Về những đóng góp của đồng chí Lê Đức Thọ trong công tác tổ chức xây dựng Đảng

            Tô Huy Rứa*

Nhiều năm qua, trong suy nghĩ và tình cảm của chúng ta, đồng chí Lê Đức Thọ luôn luôn là một trong những nhà lãnh đạo tài năng thuộc lớp cán bộ đầu tiên của Đảng và là một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Năm 1926, lúc mới 15 tuổi đồng chí đã giác ngộ và tham gia hoạt động cách mạng. Năm 18 tuổi (tháng 10-1929), đồng chí đã trở thành đảng viên cộng sản. Trong những năm hoạt động cách mạng, lúc công khai cũng như khi bí mật hay trong những năm tháng bị giam cầm, đồng chí đã sớm thể hiện khả năng thiên bẩm trong tư duy chiến lược và năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn cùng bản lĩnh cách mạng, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân. Là một cán bộ lãnh đạo tài năng trên nhiều lĩnh vực: quân sự, ngoại giao, tổ chức..., đồng chí đã được Đảng và Bác Hồ tín nhiệm giao nhiều trọng trách của Đảng, của đất nước. Ở cương vị công tác nào, đồng chí cũng tỏ rõ bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần lạc quan cách mạng và một dũng khí chiến đấu kiên cường, đầy nhiệt huyết, sẵn sàng xả thân vì lợi ích của nhân dân, của Tổ quốc, vì nghĩa vụ quốc tế cao cả. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng đầy sóng gió vào Nam, ra Bắc, đồng chí Lê Đức Thọ đã đem hết tâm sức, tài năng và trí tuệ của mình cống hiến cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, vì độc lập, tự do của đất nước, của dân tộc. Nhớ về đồng chí Lê Đức Thọ, cán bộ, đảng viên và nhân dân luôn nhớ đến những đóng góp to lớn của đồng chí với cách mạng Việt Nam trong vai trò của một nhà tổ chức, một trong những đồng chí lãnh đạo chủ chốt của cách mạng trên chiến trường miền Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ; một nhà ngoại giao tài ba, sắc sảo. Trong đó, gần cả cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, đồng chí đã dành nhiều thời gian, tâm sức cho công tác tổ chức xây dựng Đảng. Có thể nói, trên nhiều cương vị công tác quan trọng, tên tuổi của đồng chí Lê Đức Thọ đã gắn liền với những thành quả vĩ đại trong nhiều giai đoạn của cách mạng Việt Nam.

Ngay trong những năm tháng hoạt động trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đồng chí Lê Đức Thọ đã thể hiện "một tầm nhìn chiến lược sắc bén, tinh thần chiến đấu kiên cường và khả năng tổ chức chặt chẽ". Vào những năm 1939 - 1944, sau khi Mặt trận dân chủ nhân dân Đông Dương bị giải tán, hầu hết các cơ sở đảng trong toàn quốc bị thực dân Pháp khủng bố rất gắt gao, cán bộ, đảng viên bị bắt hàng loạt, số cán bộ hoạt động ở ngoài còn rất ít. Chính trong thời điểm đó, Mặt trận Việt Minh được thành lập (tháng 5-1941), nhu cầu về cán bộ lãnh đạo phong trào cách mạng, chuẩn bị thời cơ giành chính quyền rất cấp thiết. Việc bổ sung cán bộ cho các ban lãnh đạo từ Trung ương đến các cấp gặp nhiều khó khăn. Cuối năm 1943, Thường vụ Trung ương đã quyết định chủ trương tổ chức vượt ngục cho cán bộ đang bị giam cầm trong các nhà tù đế quốc để tăng cường cán bộ cho phong trào và kiện toàn các cấp ủy đảng, chuẩn bị lực lượng sẵn sàng đón lấy thời cơ đang có lợi cho ta. Đó là một chủ trương sáng suốt, kịp thời, có ý nghĩa chiến lược. Với vai trò là Bí thư chi bộ Nhà tù Hòa Bình, đồng chí là người lãnh đạo thực hiện thành công chủ trương trên, đã giải thoát nhiều cán bộ trong nhà tù, tăng cường lực lượng cho cách mạng, chuẩn bị tiến hành Tổng khởi nghĩa.

