Tiếp tục phát huy vai trò trụ cột trong công tác xuất bản sách lý luận chính trị, pháp luật của Đảng và Nhà nước

Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, tiền thân là Nhà xuất bản Sự thật, ra đời ngày 5-12-1945, là cơ quan xuất bản chính trị của Đảng và Nhà nước, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của Ban Bí thư. Qua 67 năm xây dựng và trưởng thành, Nhà xuất bản luôn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.

Đ/c Tô Huy Rứa - UVBCT, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương thăm

gian hàng của NXBCTQG tại Triển lãm sách quốc tế năm 2010

Nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và vai trò quản lý của Nhà nước đối với sự nghiệp xuất bản đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới, ngày 20-11-1992, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Quyết định số 53-QĐ/TW thành lập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật trên cơ sở hợp nhất bốn nhà xuất bản, đó là: Nhà xuất bản Sự thật, thuộc Ban Bí thư Trung ương Đảng; Nhà xuất bản Thông tin lý luận, thuộc Viện Nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; Nhà xuất bản Tư tưởng - Văn hóa, thuộc Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương; Nhà xuất bản Pháp lý, thuộc Bộ Tư pháp. Đây là sự kiện quan trọng, mở ra một thời kỳ phát triển vượt bậc trong lịch sử của Nhà xuất bản. Với vị thế mới, quy mô và chức năng, nhiệm vụ được mở rộng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật luôn làm tốt vai trò trụ cột trong công tác xuất bản sách lý luận chính trị, pháp luật, góp phần xứng đáng trên mặt trận tư tưởng - văn hóa của Đảng và Nhà nước.

Ngay từ những năm đầu hợp nhất, Nhà xuất bản đã phải đối đầu với bộn bề khó khăn. Tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của Nhà xuất bản có nhiều thay đổi và biến động, tư tưởng cán bộ vẫn chưa được ổn định, trình độ cán bộ còn có mặt hạn chế; điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật còn khó khăn, lạc hậu... Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của các thế hệ đi trước, với tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo, Nhà xuất bản đã khẩn trương ổn định và đi vào hoạt động, từng bước đạt được những thành tựu trên mọi lĩnh vực. Với chức năng và nhiệm vụ mới, Nhà xuất bản đã không ngừng đổi mới, vươn lên, viết tiếp những trang sử vẻ vang với số lượng đầu sách xuất bản năm sau cao hơn năm trước, chất lượng sách ngày càng tốt hơn, bám sát nhiệm vụ chính trị được giao.

20 năm kể từ ngày Ban Bí thư ban hành Quyết định số 53-QĐ/TW ngày 20-11-1992, Nhà xuất bản đã cho ra mắt bạn đọc hàng vạn đầu sách phục vụ nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước, các sự kiện chính trị lớn của đất nước, đáp ứng nhu cầu đọc của cán bộ, đảng viên và nhân dân; chủ động phối hợp với các ban, bộ, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể ở Trung ương và các địa phương xuất bản kịp thời sách và các tài liệu phục vụ quán triệt, triển khai Nghị quyết từ Đại hội VII đến Đại hội XI của Đảng và các Hội nghị Trung ương; phục vụ đắc lực việc đẩy mạnh “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trên phạm vi toàn quốc. Sách của Nhà xuất bản luôn bảo đảm đúng định hướng chính trị của Đảng, chú trọng chất lượng nội dung chính trị, lý luận và khoa học; thể loại sách ngày càng phong phú, đa dạng; hình thức sách có nhiều đổi mới đáp ứng nhu cầu đọc của nhiều đối tượng bạn đọc, của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Trước hết, Nhà xuất bản luôn coi trọng chất lượng, hiệu quả công tác đề tài xuất bản; nâng cao tính chính trị, khoa học, tính thuyết phục và tính chiến đấu của sách. Trong những năm gần đây, Nhà xuất bản đã chú trọng mảng sách chính trị - pháp luật phổ thông, sách dành cho cơ sở xã, phường, thị trấn, sách cho đồng bào các dân tộc, sách cho sinh viên các trường đại học, sách cho đồng bào Việt Nam ở nước ngoài... Nhà xuất bản đã chú trọng chỉ đạo xây dựng kế hoạch đề tài dài hạn, trung hạn và ngắn hạn theo hướng bám sát chương trình làm việc và kế hoạch công tác của Ban Chấp hành Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, những sự kiện chính trị, những ngày lễ lớn, những vấn đề lý luận, thực tiễn đặt ra cho từng giai đoạn. Nhiều bộ sách có giá trị như: C.Mác và Ph.Ănghen Toàn tập (50 tập), Văn kiện Đảng Toàn tập (54 tập), Hồ Chí Minh Toàn tập (xuất bản lần thứ ba, 15 tập), Hồ Chí Minh biên niên tiểu sử, Văn kiện Quốc hội Toàn tập, Lịch sử phong trào công nhân quốc tế, sách về tiểu sử các đồng chí lãnh đạo tiền bối của Đảng, bộ sách thuộc dự án lịch sử quan hệ đặc biệt Việt - Lào, các văn bản pháp luật được Quốc hội và Chính phủ ban hành... đã trở thành niềm tự hào chung của nền xuất bản cách mạng Việt Nam.

