Tăng cường kiểm tra, giám sát của Đảng trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng

Từ năm 2006 đến nay, việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương khóa X trên lĩnh vực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí đã đạt được những kết quả bước đầu rất quan trọng, có tác dụng cảnh báo, răn đe, ngăn ngừa nhất định với tội phạm tham nhũng. Tuy nhiên, so với yêu cầu đặt ra thì việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng chưa đạt yêu cầu, còn nhiều khó khăn, vướng mắc, cần tăng cường phát huy vai trò của công tác kiểm tra, giám sát của Đảng.

Nghị quyết Đại hội XI, Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ tồn tại, khuyết điểm của công tác kiểm tra trong công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng nói riêng. Đó là: “Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, những tiêu cực và tệ nạn xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp,... làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát triển của đất nước”1; “Tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng với biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước”2. Về công tác kiểm tra, giám sát, Đảng ta chỉ rõ: “Chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và xử lý tổ chức đảng và đảng viên vi phạm chưa cao, chưa đủ sức góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nội bộ Đảng. Nhiều khuyết điểm, sai phạm của tổ chức đảng và đảng viên chậm được phát hiện, kiểm tra, xử lý, hoặc xử lý kéo dài, nên kỷ cương, kỷ luật ở một số nơi chưa nghiêm; chưa phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị và của nhân dân trong công tác kiểm tra, giám sát”3.

Trước tình hình đó, về công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong giai đoạn cách mạng mới, Đảng ta khẳng định: “Xác định đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng đồng thời là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, lâu dài; là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, và của toàn thể hệ thống chính trị. Kiên quyết phòng, chống tham nhũng, lãng phí với yêu cầu chủ động phòng ngừa, không để xảy ra tham nhũng, lãng phí; xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, lãng phí, bao che, dung túng, tiếp tay cho các hành vi tham nhũng, lãng phí, can thiệp, ngăn cản việc chống tham nhũng, lãng phí... Kiên quyết xử lý và kịp thời thay thế những cán bộ lãnh đạo, quản lý tham nhũng, lãng phí; xử lý nghiêm minh trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng, lãng phí trong tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương mình trực tiếp quản lý, các cán bộ, đảng viên, công chức vi phạm về kê khai và minh bạch tài sản, thu nhập; kiên quyết thu hồi tiền, tài sản bị tham nhũng,... Kiên quyết, kiên trì xây dựng cơ chế phòng ngừa để không thể tham nhũng; cơ chế răn đe, trừng trị để không dám tham nhũng. Tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan có chức năng đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra truy tố, xét xử, thi hành án để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Xây dựng cơ chế phòng ngừa, ngăn chặn quan hệ “lợi ích nhóm”; chống đặc quyền, đặc lợi, khắc phục “tư duy nhiệm kỳ”;... Xây dựng và thực hiện tốt cơ chế khuyến khích và bảo vệ tổ chức, cá nhân phát hiện, tố cáo tham nhũng, lãng phí”4.  

Để công tác kiểm tra, giám sát của Đảng góp phần tích cực vào việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, Đảng ta đề ra phương hướng, nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong tình hình hiện nay là: “Hoàn thiện quy chế bảo đảm quyền kiểm tra, giám sát của tập thể đối với cá nhân, của tổ chức đối với tổ chức, của cá nhân đối với cá nhân và tổ chức, kể cả đối với người lãnh đạo chủ chốt và tổ chức cấp trên. Kết hợp giám sát trong Đảng với giám sát của Nhà nước và giám sát của Nhân dân... Đổi mới phương pháp kiểm tra và bổ sung chức năng giám sát cho Ủy ban Kiểm tra đảng các cấp”5. Đồng thời, cũng đã đặt ra yêu cầu đối với công tác kiểm tra, giám sát của Đảng là: “Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát với nhận thức và yêu cầu mới: công tác kiểm tra, giám sát phải góp phần phát hiện và khắc phục được những khuyết điểm, thiếu sót lúc mới manh nha; bên cạnh việc tiếp tục thực hiện kiểm tra tổ chức và cá nhân đảng viên có dấu hiệu vi phạm, phải tăng cường chủ động giám sát, kiểm tra về phẩm chất đạo đức và kết quả thực hiện nhiệm vụ của tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, về nhận thức và chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và việc chấp hành Điều lệ Đảng...”. “Đổi mới, tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của các cấp ủy, tổ chức đảng, Ủy ban Kiểm tra các cấp và chi bộ; xử lý kịp thời, nghiêm minh những tổ chức đảng, đảng viên vi phạm Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những hành vi dung túng, bao che cho khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên, công khai kết quả xử lý. Chú trọng kiểm tra, giám sát người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, tổ chức nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao và việc giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, không để người thân trong gia đình lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi... Nghiên cứu việc tăng thẩm quyền kiểm tra, thi hành kỷ luật cho Ủy ban Kiểm tra các cấp. Kiện toàn Ủy ban Kiểm tra, tổ chức bộ máy và cán bộ cơ quan Ủy ban Kiểm tra tương xứng, ngang tầm với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao”6.

