Không ngừng đổi mới, phát triển theo chiều sâu và bền vững

Nhân kỷ niệm 73 năm Ngày Truyền thống Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật (05-12-1945 - 05-12-2018), trang thông tin điện tử nxbctqg.vn xin giới thiệu bài viết Không ngừng đổi mới, phát triển theo chiều sâu và bền vững của đồng chí Phạm Chí Thành, Q. Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trong Lễ kỷ niệm 72 năm Ngày Truyền thống.  

Cách đây 72 năm, vào ngày 05-12-1945, Nhà xuất bản Sự thật - tiền thân của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra đời, và vinh dự được Tổng Bí thư Trường Chinh trực tiếp phụ trách. Là cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã có những đóng góp quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc, góp phần giữ vững và không ngừng mở rộng trận địa tư tưởng của Đảng. Từ khi ra đời đến nay, Nhà xuất bản đã không ngừng trưởng thành để đáp ứng các yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong từng giai đoạn cụ thể.  

Nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trên lĩnh vực xuất bản sách chính trị, lý luận, pháp luật, ngày 20-11-1992, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra Quyết định số 53-QĐ/TW hợp nhất Nhà xuất bản Sự thật trực thuộc Ban Bí thư Trung ương Đảng, Nhà xuất bản Thông tin lý luận thuộc Viện Nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Tư tưởng Văn hóa thuộc Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo Trung ương), Nhà xuất bản Pháp lý (thuộc Bộ Tư pháp) thành Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Ngày 3-4-2003, Bộ Chính trị đã ra Quyết định số 68-QĐ/TW quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Quyết định 68 xác định: "Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật là đơn vị sự nghiệp Trung ương của Đảng, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của Ban Bí thư, có chức năng là cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước, hoạt động theo Luật xuất bản".

Nhìn lại chặng đường 72 năm phấn đấu không ngừng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật rất đỗi tự hào đã có những đóng góp quan trọng trong sự nghiệp truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phục vụ tích cực sự nghiệp đổi mới và hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Nhà xuất bản đã đổ nhiều mồ hôi, công sức trên từng trang sách để đem đến cho bạn đọc hàng vạn tên sách, trong đó có nhiều bộ sách có giá trị, đã đi vào lịch sử nền xuất bản cách mạng Việt Nam như: C. Mác - Ph.Ăngghen toàn tập; V.I.Lênin toàn tập; Hồ Chí Minh toàn tập; Hồ Chí Minh biên niên tiểu sử; Văn kiện Đảng toàn tập; Văn kiện Quốc hội;...; bộ sách tiểu sử các nhà lãnh đạo chủ chốt và lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của cách mạng Việt Nam; bộ sách tổng kết cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và kháng chiến chống đế quốc Mỹ; bộ Lịch sử quân sự Việt Nam, Lịch sử tư tưởng quân sự Việt Nam; Tủ sách trang bị cho cơ sở xã, phường, thị trấn; tủ sách pháp luật; Lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam (1930-2017)… Nhiều bộ sách đã đạt giải cao khi tham gia dự thi các giải sách hay, sách đẹp như: Hồ Chí Minh toàn tập đạt giải vàng sách hay, sách đẹp; Lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam (1930-2007) đạt giải đặc biệt sách hay, giải vàng sách đẹp; Hồ Chí Minh - Ngôi sao sáng mãi trên bầu trời Việt Nam và Nguồn lực trí tuệ Việt Nam - Lịch sử hiện trạng và triển vọng đạt giải bạc sách hay, v.v..

Chặng đường 72 năm xây dựng và trưởng thành, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã có những bước phát triển vượt bậc trên nhiều mặt. Từ một cơ quan ngày đầu mới thành lập chỉ có một số cán bộ phải làm kiêm nhiệm cả công tác biên tập, in, phát hành, cơ sở vật chất nghèo nàn; ngày nay bộ máy tổ chức của Nhà xuất bản gồm 17 đầu mối là các ban biên tập, vụ chức năng và đơn vị tương đương. Nhà xuất bản hiện có 01 Phó Giáo sư - Tiến sĩ; 08 tiến sĩ; 09 nghiên cứu sinh, 63 thạc sĩ, 05 chuyên viên cao cấp và 01 biên tập viên cao cấp. Ngoài trụ sở chính và Trung tâm Phát hành, các nhà sách ở Hà Nội, Nhà xuất bản còn có các chi nhánh ở Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ và Trung tâm phát hành sách ở Huế, Quảng Ngãi, Nha Trang...

