Tác giả: TS. Nguyễn Đình Bồng (Chủ biên)
Số trang: 278 trang
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân Việt Nam không những đã chiến đấu không mệt mỏi, huy động mọi nguồn lực, sức người, sức của đáp ứng nhu cầu của các cuộc kháng chiến nhằm giành và giữ vững nền độc lập, tự do của Tổ quốc, bảo toàn lãnh thổ mà còn tìm kiếm các phương thức sử dụng đất sao cho có hiệu quả hơn để phát triển kinh tế, phục vụ đời sống của nhân dân ngày càng tốt hơn. Đóng góp vào thành quả chung đó, công tác quản lý đất đai đã đạt được nhiều thành tích nổi bật tuy vậy vấn đề đất đai ở Việt Nam, đặc biệt trong điều kiện hiện nay, chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, vấn đề quản lý nhà nước về đất đai; chính sách khuyến khích đầu tư vào đất đai; các chính sách tài chính về đất đai; Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất (cơ quan, tổ chức, cá nhân, hộ gia đình...), vấn đề giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, thời hạn sử dụng đất,... còn nhiều bất cập và luôn là vấn đề nóng của toàn xã hội..
Xét về nhiều mặt, đặc biệt là thực trạng quản lý nhà nước về đất đai của Việt Nam hiện nay đã và đang phát sinh nhiều mâu thuẫn mới cần phải được giải quyết thấu đáo mới có thể góp phần tạo đà cho kinh tế phát triển, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Để góp phần đạt được mục tiêu đó, một trong những vấn đề quan trọng hàng đầu là phải đổi mới hệ thống pháp luật về đất đai, trong đó cần có quy định giải quyết hài hòa các lợi ích trong các lĩnh vực có liên quan đến đất đai, tạo khung pháp lý cho các cơ quan nhà nước thực thi nhiệm vụ quản lý. Hệ thống pháp luật về đất đai phải có tính khả thi trên thực tế, đáp ứng được nhu cầu của các nhóm lợi ích và của toàn xã hội, đặc biệt là phải được thực hiện thống nhất từ trung ương đến cơ sở xã, phường, thị trấn. Về tính khả thi, ta nhìn nhận việc thi hành Luật đất đai năm 2003 sẽ thấy: quy định giá đất do các địa phương xây dựng trên cơ sở bám sát giá thực tế trên thị trường chuyển nhượng quyền sử dụng đất, làm cơ sở để đền bù, hỗ trợ,... khi nhà nước thu hồi đất, là cơ sở tính thuế chuyển nhượng, thuế trước bạ... Thực tế giá của khung giá do các địa phương xây dựng chưa bao giờ bám sát giá thị trường mà thường chỉ tương ứng với 20-30% giá thị trường, từ đó phát sinh hệ lụy là người bị thu hồi đất luôn cảm thấy thiệt thòi, phát sinh khiếu kiện, ngân sách nhà nước thất thu không nhỏ, gây khó khăn cho công tác quy hoạch, lập kế hoạch sử dụng đất. Vấn đề chuyển mục đích sử dựng đất được thực hiện chưa thấu đáo, nông dân mất đất sản xuất, những thửa đất “mật” được sử dụng vào mục đích khác không hợp lý, đất rừng bị tàn phá, ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh lương thực và các vấn đề xã hội phát sinh... Thời hạn giao đất chưa hợp lý không khuyến khích người sử dụng đất đầu tư vào đất. Để giải quyết các vấn đề nói trên, chúng ta cần sớm sửa đổi hệ thống pháp luật về đất đai mà trươc hết là sửa đổi Luật đất đai năm 2003.
Để luật đất đai sửa đổi khắc phục được những tồn tại nay sinh trong thời gian qua, chúng ta cần nghiên cứu thấu đáo các chủ trương, đường lối của Đảng cũng như chính sách, pháp luật về đất đai đã ban hành từ năm 1945 đến nay để góp ý xây dựng, bổ sung, sửa đổi. Xuất phát từ yêu cầu đó, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật đã xuất bản cuốn sách Quản lý đất đai ở Việt Nam (1945 -2010) do TS. Nguyễn Đình Bồng, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai làm chủ biên, cùng tập thể tác giả là các nhà quản lý, nhà khoa học đầu ngành về vấn đề đất đai và quản lý nhà nước về đất đai gồm: ThS. Lê Thanh Khuyến - Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai, PGS.TS. Vũ Văn Phúc - Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, PGS.TS. Trần Thị Minh Châu - Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh tham gia biên soạn. Nội dung cuốn sách là một công trình tổng kết có chọn lọc quá trình hình thành, phát triển và hoàn thiện quản lý đất đai ở nước ta dưới chế độ xã hội mới. Trong cuốn sách này, nội hàm của quản lý đất đai được thể hiện ở bốn nội dung chính:
(1) Hệ thống chủ trương, đường lối, chính sách đất đai của Đảng;
(2) Chính sách, pháp luật của Nhà nước về đất đai;
(3) Bộ máy tổ chức, quản lý đất đai;
(4) Thực trạng tổ chức quản lý đất đai trên thực tế.:
Tổng kết mỗi giai đoạn có kết luận và kiến nghị cũng như các giải pháp để hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai ở Việt Năm trong thời gian tới. Kinh nghiệm quốc tế trong quản lý nhà nước về đất đai cũng như những chính sách về đất đai của một số nước tiên tiến trong khu vực và thế giới cũng là một nội dung mà cuốn sách đã đề cập.
Với những nội dung chủ yếu trên đây cuốn sách sẽ là tư liệu tham khảo quan trọng cho các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu và hoạch định chính sách và xây dựng chính sách, pháp luật về quản lý đất đai ở Việt Nam, đặc biệt là để tham khảo, sửa đổi bổ sung luật đất đai năm 2003 theo tinh thần nghị quyết 26-NQ/TW và Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI.
Võ Văn Hoa
