Củng cố và khuếch trương thắng lợi, nỗ lực chiến đấu và chấn chỉnh lực lượng, tạo điều kiện để tiêu diệt toàn bộ quân địch ở Điện Biên Phủ

    I- NHẬN RÕ Ý NGHĨA THẮNG LỢI VÀ KIỂM ĐIỂM ƯU KHUYẾT ĐIỂM

   1. Trong đợt tác chiến thứ hai, chúng ta đã tiêu diệt 2.300 sinh lực địch, trong đó có một tiểu đoàn và 9 đại đội bị tiêu diệt tương đối nguyên vẹn.

   Về lợi thế địa hình, chúng ta đã chiếm được 4 trong 5 cao điểm ở dãy đồi cuối cùng của địch để bảo vệ khu vực chỉ huy, đồng thời kiểm soát thêm một bộ phận cánh đồng Mường Thanh ở phía tây và phía bắc, đi tới sát sân bay của địch.

   Trong khi tác chiến, có nhiều đơn vị đã hoàn thành nhiệm vụ như những đơn vị chiến đấu ở đồi D, E, C. Có đơn vị tuy nhiệm vụ chưa đề ra từ trước nhưng cũng hoàn thành nhiệm vụ, như đơn vị tiêu diệt vị trí 106 và buộc địch rút vị trí Căngna. Nhưng cũng có những đơn vị không hoàn thành nhiệm vụ như những đơn vị đánh đồi A và vị trí 105.

   Nhìn chung thì chúng ta đã thực hiện được một phần lớn nhiệm vụ của đợt 2, nhưng vì có một số đơn vị không thành công cho nên nhiệm vụ chung thực hiện không đầy đủ.

   So sánh tổng số thương vong của ta với số địch bị tiêu diệt thì tỷ lệ là 1/1, trong số anh em thương binh thì có 67% là thương binh nhẹ. Trong hoàn cảnh chiến đấu công kiên gay go ác liệt của chiến tranh hiện đại, thương vong như vậy không phải là nhiều. Nhưng đáng lẽ thắng lợi của ta phải lớn hơn, thương vong của ta phải ít hơn, chúng ta hoàn toàn có khả năng làm như vậy. Chỉ vì một số đơn vị có khuyết điểm, không hoàn thành nhiệm vụ, cho nên đã hạn chế thắng lợi và làm tăng thương vong của ta, và chính những nơi không hoàn thành nhiệm vụ đó là những nơi bị thương vong nhiều.

   2. Nhìn chung cả đợt một và đợt hai, chúng ta đã tiêu diệt 5.000 sinh lực địch, nghĩa là một lực lượng tương đương với 6 tiểu đoàn, trong đó có 3 tiểu đoàn bộ, số địch bị tiêu diệt chiếm 1/2 tổng số lực lượng của địch ở phân khu bắc và khu trung tâm. Nếu kể cả bọn địch ở phân khu nam thì số địch bị tiêu diệt như vậy là 2/5. So với trước, về số lượng thì địch hiện còn 3/5 lực lượng, nhưng chất lượng thì giảm sút nhiều.

   Về lợi thế địa hình,chúng ta đã khống chế hầu hết những cao điểm ở phía đông, khống chế các cao điểm phía bắc và cánh đồng Mường Thanh đi tới sát sân bay, thắt chặt vòng vây, hạn chế tiếp tế và tiếp viện của địch, cắt liên lạc giữa Mường Thanh và Hồng Cúm. Phạm vi đóng quân của địch bị thu hẹp, không phận của địch cũng bị thu hẹp rất nhiều.

   Trong đợt 1 và đợt 2, chúng ta đã thu được thắng lợi rất lớn. Thắng lợi đó chứng tỏ chủ trương của Hồ Chủ tịch và Trung ương Đảng rất đúng, chứng tỏ phương châm và kế hoạch tác chiến của Tổng Quân uỷ rất chính xác, chứng tỏ nếu chúng ta kiên quyết thực hiện chủ trương của trên và trong thời gian tới không phạm sai lầm lớn thì chúng ta hoàn toàn có khả năng tiêu diệt toàn bộ quân địch.

   Hiện nay, chúng ta đã đủ điều kiện chuyển sang tổng công kích chưa?

   Trả lời: do những thắng lợi vừa qua, chúng ta đã tiến một bước quan trọng trong quá trình tạo điều kiện chuyển sang tổng công kích, nhưng vì có một số đơn vị không hoàn thành nhiệm vụ cho nên điều kiện chưa đầy đủ. Chúng ta phải tiếp tục cố gắng trong một thời gian nữa.