Nhằm phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị, bên cạnh công tác biên tập - xuất bản, Nhà xuất bản còn coi trọng công tác nghiên cứu khoa học. Theo Quyết định số 68-QĐ/TW ngày 3-4-2003 của Bộ Chính trị, Nhà xuất bản được giao nhiệm vụ tổ chức nghiên cứu khoa học xuất bản, tham gia nghiên cứu các chương trình quốc gia, đề tài khoa học xã hội cấp Nhà nước, cấp ban, bộ; góp phần làm sáng tỏ hơn những vấn đề về chính trị, lý luận, pháp luật; về chủ nghĩa xã hội, về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Nhà xuất bản đã tổ chức nghiên cứu, bảo vệ thành công hơn 20 đề tài, đề án cấp bộ và tham gia nhiều đề tài, chương trình nghiên cứu cấp nhà nước. Kết quả nghiên cứu khoa học đã phục vụ trực tiếp cho công tác biên tập, xuất bản và tham mưu, đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư các vấn đề về lĩnh vực xuất bản sách lý luận chính trị.

Nhà xuất bản đã thực sự là nơi quy tụ được đông đảo đội ngũ cộng tác viên là các nhà hoạt động chính trị, các nhà lãnh đạo quản lý và những người hoạt động xã hội, các nhà khoa học, những người làm công tác thực tiễn trên tất cả các ngành, các lĩnh vực, các khu vực, vùng, miền của cả nước.

Hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế của Nhà xuất bản ngày càng được phát triển và mở rộng. Nhà xuất bản có quan hệ hợp tác thường xuyên và bước đầu có hiệu quả với nhiều nhà xuất bản lớn ở các nước như: Lào, Trung Quốc, Cuba, Nga, Đức, Pháp, Ôxtrâylia, Nhật Bản, Ấn Độ, Xingapo... và nhiều tổ chức quốc tế trong lĩnh vực xuất bản.

Từ sau Đại hội X của Đảng đến nay, được sự đồng ý của Ban Bí thư và sự ủng hộ, giúp đỡ hiệu quả của các ban, ngành Trung ương, Nhà xuất bản đã tích cực chuyển đổi một phần hoạt động theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Theo đó, hoạt động xuất bản vừa phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, đáp ứng nhu cầu của bạn đọc, vừa phải mang lại hiệu quả kinh tế, bảo đảm duy trì và từng bước nâng cao đời sống cán bộ, công chức, viên chức, tiết kiệm ngân sách.

Trước những yêu cầu phát triển mới, Nhà xuất bản đã từng bước tiến hành đổi mới toàn diện và đồng bộ các mặt hoạt động. Nhà xuất bản đã tập trung xây dựng và triển khai chiến lược phát triển giai đoạn 2009-2015, hướng tới 2020, gồm 3 bộ phận quan trọng: Chiến lược đề tài xuất bản, Chiến lược phát hành và Chiến lược xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ biên tập - xuất bản. Các chiến lược này là cơ sở lập kế hoạch hoạt động xuất bản dài hạn và hàng năm, đồng thời, giúp cho việc nâng cao chất lượng, hiệu quả toàn diện các mặt hoạt động của Nhà xuất bản.

Từ năm 2008 đến nay, Nhà xuất bản đã chủ động đề xuất tham mưu cho Ban Bí thư và tích cực phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và với các ngành, các địa phương xây dựng, triển khai Đề án trang bị sách cho cơ sở xã, phường, thị trấn trong cả nước. Qua chỉ đạo thí điểm thành công ở 16 tỉnh, thành phố, Đề án đã được Ban Bí thư chỉ đạo triển khai đại trà cho hơn 11.000 xã, phường, thị trấn của 63 tỉnh, thành phố trong cả nước, đã có tác dụng tích cực trong việc góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc của cán bộ, đảng viên và nhân dân, nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành của đội ngũ cán bộ cơ sở. Nhà xuất bản là một trong các đơn vị đi đầu trong ứng dụng công nghệ hiện đại đa dạng hóa các xuất bản phẩm, cho ra đời một loạt ấn phẩm điện tử như: CD-ROM Văn kiện Đảng Toàn tập, CD-ROM Hồ Chí Minh Toàn tập, CD-ROM Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, CD-ROM Việt Nam đổi mới và phát triển... phục vụ đông đảo bạn đọc. Bên cạnh việc thực hiện tốt các đề tài sách trung ương đặt hàng, Nhà xuất bản còn tập trung nâng cao chất lượng các đề tài sách tự tổ chức xuất bản và phát hành, sách liên kết xuất bản, sách dịch, tham khảo có chọn lọc, đáp ứng nhu cầu của đông đảo bạn đọc.