Tháng 8-1945, tại Hội nghị cán bộ toàn quốc của Đảng ở Tân Trào, đồng chí Lê Đức Thọ được cử vào Ban Thường vụ Trung ương Đảng; tháng 12-1946, đồng chí dự Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng quyết định toàn quốc kháng chiến. Đồng chí đã giúp Trung ương bố trí, phát triển lực lượng Đảng, đoàn thể, chính quyền, đặc biệt là phụ trách công tác chuyển bộ máy kháng chiến từ Hà Nội lên chiến khu Việt Bắc để tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Với cách mạng miền Nam, đồng chí Lê Đức Thọ đã có nhiều đóng góp to lớn, trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng của nhân dân Nam Bộ từ giữa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp gian khổ; nhiều năm sống, hoạt động và chiến đấu cùng nhân dân miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cho đến thắng lợi vĩ đại của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Tháng 9-1948, đồng chí Lê Đức Thọ được phân công là Trưởng phái đoàn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng vào Nam Bộ công tác, làm Trưởng Ban Đảng vụ kiêm Trưởng Ban Dân vận Xứ ủy Nam Bộ. Sau khi nghiên cứu kỹ, nắm chắc tình hình cách mạng miền Nam, đồng chí khẳng định: "Phải xây dựng, củng cố Đảng trong lực lượng vũ trang, trong công an, trong vùng bị địch tạm chiếm, phát triển Đảng phải luôn luôn đi đôi với củng cố Đảng, phải dìu dắt đảng viên mới trong công tác thực tế, phải mở lớp huấn luyện ngắn ngày cho họ. Phải luôn luôn chăm lo củng cố chi bộ, đề phòng bọn địch chui vào trong Đảng, phá hoại Đảng từ bên trong". Đồng chí đã chủ động cùng Thường vụ Xứ ủy rà soát, nắm lại cán bộ chủ chốt của các cấp ủy trong các khu ủy, tỉnh ủy, Đặc khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định; từng bước kiện toàn bộ máy lãnh đạo Xứ ủy, chấn chỉnh lề lối làm việc, khẩn trương triển khai một số biện pháp cấp bách nhằm chấn chỉnh, kiện toàn một số cấp uỷ, đồng thời, đồng chí Lê Đức Thọ và Thường vụ Xứ ủy luôn giữ vững nguyên tắc báo cáo, xin chỉ thị của Thường vụ Trung ương và Bác Hồ về những vấn đề cần thiết. Các hoạt động ấy đã trực tiếp củng cố, phát triển lực lượng của cách mạng miền Nam và bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của Thường vụ Trung ương Đảng, của Bác Hồ đối với chiến trường miền Nam.

Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cách mạng của Đảng ở miền Nam, đồng chí Lê Đức Thọ đã chủ động đề xuất với Thường vụ Xứ ủy mở lớp huấn luyện, bồi dưỡng, nâng cao trình độ của cán bộ tỉnh, khu, lấy tên là Trường Trường Chinh. Bản thân đồng chí đã trực tiếp tham gia giảng dạy với những bài giảng hàm chứa những nội dung phong phú, sâu sắc cả về lý luận và thực tiễn. Từ năm 1950 đến năm 1954, hàng trăm cán bộ trung, cao cấp đã được huấn luyện, bồi dưỡng, nâng cao trình độ đáp ứng cho nhu cầu của cách mạng miền Nam.

