Từ khi ra đời đến nay, phong trào Cộng sản quốc tế đã có những cống hiến to lớn đối với tiến trình lịch sử thế giới hiện đại, từng là lực lượng đi đầu và chỗ dựa tin cậy cho phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Nhiều đảng cộng sản và công nhân ở các nước Á - Phi - Mỹ Latinh tích cực tham gia và có đóng góp quan trọng bào phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở nước mình. Lịch sử đã chứng minh sự đóng góp to lớn của phong trào Cộng sản quốc tế trong cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình thế giới, vì tiến bộ xã hội. Trong thế kỷ XX, phong trào Cộng sản quốc tế từng là biểu tượng niềm tin của nhân loại tiến bộ, đồng thời có ảnh hưởng sâu rộng đối với đời sống chính trị thế giới. Tuy nhiên, từ khoảng giữa những năm 80 của thế kỷ XX, phong trào đã rơi vào khủng hoảng sâu sắc, toàn diện mà đỉnh điểm là sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô. Đã hơn 20 năm kể từ khi chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, mặc dù có những bước thăng trầm, song trong những năm gần đây phong trào Cộng sản quốc tế đã có những bước hồi phục nhất định chứng tỏ sức sống của một phong trào hiện thực, được định hình bằng lý tưởng cách mạng, niềm tin khoa học. Hiện nay, phong trào Cộng sản quốc tế tuy chưa ra khỏi khủng hoảng, nhưng đã vượt qua được thời kỳ khó khăn nhất, vẫn là lực lượng chính trị quan trọng đang tiếp tục kiên trì cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Các đảng cộng sản cầm quyền ở Trung Quốc, Việt Nam, Lào không chỉ trụ vững trước những thử thách khắc nghiệt của thời cuộc, mà còn lãnh đạo cộng cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trong cải cách đổi mới, giành được những thành tựu to lớn trong xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao được vị thế quốc tế. Những thành tựu cải cách, đổi mới của các nước xã hội chủ nghĩa là một thực tế sinh động chứng minh cho sức sống và khả năng tự đổi mới của chủ nghĩa xã hội, là đóng góp quan trọng đối với việc vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin trong điều kiện lịch sử mới. Cùng với những thành tựu của các đảng cầm quyền, phong trào Cộng sản ở các khu vực khác trên thế giới cũng có những chuyển biến tích cực.
Tuy đã có thành công nhất định trong những năm qua, song phong trào Cộng sản quốc tế nói chung vẫn tiếp tục phải đối mặt trước khó khăn, hạn chế và những thách thức lớn như đường lối của nhiều đảng còn chưa chuyển kịp so với yêu cầu, còn lúng túng trong hoạt động, chưa thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân lao động, nguồn lực tài chính hạn hẹp, vấn đề đoàn kết, hợp tác, phối hợp hoạt động giữa các đảng còn nhiều bất cập, v.v..
Để cung cấp thêm tư liệu cho các nhà nghiên cứu lịch sử thế giới, lịch sử phong trào Cộng sản và Công nhân thế giới, các nhà hoạch định chính sách và những người quan tâm, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Phong trào Cộng sản quốc tế hiện nay và triển vọng của tập thể tác giả hiện đang công tác tại Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh do PGS. TS. Nguyễn Hoàng Giáp và PGS. TS. Nguyễn Thị Quế đồng chủ biên.
Nội dung cuốn sách không chỉ đánh giá sự khách quan, đúng đắn về thực trạng của phong trào Cộng sản quốc tế hiện nay, lý giải rõ về mức độ hồi phục và những thách thức mà phong trào đang phải đối mặt, mà còn làm rõ vai trò và tính hiệu quả của các hình thức hoạt động, phối hợp hành động giữa các đảng cộng sản, công nhân với các đảng cánh tả, những yêu cầu mới về thực hành chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân. Trên cơ sở đánh giá thực trạng phong trào Cộng sản quốc tế hiện nay, các tác giả đã đưa ra những dự báo về triển vọng, xu hướng vận động của phong trào đến năm 2020. Việc nghiên cứu sâu về phong trào Cộng sản quốc tế hiện nay, rút ra những kinh nghiệm bổ ích, có giá trị tham khảo cả về lý luận và thực tiễn trong sự nghiệp đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa… có vai trò rất quan trọng, góp phần vào việc cung cấp luận cứ khoa học cho việc triển khai thắng lợi đường lối đối ngoại nói chung, quan hệ của Đảng ta với các đảng cộng sản, công nhân và cánh tả nói riêng. Đây là vấn đề rất rộng, có những nội dung cần tiếp tục được nghiên cứu công phu, toàn diện và sâu sắc hơn nên nội dung cuốn sách chắc không tránh khỏi thiếu sót. Chúng tôi mong nhận được ý kiến đóng góp để lần xuất bản sau được hoàn thiện hơn.
