Phép biện chứng duy vật là khoa học về những quy luật chung nhất về sự vận động, phát triển của tự nhiên, xã hội và tư duy, có ý nghĩa thế giới quan rộng lớn. Nó là chìa khóa giúp con người nhận thức và chinh phục thế giới. Nắm vững những nguyên tắc phương pháp luận của phép biện chứng duy vật không những là một nhân tố cơ bản để hình thành thế giới quan mà còn là điều kiện tiên quyết cho sự sáng tạo của đảng cách mạng. Thực tiễn cách mạng đã chứng minh chỉ khi nào ta nắm vững những lý luận phép biện chứng, biết vận dụng các nguyên tắc phương pháp luận của nó một cách sáng tạo, phù hợp với hoàn cảnh cụ thể thì vai trò và hiệu lực cải tạo tự nhiên, biến đổi xã hội được tăng cường. Ngược lại, cách nghĩ, cách làm chủ quan duy ý chí, siêu hình đã dẫn đến những sai lầm, khuyết điểm nghiêm trọng, gây tổn thất cho cách mạng và quá trình phát triển xã hội nói chung. Hiện nay, nước ta đang tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, việc nghiên cứu, nắm vững bản chất phép biện chứng duy vật một cách có hệ thống là yêu cầu bức thiết để đổi mới tư duy, áp dụng vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Vì vậy, học tập, nghiên cứu sự hình thành và phát triển của phép biện chứng là một nhu cầu hết sức cần thiết.
Cuốn sách Thường thức về triết học Mác - Lênin, quyển 2: Phép biện chứng duy vật nằm trong seri sách “Thường thức về triết học Mác - Lênin”, trình bày những vấn đề chung về phép biện chứng và những nội dung cơ bản của phép biện chứng duy vật, góp phần giáo dục, tuyên truyền, phổ biến lý luận chính trị rộng rãi cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.