Trong cuộc kháng chiến khốc liệt chống đế quốc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai, tương quan lực lượng giữa ta và địch vô cùng chênh lệch, có thời kỳ, nhiều cơ sở đảng bị xóa, số đảng viên tại miền Nam từ 50.000 đồng chí (năm 1954) đến năm 1959 chỉ còn lại 7.000 đồng chí, số cán bộ đảng viên bị giết, bị tù ngày càng nhiều. Chính trong thời điểm hiểm nghèo đó, được Trung ương giao nhiệm vụ chăm lo công tác tổ chức xây dựng Đảng phục vụ cách mạng miền Nam, đồng chí đã đề xuất việc thành lập Vụ miền Nam và Cục Cán bộ B trực thuộc Ban Tổ chức Trung ương để giúp Đảng điều động cán bộ tăng cường cho các chiến trường cũng như đón tiếp, chăm sóc cán bộ từ chiến trường ra miền Bắc chữa bệnh, học tập và công tác. Với phong cách làm việc sâu sát, đồng chí luôn đưa ra những ý kiến chỉ đạo cụ thể, thông qua từng kế hoạch, đề ra cách thức, tiêu chuẩn điều động cán bộ tăng cường cho từng vùng, từng chiến trường, sao cho phát huy hiệu quả, hạn chế hy sinh, tổn thất. Đồng chí trực tiếp thông qua danh sách cán bộ trung, cao cấp bổ sung cho chiến trường, lắng nghe ý kiến đề xuất và nguyện vọng của từng cán bộ, kịp thời động viên tinh thần cũng như vật chất trước khi cán bộ vượt Trường Sơn vào chiến trường. Bản thân đồng chí cũng được Trung ương cử vào miền Nam nắm tình hình, trực tiếp cùng làm việc với các đồng chí Trung ương Cục miền Nam, nhờ đó, việc chỉ đạo của Trung ương đối với miền Nam được sâu sát hơn, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu của chiến trường, bảo đảm sự thắng lợi trong hoạt động quân sự của ta trên các chiến trường miền Nam.

Trong những năm kháng chiến chống đế quốc Mỹ, cán bộ công tác ở chiến trường ra miền Bắc chữa bệnh, công tác và học tập đều được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và đồng chí Lê Đức Thọ hết sức quan tâm. Trước những yêu cầu chi viện cho chiến trường, thay mặt Trung ương, đồng chí trực tiếp giao nhiệm vụ cho các ban, ngành, tạo điều kiện giải quyết sớm nhất, tốt nhất các yêu cầu chi viện đó. Trong những năm chiến tranh chống đế quốc Mỹ, các ban, ngành đã đón tiếp, chăm sóc 20.500 cán bộ từ chiến trường miền Nam ra Bắc chữa bệnh và học tập; xây dựng được 25 đơn vị đón tiếp, điều trị, điều dưỡng và học tập cho cán bộ; trên 7.000 cán bộ được đi học ở các trường văn hóa, trường đại học, trung học chuyên nghiệp, trường lý luận chính trị; 4.000 cán bộ được bố trí đi chữa bệnh, nghỉ dưỡng, tham quan, học tập ở nước ngoài.

Đầu năm 1955, đồng chí từ Nam Bộ tập kết ra miền Bắc. Năm 1956, khi Trung ương phát hiện sai lầm trong cải cách ruộng đất và củng cố tổ chức, Bác Hồ và Bộ Chính trị đã giao nhiệm vụ cho đồng chí Lê Đức Thọ làm Trưởng Ban Tổ chức Trung ương kiêm Trưởng ban Chỉ đạo công tác sửa sai. Tình hình tổ chức đảng lúc này gặp rất nhiều khó khăn, nhiều cơ sở đảng ở nông thôn bị nghi ngờ, nhiều cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp bị bắt tù, bị nghi oan... Thực hiện chủ trương kiên quyết sửa sai của Bộ Chính trị và Bác Hồ, Ban Tổ chức Trung ương do đồng chí Lê Đức Thọ làm Trưởng ban đã cử hàng nghìn cán bộ của Trung ương về địa phương, cơ sở xin lỗi dân và minh oan cho cán bộ. Đồng chí đã tập trung sức cho công tác sửa sai, từng bước củng cố lại tổ chức cơ sở đảng và phục hồi danh dự, minh oan cho hàng nghìn cán bộ, đảng viên, khôi phục được lòng tin của quần chúng nhân dân đối với Đảng.