Như vậy, công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng nói chung, trong việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong Đảng nói riêng có vị trí, vai trò quan trọng, góp phần phục vụ việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Nghị quyết Đại hội X của Đảng cũng đã chỉ rõ phải tăng cường công tác kiểm tra trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng là: “Bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, quy định về quản lý kinh tế - tài chính, quản lý tài sản công, ngân sách nhà nước; về thanh tra, giám sát, kiểm tra, kiểm kê, kiểm soát”7; “Tập trung chỉ đạo, kiểm tra, thanh tra phòng, chống tham nhũng trong một số lĩnh vực trọng điểm, như: quản lý đất đai; đầu tư xây dựng cơ bản; quản lý tài chính trong doanh nghiệp nhà nước; thu, chi ngân sách nhà nước, quản lý tài sản công; công tác quy hoạch; tuyển dụng, đề bạt, bố trí cán bộ”8. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 khoá X cũng đã chỉ rõ vai trò, trách nhiệm của công tác kiểm tra, giám sát trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong Đảng và trong xã hội. Trong đó nhấn mạnh: “Đổi mới công tác kiểm tra, giám sát của tổ chức đảng và cơ quan nhà nước cấp trên đối với tổ chức đảng và cơ quan nhà nước cấp dưới, nhất là việc kiểm tra, giám sát hoạt động của người đứng đầu và các chức danh chủ chốt”9. Đồng thời, khẳng định phải xử lý kiên quyết đối với các hành vi tham nhũng là: “Người có hành vi tham nhũng phải bị xử lý kiên quyết, kịp thời, nghiêm minh về trách nhiệm chính trị, hành chính hoặc hình sự, bất kể người đó là ai và ở cương vị nào. Những đảng viên có dấu hiệu tham nhũng, lãng phí, uy tín giảm sút, dù cơ quan chức năng chưa kết luận được, cấp ủy vẫn phải xem xét, cân nhắc bố trí công việc khác cho phù hợp. Chú trọng thu hồi tài sản tham nhũng... Trừng trị nghiêm khắc những đối tượng tham nhũng có tổ chức, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng”10. Nghị quyết Trung ương 5 khoá X số 14-NQ/TW, ngày 30-7-2007 về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng cũng đã đề ra một trong sáu nhiệm vụ của công tác kiểm tra, giám sát là: “Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng gắn với vai trò, trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị và của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương khoá X”. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI tiếp tục khẳng định: “Xử lý đúng pháp luật, kịp thời, công khai cán bộ tham nhũng; tịch thu, sung công tài sản tham nhũng, tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng. Xây dựng chế tài xử lý những tổ chức, cá nhân gây thất thoát, lãng phí lớn tài sản của Nhà nước và nhân dân. Tăng cường công tác kiểm toán, thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng. Có cơ chế khuyến khích và bảo vệ những người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đồng thời kỷ luật nghiêm những người bao che, cố tình ngăn cản việc chống tham nhũng, lãng phí hoặc lợi dụng việc tố cáo tham nhũng để vu khống, làm hại người khác, gây mất đoàn kết nội bộ. Tôn vinh những tấm gương liêm chính...”11. Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-5-2012 của Hội nghị Trung ương 5 khoá XI về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 khoá X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí tiếp tục khẳng định: “Các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị và cán bộ, đảng viên cần quán triệt, thực hiện có hiệu quả chủ trương, giải pháp phòng, chống tham nhũng, lãng phí được xác định trong Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, đồng bộ mục tiêu, quan điểm và các giải pháp được nêu trong Nghị quyết Trung ương 3 (khoá X), chú trọng cả phòng và chống; cả phòng, chống tham nhũng và phòng, chống lãng phí, với tinh thần kiên quyết, kiên trì, liên tục, đúng pháp luật, sớm khắc phục những hạn chế, yếu kém, để tạo chuyển biến rõ rệt trong công tác này”. Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 7-12-2015 của Bộ Chính trị khoá XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng chỉ rõ: “Nâng cao hiệu quả phát hiện, xử lý tham nhũng thông qua công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, giải quyết tố cáo, xử lý tố giác, tin báo tội phạm, kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức... Bảo vệ, khen thưởng xứng đáng người dũng cảm tố cáo hành vi tham nhũng; đồng thời xử lý nghiêm mọi hành vi trù dập, trả thù người tố cáo tham nhũng hoặc lợi dụng việc tố cáo tham nhũng để gây mất đoàn kết nội bộ, vu khống, hãm hại người khác. Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát công tác phát hiện, xử lý tham nhũng đối với cơ quan, đơn vị chức năng có nhiệm vụ trực tiếp thực hiện công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng... Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền quy định cụ thể hơn về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Ủy ban Kiểm tra đảng các cấp trong công tác phòng, chống tham nhũng”.

