơ sở đó đề ra cương lĩnh, đường lối đúng đắn, sáng tạo, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân và quy luật phát triển của lịch sử.

Cần phải tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn góp phần phát triển một cách sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong quá trình nghiên cứu, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin cần đi sâu làm rõ những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin đã đúng từ lúc mới ra đời cho đến nay vẫn đúng; những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ đúng và phù hợp trong điều kiện lịch sử lúc đó, đến nay đã bị thực tiễn lịch sử vượt qua; những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin là đúng nhưng người vận dụng nó đã hiểu chưa đúng, chưa đầy đủ, chưa sâu sắc nên vận dụng không đúng; những luận điểm cần được bổ sung, phát triển mà chủ nghĩa Mác - Lênin chưa đề cập đầy đủ, toàn diện phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh lịch sử mới; và những luận điểm hoàn toàn mới mà chủ nghĩa Mác - Lênin chưa từng đề cập đến.

Trung thành và kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là phải nắm vững mối quan hệ giữa kiên định và phát triển; tức là phát triển trên cơ sở kiên định nguyên tắc cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định trong sự phát triển phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam, với xu thế thời đại. Tuy nhiên khoa học và thực tiễn luôn biến đổi, phát triển nên lý luận Mác - Lênin cũng cần được bổ sung, đổi mới, phát triển nếu chúng ta không muốn lạc hậu so với cuộc sống. Chủ nghĩa Mác - Lênin là một hệ thống mở, không thể coi những nhận thức đạt được cho đến nay là những chân lý tuyệt đích cuối cùng. Không ngừng phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin vừa là yêu cầu của thực tiễn xã hội vừa là yêu cầu nội tại của học thuyết Mác - Lênin. Có phát triển và thông qua phát triển, chủ nghĩa Mác - Lênin mới tự bảo vệ được mình, mới phát huy được sức mạnh, sức sống của mình đối với thời đại. Tư tưởng Hồ Chí Minh là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta. Vì vậy bảo vệ, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh cũng chính là phát huy sức mạnh, sức sống của chủ nghĩa Mác - Lênin ở nước ta.

Đi đôi với việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phải kiên quyết đấu tranh với những quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Cần tổ chức nghiên cứu, nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh từ những luận điểm chung đến những luận điểm cụ thể trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của các cấp ủy đảng trong đấu tranh phòng, chống các quan điểm sai trái, thù địch, bảo đảm các hoạt động đấu tranh tư tưởng, lý luận theo đúng định hướng của Đảng, chặt chẽ về nguyên tắc, vững vàng về quan điểm chính trị, sâu sắc về lý luận khoa học, sắc bén trong phương pháp và đạt hiệu quả cao. huy động lực lượng rộng rãi trong các cơ quan nghiên cứu lý luận, các cơ quan nghiên cứu khoa học, các cơ quan truyền thông, báo chí tiến công chống các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là phát huy vai trò của các cơ quan nghiên cứu, các nhà khoa học trong đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Nâng cao chất lượng đấu tranh phản bác, tiến công tư tưởng, lý luận chống các quan điểm sai trái, thù địch theo hướng tăng hàm lượng khoa học, tăng độ sâu lý luận, cập nhật thông tin, luận cứ, luận chứng sắc bén, có lý, có tình, có sức thuyết phục cao. Cung cấp đầy đủ các thông tin liên quan đến vấn đề đấu tranh dưới nhiều hình thức. Quan tâm đầu tư kinh phí, phương tiện, điều kiện cho các hoạt động đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch.

Ngày nay tình hình thế giới, khu vực và trong nước tiếp tục có những diễn biến phức tạp, cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận để bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ngày càng khó khăn, phức tạp hơn. Việc bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phải có cơ sở lý luận, thực tiễn và bằng hành động cách mạng thiết thực cụ thể. Phải từng bước hiện thực hóa mục tiêu, lý tưởng xã hội chủ nghĩa trên đất nước ta. Phải chứng minh trên thực tế tính cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh bằng kết quả hiện thực, bằng thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.