Cuốn sách cung cấp những kiến thức căn bản về thể loại tác phẩm chính luận báo chí trên cơ sở tiếp thu những thành tựu trong và ngoài nước về lý luận cũng như thực tiễn được cập nhật cho đến thời điểm năm 2014, bao gồm: khái niệm, vai trò và vị trí, sự hình thành và phát triển, phương thức, nội dung, hình thức phản ánh… Những vấn đề đó lại được chứng minh, luận giải trên cơ sở thực tiễn báo chí Việt Nam với các loại hình: báo in, báo nói, báo hình và báo mạng điện tử.
Hàng trăm tác phẩm báo chí của hàng chục tờ báo ở nước ta được đưa vào cuốn sách để khảo cứu giúp người đọc thấy rõ tác động to lớn của thể loại tác phẩm này đối với đời sống xã hội đương đại. Cuốn sách cũng làm rõ sự phong phú, đa dạng của các thể loại như: xã luận, bình luận, đàm luận, chuyên luận, phiếm luận trên các phương tiện thông tin đại chúng ở nước ta hiện nay. Bên cạnh đó, cuốn sách còn phân tích, gợi mở những đặc điểm sáng tạo các thể loại tác phẩm đó cho những ai muốn bước vào con đường sáng tạo của mình để một ngày nào đó có thể trở thành một nhà báo thực thụ.
Cuốn sách cung cấp tài liệu nghiên cứu, giảng dạy mang tính chất chuyên môn, nghiệp vụ trong lĩnh vực hoạt động báo chí, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cơ sở đào tạo ngành báo chí, các tờ báo, tạp chí muốn bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ viết bài về thể loại chính luận báo chí và các sinh viên chuyên ngành báo chí.