   3. Trong khi thực hiện nhiệm vụ, chúng ta đã có nhiều ưu điểm nhưng cũng phạm nhiều khuyết điểm rất nghiêm trọng.

   a) Những ưu điểm chính đã giúp ta chiến thắng quân địch là:

   Một là tinh thần chiến đấu dũng cảm của cán bộ và chiến sĩ của các đơn vị, của các binh chủng, là tinh thần trách nhiệm của một số cán bộ.

   Tiêu biểu hơn hết là đại đội 83 thuộc F 312 đánh thọc sâu vào tung thâm của địch ở phía đông, là những đại đội chủ công đánh vào các đồi D, E, C, A, là những đại đội đánh địch phản kích ở đồi C, là đại đội phòng không 12 ly 7 và đại đội...¹⁾ đánh phòng ngự ở phía tây, ngày 28. Tinh thần anh dũng phi thường đó chứng tỏ quân ta đã tiến bộ rất nhiều sau cuộc chỉnh quân chính trị, chứng tỏ mối căm thù dân tộc và căm thù giai cấp của quân ta đã được nâng cao hơn trước sau mấy năm học tập và chiến đấu.

   Cán bộ cũng có nhiều ưu điểm, nhất là cán bộ tiểu đội, trung đội, đại đội và một số cán bộ tiểu đoàn. Một số cán bộ trung đoàn và đại đoàn cũng có ưu điểm. Ưu điểm đó là tinh thần trách nhiệm đã được nâng cao hơn trước, chịu khó nghiên cứu tỷ mỷ và bố trí kế hoạch chu đáo, tự thân đi xuống dưới để kiểm tra đôn đốc, luôn luôn đi sát bộ đội, nhất là trong những giờ phút chiến đấu gay go.

   Hai là tiến bộ về chiến thuật, kỹ thuật như làm trận địa xuất phát xung phong, đột phá nhanh chóng ở tiền duyên, hợp đồng bộ - pháo chặt chẽ. Không những bộ binh tiến bộ mà pháo binh, cao xạ pháo và công binh cũng tiến bộ.

   b) Tuy nhiên, vì chúng ta đánh vào tung thâm của địch, cuộc chiến đấu trở nên gay go và phức tạp hơn trước, mặt khác sau những thắng lợi lớn đầu tiên thì cán bộ có những nhận thức và tư tưởng lệch lạc, cho nên trong cuộc chiến đấu vừa qua, một số cán bộ đã phạm những khuyết điểm rất nghiêm trọng về chiến thuật và chấp hành mệnh lệnh. Chính những khuyết điểm đó đã hạn chế thắng lợi và làm tăng thương vong của ta.

   Về xây dựng trận địa xuất phát xung phong, nói chung thì tiến bộ hơn trước, nhưng chưa có đơn vị nào làm đúng tiêu chuẩn và yêu cầu đã đề ra. Đơn vị 141 đánh đồi E còn 6 thước sát địch chưa có giao thông hào chiến đấu. Nghiêm trọng nhất là đơn vị 174 đánh đồi A có 300 thước sát địch phải qua một bãi bằng nhưng không có giao thông hào chiến đấu, chính vì vậy cho nên anh em đã bị thương vong. Thực là một hiện tượng vô trách nhiệm.

   Về đột phá, những vị trí ở ngoài thì tiến bộ nhiều. Những đơn vị 209, 141, 98 đánh các đồi D, E, C đã đột phá rất nhanh; những đơn vị 36, 165 đánh các vị trí 106, 105 đã đột phá từ trước cho nên khi công kích thì không phải đột phá; còn đơn vị 174 đánh đồi A thì đột phá chậm vì không làm đúng chỉ thị về xây dựng trận địa xuất phát xung phong cũng như bất chấp cả kế hoạch bộ - pháo hợp đồng. Điều đó chứng tỏ nếu làm trận địa xuất phát xung phong chu đáo thì không những có thể đột phá nhanh mà còn có thể đột phá trước khi chiến đấu.

   Về đột phá trong tung thâm thì kinh nghiệm đơn vị đánh vào tung thâm địch ở phân khu miền Đông (vị trí pháo binh và vị trí bộ đội cơ động của địch) chứng tỏ chúng ta có khả năng làm được. Nhưng vì chỉ huy của trung đoàn kém và thiếu quyết tâm, thông tin liên lạc kém, nắm tình hình kém, bộ - pháo hợp đồng kém cho nên vẫn còn gặp nhiều trở ngại.

   Về bộ - pháo hợp đồng ở ngoài, nói chung thì tiến bộ, nhưng cũng có đơn vị còn kém như đơn vị 174 đánh đồi A.

