Đồng chí Lê Đức Thọ, người anh cả của đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức của Đảng và của hệ thống chính trị

Lê Quang Thưởng*

Với lòng kính trọng sâu sắc nhà cách mạng lão thành, người anh cả của đội ngũ những người làm công tác tổ chức, cán bộ ở Việt Nam, chúng tôi là những cán bộ làm công tác tổ chức thuộc thế hệ sau, xin có đôi lời, như là để dâng một bông hoa và thắp một nén nhang tưởng nhớ, nhân kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh và lần thứ 21 ngày mất của đồng chí Lê Đức Thọ cùng trong tháng 10-2011 này!

Đồng chí Lê Đức Thọ với lãnh đạo tỉnh Hà Nam Ninh, năm 1976

Chúng tôi mãi mãi ghi nhớ đồng chí, là một trong những người học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã góp phần to lớn vào việc đặt nền móng cho công tác tổ chức của Đảng và của hệ thống chính trị ở nước ta, ngay từ ngày đầu dựng nước, phần lớn thời gian trong cả hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược và trong công cuộc xây dựng, đổi mới đất nước những năm hòa bình, cho đến khi đồng chí qua đời. Đồng chí được Đảng phân công trực tiếp phụ trách công tác tổ chức của Trung ương từ tháng 8-1945 đến cuối tháng 12-1948; Trưởng ban Tổ chức Trung ương Cục miền Nam từ năm 1949 đến năm 1954; Trưởng ban Tổ chức Trung ương Đảng các thời kỳ: 1956 - 1973, 1976 - 1982; Bí thư Thường trực phụ trách công tác tổ chức của Đảng kiêm Trưởng ban Tổ chức Trung ương những năm 1980 - 1982, Trưởng Tiểu ban nhân sự Đại hội VI của Đảng năm 1986. Đó là một người kiên trung, tâm huyết với sự nghiệp cách mạng Việt Nam; có tài năng xuất sắc, đa dạng, không chỉ trong công tác tổ chức, mà cả ở những lĩnh vực trọng yếu khác, như tư tưởng, ngoại giao, nội chính, quân sự... Đó là một trong những cán bộ lãnh đạo của Đảng, đã biến nhà tù đế quốc, thực dân thành trường học cách mạng; từng trải và hiểu biết sâu rộng tình hình Đảng và tình hình đất nước từ Bắc chí Nam; có nhiều sáng kiến và quyết đoán trong công việc, chân tình với mọi người.

Đồng chí nêu yêu cầu rất cao đối với công tác tổ chức là phải: "Chuyển mạnh công tác tổ chức, nâng trình độ tổ chức lên kịp trình độ chính trị"[1] của Đảng và nhân dân. Đồng chí Lê Đức Thọ có vinh dự và trách nhiệm chủ trì việc tổng kết công tác xây dựng Đảng và sửa đổi Điều lệ Đảng để chuẩn bị, tiến hành và trực tiếp trình bày các báo cáo quan trọng này ở ba đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng: Đại hội lần thứ III (năm 1960), Đại hội lần thứ IV (năm 1976), Đại hội lần thứ V (năm 1982). Những quan điểm, chính sách, giải pháp và kinh nghiệm trong công tác xây dựng Đảng và công tác tổ chức, cán bộ thể hiện trong các báo cáo đó cho tới nay vẫn còn những giá trị lý luận và thực tiễn đúng đắn, cần tiếp tục được quán triệt và thực hiện, như: "Chúng ta phải chăm lo giữ vững và phát huy truyền thống liên hệ với quần chúng của Đảng, đấu tranh khắc phục mọi biểu hiện xa rời quần chúng để có thể phát động đông đảo quần chúng dốc hết sức lực, tài năng cống hiến vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà..."[2]; hoặc: "Bảo đảm cho tổ chức Đảng có tính năng động cao, có cơ cấu tổ chức phù hợp, có kỷ luật nghiêm minh và có tác phong chỉ đạo sâu sát..."[3]; hoặc: "... tiến hành đổi mới việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, bố trí đúng và bảo đảm tính kế thừa trong việc xây dựng đội ngũ cốt cán... bảo đảm sự vững vàng của Đảng trong mọi tình thế..."[4].