Ghi nhận những thành tích đóng góp của Nhà xuất bản trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc qua các thời kỳ, Đảng và Nhà nước đã tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba (do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký tặng năm 1962), hai lần Huân chương Hồ Chí Minh các năm 1990 và 2002, Huân chương Sao Vàng năm 2005 (60 năm Ngày truyền thống Nhà xuất bản), danh hiệu Anh hùng Lao động  năm 2015 (70 năm Ngày truyền thống Nhà xuất bản), cùng nhiều phần thưởng cao quý khác cho Nhà xuất bản, cho các tập thể, cá nhân. Đây thực sự là vinh dự, niềm tự hào to lớn của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật và của toàn ngành Xuất bản Việt Nam.

Để có được phần thưởng cao quý đó, trước hết, là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, sâu sát của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thường trực Ban Bí thư; sự giúp đỡ, hỗ trợ tận tình của các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, các địa phương, các nhà khoa học, các cộng tác viên cùng sự nỗ lực cố gắng không ngừng của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Nhà xuất bản.

Hoạt động trong điều kiện nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế sâu rộng, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Nhà xuất bản vừa phải khắc phục những mặt hạn chế, yếu kém của mình, vừa phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới. Yêu cầu về chất lượng sách lý luận chính trị, pháp luật ngày càng cao. Nhà xuất bản chưa có nhiều đầu sách có giá trị tổng kết lý luận thực tiễn, có sức thuyết phục cao, góp phần lý giải những vấn đề bức xúc đặt ra trong công cuộc đổi mới; sách đấu tranh phản bác lại các quan điểm sai trái, thù địch, phản động, sách phục vụ thông tin đối ngoại, phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số, sách viết cho cán bộ lãnh đạo, quản lý...  Số lượng bản sách được in và phát hành còn thấp. Công tác quản lý nhà nước về hoạt động xuất bản còn nhiều hạn chế, bất cập, sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ của một số nhà xuất bản trong lĩnh vực xuất bản sách chính trị lý luận, pháp luật cộng với hiện tượng vi phạm bản quyền, in lậu, trốn thuế... tràn lan chưa được ngăn chặn có hiệu quả, tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng trên thị trường xuất bản phẩm. Trước sự phát triển nhanh của công nghệ xuất bản hiện đại, số hóa, xuất bản điện tử là xu thế phát triển tất yếu của lĩnh vực xuất bản (cả trong nước và trên thế giới) trong thời kỳ của cách mạng công nghệ thông tin, internet và công nghệ 4.0 hiện nay; xuất bản truyền thống phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của xuất bản điện tử...

Đội ngũ cán bộ biên tập, xuất bản, cán bộ lãnh đạo, quản lý, viên chức chuyên môn kỹ thuật của Nhà xuất bản còn nhiều mặt hạn chế, bất cập, cần có giải pháp khắc phục, nhất là khắc phục sự hẫng hụt, bảo đảm tính kế thừa, phát triển trong đội ngũ cán bộ chuyên môn cũng như cán bộ lãnh đạo, quản lý của Nhà xuất bản trong những năm tới.

Trong những năm tới, mặc dù tình hình ngành Xuất bản và Nhà xuất bản vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, song phát huy truyền thống 72 năm, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật quyết tâm không ngừng phấn đấu vươn lên, tranh thủ những cơ hội, thuận lợi, khắc phục những mặt hạn chế, yếu kém, tiếp tục đưa Nhà xuất bản không ngừng đổi mới, phát triển theo chiều sâu và bền vững, phát huy vai trò là cơ quan xuất bản sách chính trị, lý luận, pháp luật và tư tưởng Hồ Chí Minh của Đảng và Nhà nước, góp phần giữ vững và mở rộng trận địa tư tưởng của Đảng.

Để thực hiện chức năng, nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao, trong thời gian tới, Nhà xuất bản tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

- Thứ nhất, chủ động, tích cực chuẩn bị nội dung để phối hợp với cơ quan có thẩm quyền trình Bộ Chính trị Đề án về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, nhằm phục vụ việc thay thế Quyết định số 68-QĐ/TW, ngày 03-4-2003 của Bộ Chính trị khóa IX. Sau 5 năm thực hiện Quyết định của Bộ Chính trị, đòi tổ chức và hoạt động của Nhà xuất bản phải có những thay đổi tích cực để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển trong tình hình mới, đồng thời, khẩn trương và quán triệt trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và về “Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập”.