   Về bộ - pháo hợp đồng trong tung thâm, kinh nghiệm những cuộc đánh địch phản kích ở đồi C, đồi A, vị trí 105, cũng như ở các đồi Him Lam và Độc Lập trước đây, chứng tỏ chúng ta có khả năng làm được và đã làm được. Nhưng vì cán bộ chỉ huy không chú ý tổ chức hợp đồng cho chặt chẽ và cụ thể cho nên vẫn còn phạm nhiều khuyết điểm.

   Về đánh địch phản kích khi giữ trận địa thì chúng ta đã tiến bộ hơn trước.

   Về đánh địch phản kích trong khi đang chiến đấu, kinh nghiệm đồi C và những tổ nhỏ ở đồi A chứng tỏ chúng ta có khả năng làm được, nhưng cán bộ chỉ huy không chú ý, không có kế hoạch cụ thể, cho nên nhiều trường hợp vẫn đối phó lung tung. Điển hình là trận đánh đồi A, cấp trên nhiều lần nhắc nhở phải chú ý đánh địch phản kích, nhưng đồng chí chỉ huy trận đó đã nói: "Tôi bảo đảm là địch không phản kích ban đêm", kết quả là khi địch phản kích thì không có kế hoạch đối phó.

   Về nắm quân ở ngoài thì tiến bộ nhiều, nhưng cũng có đơn vị không làm được như đơn vị 174 đánh đồi A, từ lúc đại đội chủ công vào đồn cho đến lúc lui quân, trung đoàn không chỉ huy gì hết.

   Về nắm quân trong tung thâm, kinh nghiệm những cuộc đánh địch phản kích ban ngày ở đồi C và đồi A (trong ngày thứ hai và thứ ba), kinh nghiệm những đơn vị nhỏ thâm nhập vào sân bay của địch chứng tỏ chúng ta có khả năng làm được. Nhưng vì cán bộ chỉ huy không kiên quyết bố trí thông tin liên lạc cho nên trong nhiều trường hợp đã không nắm vững quân, để ảnh hưởng đến tác chiến và gây nên tổn thất, như trường hợp đánh vị trí 105 và trường hợp đánh vào tung thâm của địch ở phía đông.

   Ngoài những khuyết điểm nói trên, có những nguyên tắc thông thường về chỉ huy và chiến thuật, vì cán bộ thiếu tinh thần trách nhiệm nên cũng không làm đúng.

   Thứ nhất là đánh địch mà không điều tra địch tình. Điển hình là sự chỉ huy của đại đoàn và trung đoàn trong trận đánh đồi A. Trong đơn vị, có nhiều cán bộ và chiến sĩ đã từng ở đồi A, đã sống trong hầm ngầm, và trong trận đánh cũng bắt được nhiều tù binh, nhưng vì cán bộ chỉ huy không chú ý tìm hỏi cho nên không biết một chút gì về hầm ngầm của địch.

   Thứ hai là đánh công kiên mà không nắm vững nguyên tắc tập trung ưu thế binh lực. Điển hình là đơn vị 165 đánh vị trí 105. Địch có 4 trung đội trong vị trí, cấp trên chỉ thị nhiều lần là phải tập trung 3 hay 4 đại đội. Đồng chí chỉ huy báo cáo là đã tập trung 3 đại đội mạnh, nhưng kỳ thực thì chỉ có 5 trung đội. Kết quả là trận đánh tiêu diệt được gần hết quân địch, nhưng vì thiếu lực lượng nên không giải quyết được chiến đấu.

   Thứ ba là đánh công kiên mà không nắm vững nguyên tắc chuẩn bị đầy đủ. Trong trận đồi A, trước khi hạ quyết tâm, rất nhiều lần cấp trên hỏi đồng chí chỉ huy là đã chuẩn bị đầy đủ chưa, đã phổ biến địch tình và kinh nghiệm của đơn vị bạn cho cán bộ và chiến sĩ chưa, cán bộ và chiến sĩ đã đi quan sát địch tình và địa hình nhất là ở mũi đột phá chưa. Đồng chí chỉ huy trả lời: "Đã chuẩn bị đầy đủ, đã phổ biến địch tình và kinh nghiệm, cán bộ và chiến sĩ đã đi quan sát". Sự thực thì cán bộ và chiến sĩ không được phổ biến về địch tình và kinh nghiệm của đơn vị bạn, không được đi quan sát, tất cả mọi người vẫn không biết là địch có hầm ngầm, anh em đều quan niệm là đánh một vị trí thông thường của địch như tất cả các vị trí khác. Thực là nguy hiểm.