Trong công tác cán bộ, một thời gian dài đồng chí đã chủ trì, cùng với Bộ Chính trị, Ban Bí thư, với sự giúp sức của Ban Tổ chức Trung ương, các ban khác và các cấp uỷ Đảng tập trung làm tốt công tác tuyển lựa, đào tạo, điều động, bố trí nhiều lớp cán bộ đảng, chính quyền, đoàn thể quân sự, kinh tế, văn hóa và những cán bộ cốt cán của Đảng làm công tác tổ chức, trong đó có nhiều cán bộ xuất sắc, góp phần bảo đảm cho sự thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến cứu nước và việc hoàn thành các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Tại Hội nghị cán bộ toàn quốc chuẩn bị Đại hội VI của Đảng (năm 1986), đồng chí đã phát biểu một nhận xét thực tế, rút ra từ kinh nghiệm trong công tác cán bộ, làm cho người nghe phải suy nghĩ nhiều, là trong công việc, ai mà chẳng có ưu, có khuyết, làm công tác cán bộ thật quan trọng và khó khăn, chỉ có thể bố trí đúng và phát huy được vai trò, tác dụng tốt của khoảng 60 đến 70% trường hợp mà thôi! Đó cũng là một lời tự phê bình nghiêm túc và thành khẩn của đồng chí về công tác cán bộ do mình phụ trách, theo tinh thần "nhìn thẳng vào sự thật, nói đúng sự thật" để sửa chữa và đổi mới lúc bấy giờ.

Cùng trong thời gian này, với sự chỉ đạo của đồng chí, một số nghị quyết, chỉ thị của Trung ương Đảng đã được chuẩn bị, thông qua và triển khai thực hiện có nhiều chuyển biến tích cực, cho tới nay vẫn còn lưu lại trong tâm trí của nhiều người và trong kết quả thực tiễn công tác tổ chức, cán bộ của Đảng, như: Chỉ thị của Ban Bí thư số 45-CT/TW ngày 2-6-1978 Khẩn trương đẩy mạnh việc xây dựng quy hoạch cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý; Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IV) số 10-NQ/TW, ngày 27-7-1978 về Kiện toàn tổ chức, cải tiến chế độ làm việc, đáp ứng yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ mới; Nghị quyết của Bộ Chính trị số 32-NQ/TW, ngày 20-11-1980 về Công tác tổ chức (Thực hiện một sự chuyển biến sâu sắc về tổ chức nhằm tăng cường lãnh đạo và quản lý nhất là về kinh tế)...

Chúng tôi có một thời gian ngắn được làm việc và trực tiếp nghe những lời chỉ giáo của đồng chí về những vấn đề trong công tác tổ chức, cán bộ, khi đồng chí trực tiếp phụ trách công tác tổ chức của Đảng, đặc biệt là trong thời gian chuẩn bị và tiến hành Đại hội VI - Đại hội đổi mới của Đảng. Chúng tôi học tập được ở đồng chí thái độ nghiêm túc, sâu sát trong công việc, tôn trọng, lắng nghe và tiếp thu ý kiến thấy là đúng của cộng sự và người dưới quyền. Lưu lại trong trí nhớ của chúng tôi hình ảnh của đồng chí - một chính khách cương nghị, có giọng nói âm vang, mạnh mẽ khi gặp những vấn đề gay cấn, hoặc trầm ấm, nhẹ nhàng khi cần thuyết phục, tâm tình với những người cùng làm việc với mình.

Đồng chí Lê Đức Thọ đã nêu một tấm gương cho những người làm công tác tổ chức của Đảng và của hệ thống chính trị ở đất nước ta hôm nay và mai sau.