- Thứ hai, chuẩn bị nội dung, phối hợp với cơ quan có thẩm quyền trình Ban Bí thư Đề án về quan hệ giữa Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật với các cấp ủy đảng trực thuộc Trung ương, các ban đảng Trung ương, các bộ, ngành, Mặt trận và các đoàn thể Trung ương. Đây là nội dung đã được xác định tại Điều 4, Quyết định số 68-QĐ/TW, ngày 03-4-2003 của Bộ Chính trị khóa IX, tuy nhiên, đến năm 2018 là đã 15 năm, quy định này vẫn chưa được ban hành. Vì vậy, trong hoạt động, dù đã được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Thường trực Ban Bí thư, sự hỗ trợ, giúp đỡ về nhiều mặt của Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Tuyên giáo Trung ương, các ban, cơ quan Trung ương của Đảng, các bộ, ngành, đoàn thể cấp Trung ương, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vẫn gặp không ít khó khăn, vướng mắc.

Thứ ba, xây dựng Đề án về phương hướng phát triển số hóa, xuất bản điện tử của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Thông báo kết luận số 19-TB/TW, ngày 29-12-2016 của Ban Bí thư về việc “Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 42 của Ban Bí thư khóa IX về nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản” đã xác định: “... để lĩnh vực xuất bản phát triển đúng định hướng, nhanh và bền vững, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế”, nhiệm vụ của các Nhà xuất bản là: “... Kiện toàn tổ chức, hoàn thiện quy chế hoạt động...; phát triển xuất bản điện tử”. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật luôn được xem là “cánh chim đầu đàn” của ngành Xuất bản Việt Nam, hơn ai hết, phải đi đầu trong việc thực hiện nhiệm vụ này.

- Thứ tư, hiện nay Văn phòng Trung ương Đảng chủ trì, phối hợp với Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông và Nhà xuất bản đang xây dựng dự thảo cơ chế quản lý tài chính, tài sản của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Nhà xuất bản phải chủ động, tích cực đóng góp cho dự thảo này, để góp phần xây dựng cơ chế quản lý tài chính, tài sản phù hợp với chủ trương “Bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm toàn diện về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, phát huy vai trò giám sát của người dân trong quá trình đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập” của Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII về Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.

-  Thứ năm, tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư về chủ trương, chính sách, kế hoạch xuất bản sách lý luận chính trị, pháp luật và tư tưởng Hồ Chí Minh. Tổ chức tốt việc xuất bản sách tham khảo có giá trị phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành. Làm tốt việc tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, cung cấp tài liệu chính thống của Đảng, Nhà nước nhằm định hướng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Xuất bản kịp thời những tài liệu phục vụ các sinh hoạt chính trị, các ngày lễ, ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước, các cuộc vận động lớn của Đảng và Nhà nước; thực hiện Kế hoạch số 07-KH/TW ngày 27-11-2017 của Bộ Chính Trị về kế hoạch thực hiện Nghị quyết lần thứ sáu Ban Chấp Hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; Thông báo kết luận số 19-TB/TW, ngày 29-12-2016 của Ban Bí thư về việc “Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 42 của Ban Bí thư khóa IX về nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản” và Kết luận số 23-KL/TW, ngày 22-11-2017 của Ban Bí thư về “Tăng cường chỉ đạo, quản lý, phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.

- Thứ sáu, củng cố xây dựng sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ và toàn cơ quan, trước hết là trong tập thể Lãnh đạo Nhà xuất bản. Xây dựng, củng cố nội bộ, thực hiện nghiêm chỉnh nguyên tắc tập trung dân chủ, chế độ thủ trưởng, nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; thực hiện tốt cơ chế trách nhiệm và quy chế nêu gương của người đứng đầu, của lãnh đạo Nhà xuất bản và Thường vụ Đảng ủy, tạo môi trường làm việc kỷ cương, lành mạnh của cơ quan, đơn vị.

Tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xác định quyết tâm đoàn kết, kỷ luật, năng động, sáng tạo, củng cố và xây dựng Nhà xuất bản ổn định và phát triển, xứng đáng là “lá cờ đầu” trong các cơ quan xuất bản của Đảng, là “cánh chim đầu đàn” trong toàn ngành Xuất bản Việt Nam.

                               Phạm Chí Thành

Q. Giám đốc - Tổng Biên tập 

          Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật

(Trích bài viết kỷ niệm 72 năm Ngày Truyền thống Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật 05-12-1945 - 05-12-2018)