   Còn một khuyết điểm nữa là không tiết kiệm đạn dược và giữ gìn vũ khí. Nhiều đơn vị lãng phí rất nhiều đạn dược. Điển hình là tiểu đoàn phòng không của đơn vị X chỉ trong một ngày mà bắn hết 12.000 viên đạn, là trung đoàn...²⁾ chỉ trong 5 ngày làm nhiệm vụ kiềm chế mà bắn hết 2.195 viên đạn cối 82, là trung đoàn...³⁾ chỉ có một khẩu 81 ly mà trong một đêm bắn hết 240 viên đạn. Bắn như vậy thì không những đạn dược bị lãng phí mà vũ khí cũng bị hư hỏng.

   Nhiều đơn vị tiêu diệt hoàn toàn quân địch, kiểm soát hoàn toàn vị trí, không những không chú trọng thu dọn chiến lợi phẩm mà còn để mất vũ khí của ta, ví dụ: trận Him Lam và trận đồi Độc Lập.

   Tổng Quân uỷ sẽ quy định một kỷ luật nghiêm khắc để bảo đảm tiết kiệm và giữ gìn vũ khí đạn dược, bảo đảm chiến đấu liên tục.

   Những khuyết điểm nói trên do đâu mà ra?

   Có phải do cán bộ chưa có kinh nghiệm? Không.

   Có phải do cấp trên không có chỉ thị? Không.

   Nguyên nhân chính là do cán bộ không chấp hành mệnh lệnh, có chỉ thị và mệnh lệnh cụ thể nhưng không triệt để chấp hành; do cán bộ nhiều khi chấp hành mệnh lệnh một cách quan liêu, không tự thân đi sát đơn vị để kiểm tra đôn đốc.

   Không những thế, nhiều đồng chí lại báo cáo sai sự thực, lại nói dối cấp trên, làm cho cấp trên không rõ tình huống và thiếu căn cứ xác thực để hạ quyết tâm.

   Truy nguyên đến cùng thì rõ ràng là do cán bộ chúng ta không nhận rõ trách nhiệm của mình đối với Đảng, với quân đội, với nhân dân. Tinh thần trách nhiệm kém, tư tưởng lại không vững: khi thắng thì sinh ra chủ quan khinh địch đến nỗi không làm đúng chỉ thị cấp trên, làm trái cả nguyên tắc chiến thuật thông thường; khi mới làm được một phần nhiệm vụ thì sinh ra tự mãn đến nỗi không khẩn trương liên tục, không kiên quyết chỉ huy bộ đội phát triển thắng lợi, đánh vào tung thâm; khi gặp khó khăn thì dễ dao động, tự ý rút quân khi chưa nắm vững tình huống, bỏ mất cơ hội diệt địch.

   Thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu quyết tâm, tư tưởng lập trường không vững, đó là nguồn gốc của những khuyết điểm vừa qua.

   Trong khi kiểm điểm, những cán bộ có khuyết điểm đã tự nhận là không làm đúng yêu cầu của Tổng Quân uỷ. Nhưng nếu chỉ nói thiếu quyết tâm, thiếu tinh thần trách nhiệm, tư tưởng lập trường không vững, không làm đúng yêu cầu, v.v. thì các đồng chí không thấy hết trách nhiệm và sai lầm của mình.

   Đảng tin cậy các đồng chí. Đảng giao cho các đồng chí những đảng viên trung thành của Đảng, những chiến sĩ anh dũng của quân đội mà Đảng đã tốn bao nhiêu công phu rèn luyện, để các đồng chí chỉ huy giết giặc. Mỗi một cán bộ tiểu đoàn chỉ huy hàng trăm chiến sĩ, nghĩa là nắm tính mệnh và tương lai của hàng trăm chiến sĩ. Mỗi một cán bộ trung đoàn ở trong tay có hàng nghìn chiến sĩ. Mỗi một cán bộ đại đoàn chỉ huy trên một vạn chiến sĩ thanh niên ưu tú của Đảng và của quân đội. Thế nhưng các đồng chí không hiểu trách nhiệm nặng nề đó, coi việc đánh giặc như trò đùa, coi nhẹ thành bại của toàn quân, coi nhẹ tính mệnh và tương lai của chiến sĩ. Các đồng chí thực đã phụ lòng tin cậy của Đảng, đã không xứng đáng với sự tin cậy đó, đã làm ảnh hưởng đến chiến dịch, đã làm hại đến tính mệnh và tương lai của biết bao nhiêu người con ưu tú của dân tộc, đã làm hại đến lực lượng của Đảng và của quân đội, đã làm tổn thất biết bao nhiêu xương máu một cách không cần thiết.

