Quá trình giải quyết vụ việc dân sự có thể trải qua các giai đoạn khác nhau như khởi kiện, thụ lý, hòa giải, chuẩn bị xét sử sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm, trong đó phiên tòa sơ thẩm dân sự là giai đoạn rất quan trọng.
Tại phiên tòa sơ thẩm dân sự, toàn bộ các chứng cớ, tài liệu của vụ việc, những yêu cầu của các bên đương sự được xem xét, đánh giá trực tiếp, công khai, khách quan và toàn diện.
Trên cơ sở kết quả phiên tòa sơ thẩm dân sự. Tòa án ra bản án hoặc quyết định về việc giải quyết toàn bộ vụ việc dân sự, trong đó xác định cụ thể quyền và nghĩa vụ của các đương sự. Do đó, nếu việc xét xử tại phiên toàn sơ thẩm dân sự đạt chất lượng tốt sẽ là cơ sở để Tòa án ra bản án, quyết định chính xác, khách quan; góp phần hạn chế kháng cáo, kháng nghị phúc thẩm, khiếu nại theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm; giải quyết dứt điểm tranh chấp giữa các đương sự; ổn định giao lưu dân sự. Từ đó, quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự được bảo vệ
kịp thời, ý thức pháp luật của người dân được nâng cao, pháp chế xã hội chủ nghĩa được bảo đảm.
Tuy nhiên trên thực tế, một số quy định về phiên toà sơ thẩm dân sự chưa cụ thể, chưa phù hợp với thực tiễn xét xử, dẫn đến việc hiểu và áp dụng tại các Tòa án không thống nhất, đòi hỏi cần được tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ. Mặt khác, do pháp luật về phiên tòa sơ thẩm dân sự có nhiều điểm mới nên việc tuân thủ các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự về vấn đề này ở một số Tòa án chưa thực sự triệt để… Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều vụ án về tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình để quá thời hạn; một số các bản án, quyết định về kinh doanh, thương mại, lao động bị hủy, không ít bản án dân sự tuyên không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác thi hành án.
Để giúp bạn đọc có thêm tài liệu nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật về phiên tòa sơ thẩm dân sự, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia – Sự thật xuất bản cuốn sách Phiên tòa sơ thẩm dân sự - Những vấn đề lý luận và thực tiễn của TS. Bùi Thị Huyền.
Cuốn sách được kết cấu gồm ba chương:
Chương I: Những vấn đề lý luận cơ bản về phiên tòa sơ thẩm dân sự
Chương II: Pháp luật Việt Nam hiện hành về phiên tòa sơ thẩm dân sự và thực tiễn thực hiện
Chương III: Hoàn thiện và thực hiện pháp luật về phiên tòa sơ thẩm dân sự ở Việt Nam.