Để công tác kiểm tra, giám sát của Đảng tiếp tục góp phần tích cực trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong xã hội nói chung và trong Đảng nói riêng, đáp ứng các mục tiêu, yêu cầu nói trên, nâng cao hơn nữa năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng cầm quyền, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp chủ yếu sau đây:

Một là, nâng cao nhận thức cho các cấp ủy trong việc xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình, từ đó có quyết tâm chính trị cao trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và bảo đảm kiểm tra, giám sát có trọng tâm, trọng điểm việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng đối với tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên thuộc phạm vi lãnh đạo, quản lý của cấp mình. Ban hành quy chế phối hợp và chỉ đạo tổ chức đảng, Ủy ban Kiểm tra cùng cấp và các ban, ngành có liên quan phối hợp thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng; công khai kết quả kiểm tra, giám sát, xử lý các vụ việc và các đối tượng tham nhũng trên các phương tiện thông tin đại chúng theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Những trường hợp phát hiện cán bộ, đảng viên vi phạm, tham nhũng thì các cấp ủy, Ủy ban Kiểm tra kiên quyết, kịp thời chỉ đạo chuyển các cơ quan bảo vệ pháp luật khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh theo quy định của pháp luật; không xử lý trong nội bộ Đảng.

Cấp ủy các cấp tăng cường công tác kiểm tra đối với tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên trong việc chấp hành nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí để chủ động phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực; kịp thời phát hiện dấu hiệu vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên để kiểm tra, xử lý theo thẩm quyền hoặc chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra tiến hành kiểm tra, xem xét, kết luận, xử lý theo thẩm quyền. Những nơi có biểu hiện chậm trễ, bỏ lọt các vụ việc, vụ án hoặc điều tra, xét xử, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng thiếu kiên quyết, không đồng bộ, đúng mức, hoặc có biểu hiện dung túng, bao che, tiếp tay cho hành vi vi phạm, tham nhũng, hoặc có biểu hiện oan sai thì cấp ủy, hoặc ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng phải thành lập đoàn đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện một cách kịp thời, nghiêm minh và xử lý nghiêm các trường hợp có khuyết điểm, vi phạm.

Tăng cường chỉ đạo, tạo điều kiện về mọi mặt cho Ủy ban Kiểm tra của cấp mình thực hiện tốt công tác giám sát, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, giải quyết tố cáo đối với tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên, kiểm tra tài chính đảng trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng theo đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Kiểm tra. Phát huy vai trò tham mưu, giúp cấp ủy của Ủy ban Kiểm tra trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và kiểm tra, giám sát việc thực hiện đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Ban hành các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế về phòng, chống tham nhũng theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cấp ủy, tạo cơ sở chính trị, pháp lý để thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Tạo điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện làm việc, tăng cường cán bộ cho Ủy ban Kiểm tra các cấp để có đủ điều kiện, khả năng thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Cấp ủy các cấp tiến hành sơ kết, tổng kết việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát đấu tranh phòng, chống tham nhũng theo định kỳ; rút kinh nghiệm, đề ra các biện pháp chỉ đạo thực hiện trong thời gian tiếp sau đạt kết quả. Kịp thời kiến nghị cấp có thẩm quyền của Đảng và Nhà nước sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới những quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho phù hợp để góp phần chủ động phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh phòng, chống tham nhũng có hiệu lực, hiệu quả. Trước mắt, tổ chức thực hiện nghiêm túc Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, Quy định xử lý kỷ luật tổ chức đảng vi phạm, nhất là vi phạm về tham nhũng. Nghiên cứu kết hợp tổ chức và hoạt động kiểm tra của Đảng với các cơ quan thanh tra, điều tra, kiểm toán để tăng cường hiệu lực, hiệu quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong Đảng, bộ máy nhà nước và hệ thống chính trị. Chỉ đạo nghiên cứu, sửa đổi Luật phòng, chống tham nhũng bảo đảm có tính khả thi hơn, trong đó có quy định cụ thể về việc thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm về tham nhũng của các cấp ủy, Ủy ban Kiểm tra các cấp.

Hai là, cấp ủy các cấp đẩy mạnh chỉ đạo, kiểm tra các ban của cấp ủy thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên thuộc phạm vi phụ trách, góp phần thực hiện tốt công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Chỉ đạo các tổ chức cơ sở đảng tăng cường công tác quản lý, giáo dục, giám sát, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ cán bộ, đảng viên, kết hợp chặt chẽ với việc thực hiện tốt chế độ kiểm điểm, tự phê bình và phê bình, chất vấn để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn hành vi tham nhũng. Không để cán bộ, đảng viên lạm dụng, lợi dụng chức vụ, quyền hạn được trao để vụ lợi hoặc để người thân trong gia đình lợi dụng chức vụ, quyền hạn của cán bộ, đảng viên để trục lợi. Bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, nghiêm ngặt việc trao và thực thi quyền lực chính trị, quyền lực hành chính, quyền lực kinh tế, quyền lực thông tin của cán bộ, đảng viên, công chức, không để xảy ra tình trạng lạm dụng quyền lực để tham nhũng cho cá nhân hoặc một nhóm người vì “lợi ích nhóm” hoặc “lợi ích cục bộ”. Đưa nội dung phòng, chống tham nhũng vào nội dung công tác kiểm điểm, tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng; kịp thời phát hiện hành vi  tham nhũng của cán bộ, đảng viên từ khi mới manh nha, từ trong chi bộ, ngay từ cơ sở để nhắc nhở, uốn nắn, ngăn chặn kịp thời; nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm, có đơn tố cáo có dấu hiệu vi phạm về tham nhũng thì tiến hành kiểm tra hoặc báo cáo tổ chức đảng có thẩm quyền kiểm tra, kết luận và xử lý nghiêm minh, đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, không nể nang, né tránh hoặc dung túng, bao che, không có vùng cấm đối với cán bộ, đảng viên đang đương chức hoặc đã nghỉ hưu có vi phạm về tham nhũng.

Ba là, cấp ủy các cấp tăng cường chỉ đạo ủy ban Kiểm tra các cấp bám sát nghị quyết, chỉ thị, quy định, kết luận của Đảng, của cấp ủy cấp trên và cấp mình để chủ động có chương trình, kế hoạch và tổ chức thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình một cách có trọng tâm, trọng điểm. Tập trung thực hiện tốt việc giám sát các tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên theo đúng Quy chế giám sát trong Đảng, trước hết là cấp ủy viên cùng cấp, cán bộ thuộc diện cấp ủy cùng cấp quản lý để nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện dấu hiệu vi phạm. Nếu có vi phạm về tham nhũng theo quy định của pháp luật thì chuyển cho cơ quan pháp luật điều tra, truy tố, xét xử, kiên quyết không giữ lại để xử lý nội bộ. Cần xác định trọng tâm, trọng điểm, lĩnh vực, địa bàn, nội dung, đối tượng cần tập trung giám sát, kiểm tra để đấu tranh phòng, chống tham nhũng có hiệu quả.

Ủy ban Kiểm tra các cấp tăng cường công tác kiểm tra tài chính đảng đối với cấp ủy cấp dưới và của cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn xảy ra tham nhũng trong nội bộ Đảng. Các vi phạm về tham nhũng thường rất tinh vi, phức tạp, liên quan nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đối tượng có chức, có quyền, do đó, Ủy ban Kiểm tra các cấp cần chủ động phối hợp với các tổ chức đảng và các ngành có chức năng (thanh tra, điều tra, kiểm toán, viện kiểm sát...), với ban nội chính của cấp ủy để thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, điều tra trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Chủ động thực hiện nhiệm vụ trọng tâm là kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, trước hết là cấp ủy viên cùng cấp, cán bộ thuộc diện cấp ủy cùng cấp quản lý, nhất là khi có dấu hiệu vi phạm về tham nhũng.

Tổ chức thuận lợi việc tiếp dân, cán bộ, đảng viên và bố trí các hòm thư thích hợp để nhân dân, cán bộ, đảng viên nhanh chóng cung cấp, phản ánh các thông tin vi phạm về tham nhũng của cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng. Giải quyết khẩn trương những đơn tố cáo đối với tổ chức đảng và đảng viên có dấu hiệu vi phạm về tham nhũng. Tập trung phân loại, giải quyết kịp thời những tố cáo tham nhũng đã xảy ra từ nhiều năm trước, có tính chất phức tạp, nghiêm trọng, liên quan đến cán bộ chủ chốt ở các cấp, nhất là các trường hợp liên quan đến nhân sự bổ nhiệm, kiện toàn cấp ủy các cấp, nhân sự bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XIV và bầu cử hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021. Nhanh chóng xem xét, kết luận và xử lý kiên quyết, nghiêm minh đối với những trường hợp có vi phạm đến mức phải xử lý. Thiết lập đường dây nóng để tiếp nhận đơn thư phản ánh, tố cáo các hành vi tham nhũng của cán bộ, đảng viên để xử lý kịp thời. Ban hành quy định cụ thể về khen thưởng, bảo vệ, khuyến khích người dũng cảm tố cáo các hành vi tham nhũng của cán bộ, đảng viên; đồng thời xử lý nghiêm minh các trường hợp lợi dụng tố cáo tham nhũng để vu cáo, vu khống, gây rối nội bộ hoặc những hành vi truy tìm, trả thù, trù dập người tố cáo tham nhũng.

Bốn là, kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan Ủy ban Kiểm tra và đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp theo hướng vừa tinh gọn vừa đủ mạnh để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Từng bước bổ sung, tăng cường số lượng và củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ kiểm tra cho Ủy ban Kiểm tra các cấp, tiến tới thực hiện chuyên môn hoá, chuyên nghiệp hoá công tác kiểm tra, giám sát theo từng nhiệm vụ kiểm tra; quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn cho Ủy ban Kiểm tra các cấp trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong nội bộ Đảng.

Cần xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ làm công tác giám sát có đủ phẩm chất, năng lực, kỹ năng nghiệp vụ và tổ chức đơn vị làm công tác giám sát ở Ủy ban Kiểm tra từ cấp quận, huyện và tương đương trở lên độc lập với công tác kiểm tra. Cần chỉ đạo tổ chức thực hiện thí điểm việc sáp nhập cơ quan thanh tra của Nhà nước vào cơ quan Ủy ban Kiểm tra các cấp của Đảng từ cấp huyện trở lên theo mô hình “một nhà hai cửa” ở một số địa phương, sau một thời gian sẽ tiến hành tổng kết, rút kinh nghiệm, nếu thực hiện tốt, có hiệu quả thì nhân rộng. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát ở các cấp bằng nhiều hình thức, nội dung phù hợp, bảo đảm cho cán bộ kiểm tra có đủ bản lĩnh, kinh nghiệm, phương pháp, kỹ năng nghiệp vụ tinh thông, thuần thục, không bị chi phối bởi mặt trái của cơ chế thị trường để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đặc biệt là có kỹ năng nghiệp vụ về phòng, chống tham nhũng để thực hiện có hiệu quả việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong nội bộ Đảng.

Năm là, cấp ủy các cấp chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra cấp mình và cấp dưới thuộc phạm vi lãnh đạo, quản lý nghiên cứu, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về những đối tượng là cán bộ, đảng viên vi phạm, trong đó có cơ sở dữ liệu về cán bộ, đảng viên vi phạm về tham nhũng. Chủ động phối hợp với các cơ quan thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử để thu thập, cập nhật kịp thời thông tin, tài liệu về cán bộ, đảng viên vi phạm về tham nhũng, phục vụ công tác quản lý, giám sát, kiểm tra, chủ động phòng, chống tham nhũng.

Tựu trung lại, phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, trực tiếp của các cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức đảng, của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong nội bộ Đảng, trước hết là trách nhiệm của các cấp ủy, nhất là người đứng đầu cấp ủy; của Ủy ban Kiểm tra các cấp đối với các tổ chức đảng và đảng viên vi phạm về tham nhũng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiếu đấu của đảng cầm quyền, xây dựng Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta.

  Cao Văn Thống

Ủy ban Kiểm tra Trung ương,

TS. Hứa Khánh Vi

Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1, 11. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 173, 254.

2, 3, 4, 6. Đảng Cộng sản Việt Nam: Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, tr. 73, 78, 87-88, 85-86.

5, 7, 8. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr. 134-135, 128, 258.

9, 10. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương khoá X, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr. 27, 27-28.