   Các đồng chí đã chỉnh quân chỉnh Đảng, đã tự kiểm thảo và hứa sửa chữa khuyết điểm. Nhưng trong chiến dịch lịch sử này, đứng trước nhiệm vụ nặng nề Đảng giao cho, các đồng chí vẫn thiếu tinh thần trách nhiệm, vẫn chủ quan tự mãn, vẫn quan liêu đại khái, vẫn dao động. Điều đó chứng tỏ các đồng chí chưa nhận rõ rằng những tư tưởng và tác phong sai lầm đó là những tư tưởng và tác phong thù địch, nó chống với những tư tưởng và tác phong của Đảng, tư tưởng và tác phong của Quân đội nhân dân chúng ta.

   Trong báo cáo của các đồng chí, có đồng chí đã ca ngợi tinh thần anh dũng của chiến sĩ ta trong những cuộc chiến đấu bố trí không đúng nguyên tắc nào cả. Các đồng chí không có quyền để cho những chiến sĩ anh dũng của chúng ta phải hy sinh một cách không cần thiết để rồi đến đây tự kiểm thảo và ca ngợi tinh thần dũng cảm của các liệt sĩ đó.

   Các đồng chí hãy suy nghĩ xem, trên lương tâm của các đồng chí, của những người đảng viên cộng sản, những người cán bộ của quân đội cách mạng đã được Đảng giáo dục bao nhiêu lâu, đã chiến đấu bao nhiêu năm trong quân đội, các đồng chí đã phạm những sai lầm như thế nào đối với Đảng, đối với nhân dân, đối với quân đội, đối với những chiến sĩ anh dũng của chúng ta, đối với chiến dịch lịch sử này.

   Các đồng chí phải hiểu cho đúng mức những sai lầm nghiêm trọng của mình mới có quyết tâm sửa chữa và tiến bộ.

   II- CHỦ TRƯƠNG VÀ CÔNG TÁC CỤ THỂ

   1. Quyết tâm tiêu diệt địch của chúng ta không thay đổi.

   Chủ trương của ta là: Quán triệt quyết tâm của Hồ Chủ tịch và Trung ương Đảng, tiếp tục chiến đấu, tiến tới tiêu diệt toàn bộ quân địch.

   Trước mắt, phải tiếp tục chiến đấu, tiếp tục xây dựng trận địa tấn công và bao vây, chấn chỉnh lực lượng, học tập kinh nghiệm, tạo điều kiện đầy đủ để chuyển sang tổng công kích.

   2. Những điều kiện tất thắng của ta là:

   a) Ta có ưu thế binh hoả lực. Ưu thế của ta chưa phải là tuyệt đối nhưng đã tăng hơn trước.

   b) Ta đã thu được thắng lợi lớn trong đợt 1 và đợt 2, tiêu diệt 2/5 sinh lực địch, làm suy nhược bộ phận còn lại của chúng, chiếm những địa hình rất quan trọng, xây dựng trận địa tấn công và bao vây, khống chế sân bay, thu hẹp phạm vi đóng quân và không phận của địch, hạn chế tiếp tế và tiếp viện của địch, gây rất nhiều khó khăn cho chúng.

   Những thắng lợi đó của ta, những thất bại đó của địch là cơ sở vững chắc cho những thắng lợi trong thời gian sắp tới.

   c) Quyết tâm giết giặc của toàn thể cán bộ và chiến sĩ, quyết tâm của Tổng Quân uỷ, nhất là quyết tâm của Hồ Chủ tịch và Trung ương Đảng, quyết tâm của toàn dân, toàn Đảng.

   Đứng trước tình hình thế giới và trong nước hiện tại, Hồ Chủ tịch và Trung ương Đảng đã quyết định nhất định chúng ta phải đánh thắng chiến dịch này, nếu trước mùa mưa chưa tiêu diệt hết quân địch thì trong mùa mưa cũng phải tiếp tục chiến đấu, tiêu diệt cho kỳ được toàn bộ quân địch.

   Quyết tâm đó có một cơ sở vững chắc, nó dựa trên một sự phân tích rất chính xác về tình hình địch và ta.

   Những khó khăn của ta là:

   Một là tư tưởng của cán bộ và chiến sĩ không vững, lúc thắng thì chủ quan, tự mãn, khinh địch, lúc gặp khó khăn thì dao động, ngại tiêu hao mệt mỏi, thiếu quyết tâm chiến đấu liên tục.

   Hai là sức khoẻ của bộ đội bị giảm sút, nhất là mùa mưa tới.

   Ba là một số vấn đề chiến thuật trong chiến đấu tung thâm.

   Chúng ta có khó khăn, nhưng chúng ta có điều kiện khắc phục. Khó khăn của quân địch thì rất nhiều và càng ngày càng tăng.