Nhà xuất bản đã từng bước nâng cao năng lực, hiệu quả công tác phát hành, tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu các ấn phẩm cũng như hình ảnh, thương hiệu của Nhà xuất bản trên các phương tiện thông tin đại chúng. Củng cố, mở rộng mạng lưới phát hành; tăng cường liên doanh, liên kết với các đối tác có năng lực và uy tín để nâng cao hiệu quả hoạt động xuất bản, in, phát hành, tiêu thụ sách, bảo đảm tính cạnh tranh; chú trọng công tác xây dựng, mở rộng mạng lưới đội ngũ cộng tác viên cùng với việc đổi mới phương pháp biên soạn sách lý luận chính trị, pháp luật; xây dựng các chương trình chăm sóc khách hàng, cải tiến chế độ nhuận bút tác giả. Xây dựng các chính sách về xuất bản phẩm nhằm phát triển thị trường, nâng cao hiệu quả công tác phát hành sách lý luận chính trị, pháp luật.

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, phát huy các nguồn lực, Nhà xuất bản chú trọng thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch hóa mọi hoạt động; thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, Quy chế chi tiêu nội bộ; đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo cơ quan; chăm lo xây dựng, củng cố và phát huy vai trò của tổ chức Đảng, các tổ chức đoàn thể trong cơ quan; tăng cường trách nhiệm cá nhân của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Nhà xuất bản đã xây dựng, bổ sung, hoàn thiện và đưa vào vận hành một hệ thống tương đối đầy đủ và toàn diện với gần 50 quy định, quy chế quản lý nội bộ. Đã thường xuyên kiện toàn, sắp xếp hợp lý bộ máy tổ chức, cán bộ; hoàn thành sớm và có chất lượng công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý và chuyên môn của Nhà xuất bản theo sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương cho 2 giai đoạn 2011-2016 và 2016-2021. Thực hiện chính sách sử dụng, phát huy hiệu quả nguồn nhân lực tại chỗ, đồng thời có chính sách thu hút, tiếp nhận và thi tuyển công khai nhiều cán bộ trẻ được đào tạo cơ bản, có năng lực và triển vọng, bổ sung nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu phát triển trước mắt và lâu dài của Nhà xuất bản. Công tác thi đua, khen thưởng cũng thường xuyên được đổi mới mạnh mẽ, ngày càng gắn với chất lượng, hiệu quả công tác và thu nhập của từng người lao động, tạo động lực thúc đẩy mọi người hăng say lao động, từ đó đã góp phần cải thiện, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.

Ghi nhận những đóng góp to lớn của Nhà xuất bản qua các chặng đường vẻ vang, trong đó có 20 năm qua kể từ khi có quyết định số 53-QĐ/TW của Ban Bí thư, Đảng và Nhà nước đã tặng thưởng cho Nhà xuất bản hai lần Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Sao Vàng - phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước ta, Bức trướng của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và nhiều phần thưởng cao quý khác...

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Nhà xuất bản vừa phải khắc phục những mặt hạn chế, yếu kém, vừa phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới. Yêu cầu về chất lượng sách lý luận chính trị ngày càng cao. Nhà xuất bản cần có nhiều đầu sách có giá trị tổng kết lý luận, thực tiễn, có sức thuyết phục cao, góp phần lý giải những vấn đề bức xúc đặt ra trong công cuộc đổi mới; tiếp tục nâng cao chất lượng và số lượng sách đấu tranh phản bác lại các quan điểm sai trái, thù địch, phản động, sách phục vụ thông tin đối ngoại, phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số, sách viết về những tấm gương điển hình... Trong điều kiện công tác quản lý nhà nước về hoạt động xuất bản còn nhiều hạn chế, bất cập, sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ của một số nhà xuất bản trong lĩnh vực xuất bản sách lý luận chính trị, pháp luật, cộng với hiện tượng vi phạm bản quyền, in lậu, trốn thuế... tràn lan chưa được ngăn chặn hiệu quả, tạo ra sự cạnh tranh bất bình đẳng trên thị trường xuất bản phẩm. Trước sự phát triển nhanh của công nghệ xuất bản hiện đại, xuất bản điện tử đã trở thành một xu thế tất yếu, xuất bản truyền thống phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của xuất bản điện tử.

Phát huy những thành tựu, khắc phục những khó khăn, hạn chế, thiếu sót, Nhà xuất bản chính trị quốc gia - Sự thật quyết tâm phấn đấu làm tốt hơn nữa vai trò là cơ quan xuất bản sách lý luận chính trị, pháp luật trụ cột của Đảng và Nhà nước, góp phần giữ vững và mở rộng trận địa tư tưởng của Đảng. Tiếp tục đổi mới toàn diện các mặt hoạt động, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động xuất bản, năng lực sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng các xuất bản phẩm của Nhà xuất bản; xây dựng Nhà xuất bản thành trung tâm xuất bản chính trị hiện đại hàng đầu ở Việt Nam.

TS. Nguyễn Duy Hùng

Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật