An ninh phi truyền thống là một loại hình an ninh do những yếu tố phi chính trị và phi quân sự gây ra, có ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định, phát triển về an ninh của mỗi quốc gia, khu vực và toàn cầu. Nội dung của an ninh phi truyền thống là những vấn đề bức thiết đang nổi lên hiện nay như: cạn kiệt tài nguyên, bùng nổ dân số, môi trường sinh thái suy thoái, xung đột tôn giáo, dân tộc, nghèo đói, bệnh tật và các loại tội phạm trong thời đại công nghệ cao... An ninh phi truyền thống ngày càng có biểu hiện sâu đậm trong đời sống quốc tế và trở thành vấn đề toàn cầu, an ninh toàn cầu. Quá trình toàn cầu hóa càng phát triển thì an ninh phi truyền thống càng lan rộng và đậm nét hơn.
Tây Nguyên được xác định là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, chính trị, an ninh, quốc phòng của cả nước. Trên cơ sở đánh giá đúng vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng của Tây Nguyên, Đảng và Nhà nước ta đã tập trung nhiều công sức và trí tuệ, phương tiện vật chất và có nhiều chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh cho Tây Nguyên. Tuy nhiên, với vị trí địa lý đặc thù, Tây Nguyên luôn chịu tác động rất nặng nề từ các yếu tố an ninh phi truyền thống, nhất là những mối hiểm họa từ thiên tai, lũ lụt, biến đổi khí hậu, dịch bệnh; đồng thời, nạn buôn lậu, vận chuyển trái phép vũ khí, ma túy...; vấn đề dân tộc, tôn giáo, tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, tội phạm công nghệ cao, tội phạm khủng bố, tình hình nhập cư và di cư bất hợp pháp... đã và đang tác động mạnh mẽ đến Tây Nguyên.
Cuốn sách An ninh phi truyền thống ở Tây Nguyên - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn của PGS.TS. Nguyễn Hải Thanh và TS. Nguyễn Văn Quang, Học viện Chính trị khu vực III trình bày các vấn đề lý luận; phân tích thực trạng và những vấn đề đặt ra; từ đó đề xuất các giải pháp ứng phó hiệu quả với những vấn đề an ninh phi truyền thống ở Tây Nguyên trong thời gian tới.