   Hiện nay, thuận lợi của chúng ta đã tăng hơn trước, khó khăn thì đã khắc phục được một phần. Rồi đây, quân địch sẽ ra sức đối phó, chúng sẽ tăng cường oanh tạc rất dữ dội, chúng cũng có thể tăng viện một chừng nào. Để tiếp tục khắc phục khó khăn, giành toàn thắng cho chiến dịch, chỉ cần cán bộ và chiến sĩ, nhất là cán bộ ra sức nâng cao và giữ vững quyết tâm, không sợ tiêu hao mệt mỏi, quyết tâm chiến đấu liên tục, nâng cao tinh thần trách nhiệm, triệt để chấp hành mệnh lệnh cấp trên.

   3. Những công tác cụ thể là:

   a) Tiếp tục xây dựng trận địa tấn công và bao vây, cải tạo địa hình để tiến tới một bước thắt chặt vòng vây, đạt đến mục đích triệt tiếp tế và tiếp viện của địch, uy hiếp mạnh tung thâm của địch hơn nữa, cắt đứt liên lạc giữa Mường Thanh và Hồng Cúm.

   Nội dung xây dựng trận địa là:

  - Phải xây dựng trận địa tiếp cận, làm công sự đến gần địch.

  - Phải củng cố các trận địa hoả lực và trận địa xuất phát, tấn công thật vững chắc.

  - Phải tiếp tục sửa trận địa của đại đoàn, sửa chữa nơi trú quân của bộ đội.

   Trong khi xây dựng trận địa, cần chú ý:

   - Phòng không, phòng pháo, phòng mưa và nước.

   - Phải thích hợp với yêu cầu chiến thuật: các trận địa xuất phát xung phong, trận địa hoả lực, giao thông hào chiến đấu phải xây dựng đúng tiêu chuẩn, thích hợp với yêu cầu đánh điểm, đánh viện, đánh phản kích. Ta càng tiếp cận vào tung thâm của địch, địch càng bị uy hiếp mạnh, nhất định chúng sẽ ra sức đối phó mạnh trước khi bị ta tiêu diệt. Vì vậy càng đi vào sát tung thâm của địch, công sự chiến đấu lại càng phải vững chắc, một mặt đào giao thông hào tiếp cận, một mặt củng cố trận địa hoả lực để yểm hộ, rồi cụ thể mà thắt chặt vòng vây lại.

   - Trận địa phải vững chắc để có thể đứng trong một thời gian tương đối dài.

   - Trong khi làm trận địa, phải có kế hoạch cụ thể, cán bộ đi xem địa hình trước, đặt kế hoạch chu đáo, chuẩn bị đầy đủ, bố trí lực lượng, phân công rõ ràng, để tránh lãng phí thì giờ và sức lao động của bộ đội. Cán bộ phải tự mình kiểm tra đôn đốc, bắt tay vào việc làm gương cho chiến sĩ.

   b) Về tác chiến, cần quan niệm rõ quá trình xây dựng trận địa tấn công và bao vây là một quá trình chiến đấu với địch.

Cụ thể cần phải:

   - Một là đánh địch phản kích để giữ vững trận địa.

   Quân địch sẽ phải phản kích nhiều, sẽ dựa vào pháo binh và xe tăng để phản kích. Muốn đánh địch phản kích, phải có công sự vững chắc, phải bố trí binh lực thích đáng, phải có hoả lực yểm hộ cho bộ binh, phải có tổ đánh xe tăng.

   Kế hoạch tác chiến phải cụ thể, tỷ mỷ. Yêu cầu là phải sát thương được nhiều địch mà ta ít thương vong. Cán bộ phải tự mình đi xuống dưới, đi ra mặt trận kiểm tra đôn đốc.

   - Hai là khống chế không phận Điện Biên Phủ ngày và đêm, tranh đoạt và triệt tiếp tế của địch, hạn chế và triệt tiếp viện của chúng.

   Các đơn vị cao xạ pháo, phòng không và các hoả khí bắn thẳng cần có kế hoạch bắn máy bay.

   Các đơn vị bộ binh cần tổ chức những bộ phận chuyên trách bắn máy bay, đánh quân nhảy dù và đoạt dù tiếp tế của địch.

   Cần nhận rõ sự quan trọng của nhiệm vụ này. Cần có kế hoạch cụ thể, phân phạm vi phụ trách cho các đơn vị, đề yêu cầu cho nghiêm cách và hàng ngày kiểm tra đôn đốc ráo riết. Cán bộ phải tự mình kiểm tra đôn đốc, đi sát dưới để chỉ đạo cụ thể.

   - Ba là khống chế hoàn toàn sân bay, phá hoại sân bay.

   Trước đây, đó là nhiệm vụ của pháo binh. Hiện nay pháo binh vẫn có nhiệm vụ đó.