Trong công tác tổ chức xây dựng Đảng, đồng chí Lê Đức Thọ đặc biệt quan tâm nhiệm vụ xây dựng tổ chức cơ sở của Đảng. Ngay trong những năm kháng chiến chống đế quốc Mỹ ở miền Bắc, đồng chí đã đề xuất và chỉ đạo thực hiện cuộc vận động xây dựng chi bộ, đảng bộ cơ sở "bốn tốt" (sản xuất, chiến đấu tốt; chấp hành chính sách tốt; công tác quần chúng tốt và củng cố Đảng tốt). Cuộc vận động đã đem lại những kết quả quan trọng: tổ chức cơ sở đảng được củng cố, phát huy tác dụng lãnh đạo sâu sát, toàn diện đối với mọi hoạt động ở cơ sở, bảo đảm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ sản xuất, chiến đấu và chính sách của Đảng, của Nhà nước, tăng cường mối liên hệ giữa Đảng với quần chúng. Thông qua thực tiễn cuộc vận động, nhiều cấp ủy đảng đã khắc phục được thái độ xem nhẹ công tác xây dựng tổ chức cơ sở đảng, nhận thức sâu sắc hơn về vai trò của tổ chức cơ sở đảng, quan tâm chỉ đạo củng cố cơ sở đảng. Đó là một bài học kinh nghiệm quý, mang ý nghĩa thời sự cho đến hôm nay.

Mùa Xuân năm 1975, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước giành thắng lợi vẻ vang, đất nước ta được thống nhất. Tình hình, nhiệm vụ mới đặt ra những yêu cầu mới to lớn đối với công tác tổ chức. Một trong những vấn đề lớn và khó nhất lúc đó là điều động, bố trí lại cán bộ đáp ứng những nhiệm vụ mới. Ngay sau giải phóng, Ban Tổ chức Trung ương đã tham mưu cho Trung ương điều động hàng trăm cán bộ cao cấp, hàng vạn cán bộ lãnh đạo, quản lý và cán bộ chuyên môn cho miền Nam, bảo đảm cho việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Một bài học cực kỳ sâu sắc trong công tác tổ chức, cán bộ là với tầm nhìn xa, trông rộng, Đảng, Bác Hồ đã dày công đào tạo, rèn luyện một đội ngũ đông đảo cán bộ là con em miền Nam ở miền Bắc và các nước xã hội chủ nghĩa. Đó là một lực lượng quan trọng để bố trí, sắp xếp cán bộ cho miền Nam sau giải phóng. Thực hiện các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, đồng chí Lê Đức Thọ đã cùng các đồng chí trong Trung ương, trong Bộ Chính trị và đội ngũ những người làm công tác tổ chức xây dựng Đảng nhanh chóng giải quyết hàng loạt vấn đề cấp bách, như: xây dựng và củng cố hệ thống chính trị thống nhất trong cả nước, trong đó bao gồm việc xây dựng các tổ chức đảng, chính quyền và đoàn thể các cấp ở vùng mới được giải phóng; nhanh chóng bắt tay vào công tác chuẩn bị nhân sự cho Quốc hội và Chính phủ khi đất nước thống nhất; chuẩn bị Đại hội IV của Đảng.

