Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội

Tiếp tục phiên họp thứ sáu, chiều 23/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thảo luận, cho ý kiến về nội dung Đề án tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội.

Một phiên họp của Quốc hội. (Ảnh minh họa. Nguồn: dangcongsan.vn)

Việc xây dựng Đề án tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì nhân dân, bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, đóng góp xứng đáng vào công cuộc đổi mới đất nước. Đồng thời, đây cũng là việc làm thiết thực góp phần chuẩn bị sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 và các luật về tổ chức bộ máy nhà nước.

Đề án đề ra một số cải tiến, đổi mới trong các hoạt động sau của Quốc hội: lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng, tổ chức kỳ họp Quốc hội, hoạt động đối ngoại của Quốc hội; hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quôc hội, công tác bảo đảm phục vụ hoạt động của Quốc hội.

Rút ngắn thời gian họp

Theo Đề án, có hai phương án tổ chức kỳ họp Quốc hội. Phương án 1, tổ chức kỳ họp Quốc hội theo hướng rút ngắn thời gian mỗi kỳ họp xuống còn 20-25 ngày, một năm 2 kỳ, tức là một năm họp khoảng 40-50 ngày (hiện nay từ 60-70 ngày), đồng thời vẫn hoàn thành chương trình, đảm bảo chất lượng. Để làm việc này, cần chuyển một số công việc tại kỳ họp sang hoạt động thường xuyên giữa hai kỳ họp Quốc hội của đại biểu Quốc hội (trước hết là đại biểu Quốc hội chuyên trách), UBTVQH, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; chuyển việc xin ý kiến lần đầu về các dự án luật sang tổ chức xin ý kiến tại Hội nghị trực tuyến với sự tham gia cuả tất cả các vị đại biểu quốc hội hoặc Hội nghị trực tuyến các đại biểu chuyên trách.

Phương án 2, tổ chức kỳ họp theo hướng hàng năm tổ chức 3 kỳ họp. Kỳ thứ nhất chủ yếu về công tác xây dựng luật pháp và một số vấn đề kinh tế-xã hội cấp bách, được tổ chức trong cả tháng 3. Hai kỳ họp còn lại chủ yếu để thảo luận, quyết định các vấn đề kinh tế-xã hội và một số nội dung khác tổ chức từ 1-15/7 và 1-15/11 hằng năm. Việc tăng số lượng kỳ họp và tổ chức kỳ họp vào những thời điểm trên phù hợp với điều kiện thực tế ở nước ta là đa số đại biểu Quốc hội kiêm nhiệm công tác ở địa phương, không có điều kiện tham gia đầy đủ các kỳ họp được tổ chức quá dài ngày. Việc tổ chức kỳ họp vào đầu tháng 7 và tháng 11 cũng là thời điểm hội tụ đầy đủ yếu tố để xem xét, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế- xã hội hàng năm và điều chỉnh nhiệm vụ kinh tế - xã hội 6 tháng. Cuối cùng, việc dành một kỳ họp chủ yếu về công tác xây dựng pháp luật tạo cơ hội để các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm có điều kiện, thời gian chuẩn bị chu đáo các dự án luật trình Quốc hội.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng: Vấn đề đổi mới kỳ họp Quốc hội với mục tiêu là rút ngắn thời gian họp nhưng làm sao vẫn đảm bảo chương trình, nội dung, quy trình của kỳ họp, chứ nếu tăng thêm một kỳ họp thì sẽ rất tốn kém. Chủ tịch Quốc hội cho rằng: toàn bộ việc cho ý kiến lần đầu có thể tổ chức qua hình thức các phiên họp trực tuyến, như vậy có thể rút ngắn thời gian họp tập trung.

Còn Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Phan Trung Lý thì cho rằng, nên tổ chức đổi mới thời gian họp theo hướng kết hợp cả 2 phương án mà Đề án nêu ra. Đồng thời không nên đặt mục tiêu rút được bao nhiêu thời gian. Chủ nhiệm Lý cũng cho rằng có thể tăng lên họp 3 kỳ.

Đổi mới hoạt động tiếp xúc cử tri

Theo Đề án, sẽ tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri bằng cách thông báo rộng rãi, công khai và tạo điều kiện để mọi cử tri có thể tham dự các cuộc tiếp xúc. Đồng thời đa dạng hóa các hình thức tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội như tiếp xúc với cử tri ở đơn vị bầu cử, nơi cư trú, công tác; tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng, địa bàn mà đại biểu Quốc hội lựa chọn. Mỗi tháng, đại biểu Quốc hội ở địa phương cần dành từ 2-3 ngày để thực hiện việc tiếp xúc, thâm nhập đời sống nhân dân, nắm bắt, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của cử tri…

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển nêu quan điểm: cần phải đổi mới trong tiếp xúc cử tri, thực tế thời gian qua, đại biểu mới chỉ tiếp xúc với “đại cử tri”, chứ chưa gặp gỡ, tiếp xúc được những người dân cụ thể. Thêm vào đó, cử tri đề đạt nhiều vấn đề, có những vấn đề, như điện, đường, trường, trạm, mình hứa rồi nhưng không đủ thẩm quyền nên không làm được, hay không hứa thì uy tín của đại biểu bị giảm đi rất nhiều.

Chủ nhiệm Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học – Công nghệ Môi trường Phan Xuân Dũng cũng đồng tình cần đổi mới hoạt động tiếp xúc cử tri sao cho hiệu quả hơn.

Bỏ phiếu tín nhiệm với nhiều chức danh

Cũng theo Đề án, Quốc hội sẽ thực hiện việc bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI. Theo đó, hàng năm sẽ tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm đối với chức danh Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên UBTVQH, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng kiểm toán Nhà nước. Đáng chú ý, kết quả bỏ phiếu sẽ được công bố công khai; người không đủ số phiếu tín nhiệm quá bán so với tổng số đại biểu Quốc hội hai lần liên tiếp sẽ được xem xét, trình Quốc hội miễn nhiệm hoặc cho từ chức.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng sẽ tăng hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn tại phiên họp UBTVQH, và hoạt động giải trình của các Bộ trưởng tại các phiên họp của Hội đồng dân tộc và các Ủy ban. Hoạt động chất vấn tại kỳ họp cũng sẽ đổi mới mạnh mẽ theo hướng rút ngắn các báo cáo giải trình. Tiến hành chất vấn từng nhóm vấn đề, tranh luận đến cùng về từng vấn đề.

Theo Báo Điện tử ĐCSVN