   Ngoài ra, vì hiện nay trận địa bao vây của ta càng ngày càng thắt chặt, các đơn vị bộ binh cũng có nhiệm vụ phát huy các thứ hoả lực của mình để tham gia vào việc khống chế hoàn toàn sân bay. Cần tổ chức những bộ phận nhỏ phụ trách phá hoại sân bay. Cần đào giao thông hào xuyên ngang sân bay, tạo điều kiện để đánh chiếm và kiểm soát sân bay của địch.

   Kế hoạch cần cụ thể, cán bộ phải đi sát để kiểm tra đôn đốc.

   - Bốn là tổ chức những bộ đội nhỏ và phát huy tất cả các thứ hoả lực từ tổ súng trường thiện xạ, tổ trung đại liên lưu động, tổ bức kích pháo lưu động đến pháo binh để sát thương quân địch.

   Cần có kế hoạch cụ thể.

   Yêu cầu là phải bắn trúng và tiết kiệm đạn dược.

   Cán bộ phải bắt tay vào kiểm tra đôn đốc và phải làm gương giữ gìn vũ khí, tiết kiệm đạn dược.

   - Năm là tiêu diệt một số vị trí.

   Từ nay, các trận đánh vị trí đi gần vào tung thâm của địch cho nên phần lớn không phải là những trận đơn thuần đánh điểm, mà đều là những trận đánh điểm và đánh địch phản kích, một hình thức của đánh điểm diệt viện hay đánh điểm chặn viện, không phải đánh địch phản kích một lần mà có thể đánh địch phản kích nhiều lần liên tiếp.

   Cần điều tra địch tình và địa hình tỷ mỷ, có trận địa thích hợp, có chuẩn bị đầy đủ. Yêu cầu là phải tiêu diệt gọn.

   Kế hoạch tác chiến phải cụ thể, chu đáo; cán bộ phải tự mình thân ra mặt trận mà kiểm tra, đôn đốc, chỉ huy.

  - Sáu là nhiệm vụ của trọng pháo và cao xạ pháo vẫn như cũ.

   Phải tăng cường phòng không, nguỵ trang và di chuyển trận địa.

  Phải có kế hoạch phân công và phối hợp giữa các loại pháo, và giữa trọng pháo với pháo của bộ binh trong nhiệm vụ bắn máy bay, khống chế sân bay và kiểm soát không phận của Điện Biên Phủ.

   c) Chấn chỉnh lực lượng, đề cao sức chiến đấu của bộ đội: Bổ sung quân số, bố trí cán bộ, nhưng chủ yếu là nâng cao và giữ vững quyết tâm, nâng cao tinh thần chiến đấu của bộ đội.

   - Về bổ sung, ở trên sẽ bổ sung tân binh, nhưng trước hết ở đơn vị cần rút bớt cơ quan để đưa xuống đơn vị chiến đấu. Phải triệt để giản chính cơ quan, giản chính tất cả những tổ chức không cần thiết để tăng cường cho xung lực của đại đội, tăng thêm lực lượng trực tiếp chiến đấu của bộ binh. Việc này rất quan trọng, các cấp cần chấp hành chỉ thị cấp trên một cách nghiêm cách và triệt để.

   Việc bổ sung cần tiến hành có trọng điểm và phải chú trọng huấn luyện dìu dắt tân binh. Các đồng chí cựu binh và đảng viên cần nhận rõ trách nhiệm của mình trong công tác này.

   - Trong những đợt chiến đấu vừa qua, nhiều cán bộ mới xuất hiện. Nay cần mạnh dạn đề bạt, tiêu chuẩn chính để đề bạt cán bộ là tinh thần chiến đấu dũng cảm, tư tưởng lập trường vững chắc.

   - Phải có kế hoạch chăm sóc thương bệnh binh để anh em mau trở về đơn vị.

   - Phải tích cực động viên chính trị và lãnh đạo tư tưởng để nâng cao tinh thần chiến đấu dũng cảm.

   Muốn cho việc chấn chỉnh lực lượng có kết quả, cần có kế hoạch cụ thể, chia thời gian mà tiến hành.

   d) Sơ kết và học tập kinh nghiệm kết hợp với việc kiểm điểm ưu khuyết điểm.

   Hiện nay, việc sơ kết và học tập kinh nghiệm là một vấn đề rất quan trọng, vì trong thời gian vừa qua chúng ta đã thu được nhiều kinh nghiệm quý báu, kinh nghiệm thành công cũng như kinh nghiệm không thành công. Cần tiến hành có trọng điểm, nhằm những vấn đề chính như xây dựng trận địa xuất phát xung phong, đột phá, hợp đồng bộ - pháo, đánh địch phản kích, tổ chức và sử dụng các thứ hoả lực, chú ý kinh nghiệm chiến đấu trong tung thâm. Cán bộ chỉ huy thì chú trọng vấn đề nắm quân và chỉ huy trong tung thâm.

