Cuốn sách Chính sách của Trung Quốc đối với Biển Đông từ sau Đại hội XVIII Đảng Cộng sản Trung Quốc: Những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam của TS. Vũ Duy Thành sẽ giải đáp một số câu hỏi đặt ra đối với Việt Nam từ chính sách của Trung Quốc đối với Biển Đông, đó là:
Điều gì đóng vai trò quyết định khiến Trung Quốc có những điều chỉnh chính sách theo hướng ngày càng cứng rắn trong vấn đề Biển Đông từ sau Đại hội XVIII đến nay?
Sự gia tăng mức độ quyết đoán trong cách hành xử của Trung Quốc ở Biển Đông từ sau Đại hội XVIII mang tính chủ động hay là phản ứng đối với các bước đi của các bên khác?
Chính sách của Trung Quốc đối với Biển Đông từ Đại hội XVIII đến nay có những điểm nào giống và khác với các giai đoạn trước?
Vấn đề đặt ra đối với Việt Nam là gì và Việt Nam có thể làm gì để bảo vệ hữu hiệu các lợi ích chính đáng của mình ở Biển Đông. Cuốn sách được biên soạn trong bối cảnh những năm qua, đặc biệt sau khi Trung Quốc chính thức công bố yêu sách “đường lưỡi bò” lên Liên hợp quốc năm 2009, chính sách của Trung Quốc đối với Biển Đông đã trở thành một trong những chủ đề nghiên cứu “nóng” nhất của giới học giả quốc tế và Việt Nam. Từ góc độ thực tiễn, giai đoạn từ sau Đại hội XVIII Đảng Cộng sản Trung Quốc (năm 2012) đến nay là khoảng thời gian có nhiều sự kiện mang tính bước ngoặt về cục diện tình hình ở Biển Đông do các hành vi quyết đoán của Trung Quốc, mà Việt Nam là đối tượng hàng đầu mà Trung Quốc muốn khuất phục. Trong số các bên có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Việt Nam cũng là nước duy nhất trở thành đối tượng của các lần Trung Quốc sử dụng vũ lực trên Biển Đông. Giai đoạn sau Đại hội XVIII của Trung Quốc, vụ giàn khoan Hải Dương 981 năm 2014 là cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất, đẩy quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam rơi vào trạng thái xấu nhất từ sau khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao năm 1991. Sau đó chỉ vài năm, vụ tàu Hải Dương 08 của Trung Quốc tiến hành thăm dò trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam từ tháng 7 đến tháng 10/2019 là thêm minh chứng cho thấy chu kỳ hành xử cứng rắn của Trung Quốc trên Biển Đông nhằm vào Việt Nam có xu hướng ngày càng tăng về tần suất và tính chất.
Trong cuốn sách, tác giả sử dụng một số nguồn tư liệu từ các sách, báo nước ngoài, từ các cuộc phỏng vấn trao đổi với các chuyên gia, góp phần cung cấp nguồn tài liệu tham khảo hữu ích trong việc nghiên cứu thấu đáo các chính sách của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông với cách tiếp cận khách quan, nhiều chiều, trong đó tác giả gợi ý, đề xuất một số đối sách, giúp Việt Nam có sự chuẩn bị sẵn sàng cho các kịch bản để bảo vệ các lợi ích an ninh và phát triển của mình, đồng thời duy trì quan hệ bình thường, hữu nghị và hợp tác cùng có lợi với Trung Quốc trên tất cả các lĩnh vực.