   Đi đôi với việc sơ kết và học tập kinh nghiệm, cần tiến hành việc phổ biến ý nghĩa thắng lợi và việc bình công thưởng phạt trong đơn vị để nâng cao tinh thần chiến đấu dũng cảm, nâng cao tinh thần trách nhiệm.

   Việc này cần có kế hoạch cụ thể và hoàn thành trong thời gian ngắn, không nên kéo dài.

   e) Cải tiến cấp dưỡng, giữ vững sức khoẻ cho bộ đội để chiến đấu liên tục.

   Phải bảo đảm cho bộ đội được ăn no, ăn nóng, uống nước nóng, chỗ ngủ không ẩm ướt.

   Phải có thời khoá biểu hàng ngày, quy định thời gian làm trận địa, chiến đấu, học tập, làm công tác, v.v. để bảo đảm cho bộ đội có thì giờ ngủ và nghỉ ngơi.

   Phải tăng cường vệ sinh phòng bệnh, bảo đảm vấn đề tắm rửa của bộ đội, chống chấy rận, ghẻ lở, ruồi muỗi, nhất là khi bước vào đầu mùa Hè.

   Để thực hiện chủ trương và những công tác nói trên, để tạo đầy đủ điều kiện chuyển sang tổng công kích, giành toàn thắng cho chiến dịch, yêu cầu đối với toàn thể cán bộ và chiến sĩ vẫn như trước, và chỉ có một điểm chính là: phải nâng cao và giữ vững quyết tâm, triệt để chấp hành mệnh lệnh, ra sức học tập kinh nghiệm, phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm, nâng cao tinh thần trách nhiệm, cán bộ phải tự thân đi xuống đơn vị để kiểm tra đôn đốc.

   Yêu cầu này, trước đây Tổng Quân uỷ đã đề ra, nhưng một số cán bộ không làm đúng. Lần này, mong tất cả các đồng chí quán triệt yêu cầu đó và thực hiện đầy đủ.

  Các đồng chí,

  Trong chiến dịch lịch sử này, chúng ta đã thu được những thắng lợi lớn đầu tiên. Cả thế giới đế quốc chủ nghĩa phải xôn xao, lo ngại. Chúng lo cho số phận bọn địch ở Điện Biên Phủ, chúng lo cho kế hoạch Nava, cho âm mưu mở rộng chiến tranh xâm lược của chúng ở Việt - Miên - Lào. Chúng lo nếu chúng bị thất bại ở Điện Biên Phủ thì sẽ rất khó lừa gạt dư luận, rất khó chống lại phong trào hoà bình đòi chấm dứt chiến tranh ở Việt - Miên - Lào, khó tiếp tục âm mưu gây chiến của chúng.

   Về phía ta thì quân và dân toàn quốc đều phấn khởi. Mấy hôm nay, các điện văn hoan nghênh chiến thắng của Uỷ ban Liên Việt toàn quốc, của hơn một nghìn cán bộ phát động quần chúng cải cách ruộng đất, của cán bộ cơ quan Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, của quân và dân địch hậu đồng bằng Bắc Bộ, của các đoàn thể nhân dân và bộ đội Liên khu V, của Hội nghị quân dân chính Nam Bộ và Hội nghị các văn nghệ sĩ Nam Bộ tới tấp gửi đến chào mừng các chiến sĩ Điện Biên Phủ. Quân và dân Pathét Lào và sinh viên trường Đại học Đại Liên ở Trung Quốc cũng có điện gửi đến. Các đài phát thanh Bắc Kinh và Mạc Tư Khoa hàng ngày liên tiếp truyền tin chiến thắng của ta. Cả thế giới hoà bình dân chủ đều hoan nghênh những chiến thắng của ta, khuyến khích ta tiếp tục giữ vững và nâng cao ngọn cờ chiến thắng.

   Tất cả các đồng chí hãy nâng cao và giữ vững quyết tâm, nâng cao tinh thần trách nhiệm, hoàn thành đầy đủ những công tác đã đề ra, tạo điều kiện chuyển mạnh sang tổng công kích, tiêu diệt toàn bộ quân địch.

   Chiến dịch Điện Biên Phủ nhất định toàn thắng.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Trích Kết luận tại Hội nghị cán bộ Chiến dịch Điện Biên Phủ, ngày 8 tháng 4 năm 1954.

In trong sách Điện Biên Phủ - Văn kiện Đảng, Nhà nước,

Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004.