Kinh qua nhiều môi trường hoạt động thực tiễn và các chiến trường, học tập được cách hiểu người, sử dụng người, đào tạo người hiền tài cho đất nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tính cách quyết đoán, trung thực, nghiêm khắc với cán bộ, bản thân và cả gia đình trong thực hiện nhiệm vụ cũng như trong cuộc sống, với nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong công tác tổ chức, đồng chí Lê Đức Thọ đã góp phần to lớn đặt nền móng cho công tác tổ chức xây dựng Đảng và tổ chức của cả hệ thống chính trị ở nước ta; trong đó, đồng chí đã tập trung sức vào việc xây dựng, quản lý và bố trí đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng. Đặc biệt, từ Đại hội III đến Đại hội VI của Đảng, với vai trò Trưởng Tiểu ban nhân sự, đồng chí tận tụy đến tận nơi xem xét, cân nhắc thận trọng trước khi giới thiệu cán bộ vào cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng, giúp Bộ Chính trị chuẩn bị tốt nhân sự cho lựa chọn, bầu cử Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư vào các kỳ đại hội Đảng. Đồng chí luôn nhắc nhở cán bộ tổ chức phải chú ý phương châm: thận trọng, dân chủ; lắng nghe ý kiến cơ sở, ý kiến tập thể. Sau khi đã cân nhắc mọi mặt, với trách nhiệm được giao, đồng chí thể hiện chính kiến một cách dứt khoát. Theo đồng chí, điều quan trọng nhất của việc chuẩn bị nhân sự cấp cao của Đảng là phải biết lắng nghe nhiều ý kiến của cán bộ các cấp, không nghe một chiều hoặc ý kiến của một, hai cá nhân. Phải đặt yêu cầu hàng đầu, quyết định là chất lượng cán bộ, nhất là tiêu chuẩn đức tài khi chọn cán bộ tham gia cấp ủy, tham gia hệ thống chính trị.  

Với phương pháp làm việc khoa học, thái độ nghiêm túc, sâu sát trong công việc, nắm vững ưu, khuyết điểm, tâm tư, nguyện vọng của cán bộ; tôn trọng, lắng nghe, tiếp thu ý kiến của đồng sự, của cấp dưới; quyết đoán trong sắp xếp, bố trí, kiên trì trong tham mưu, đổi mới trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đồng chí Lê Đức Thọ đã góp phần tích cực xây dựng được đội ngũ cán bộ bảo đảm tính kế thừa và sự vững vàng của Đảng trong mọi tình thế. Đồng chí Lê Đức Thọ đặc biệt quan tâm xây dựng, đào tạo, lựa chọn đội ngũ cán bộ trẻ tuổi để chuẩn bị cho các giai đoạn cách mạng tiếp theo, tính toán đến cả một số đồng chí có triển vọng chuẩn bị cho các vị trí lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước. Trong những thập kỷ 60 - 80 thế kỷ XX, nhiều cán bộ ưu tú ở các ngành, các địa phương đã được phát hiện, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách trong thực tiễn, đề bạt và trưởng thành, góp phần bảo đảm thắng lợi vẻ vang của sự nghiệp giải phóng đất nước và hoàn thành các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của cả dân tộc. Trong kết quả này, có công lao đáng kể của đồng chí Lê Đức Thọ.

Trên cương vị người phụ trách công tác tổ chức, cán bộ của Đảng trong nhiều năm, đồng chí Lê Đức Thọ đã có những đóng góp quan trọng cho Đảng trong việc hoạch định đường lối, chính sách về tổ chức, cán bộ của Đảng qua các thời kỳ cách mạng và chỉ đạo tổ chức thực hiện trong thực tiễn. Tư tưởng, tác phong, phương pháp làm việc của đồng chí Lê Đức Thọ để lại nhiều bài học quý cho những người làm công tác tổ chức.

Để làm tốt việc chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên của toàn Đảng, của hệ thống chính trị, đồng chí Lê Đức Thọ luôn dành nhiều thời gian, tâm sức cho công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác tổ chức xây dựng Đảng. Xác định việc tham mưu nhận xét, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ có phần trách nhiệm rất lớn của đội ngũ này, đồng chí luôn đòi hỏi tất cả cán bộ, đảng viên của ngành tổ chức phải đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu từng cán bộ thuộc trách nhiệm quản lý, phải nắm chắc kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ được Đảng giao phó, ưu điểm, khuyết điểm, triển vọng của cán bộ đó. Đồng chí phê bình cách quản lý hời hợt, chỉ đánh giá cán bộ trên lý lịch "chết" mà không sâu sát công việc của cán bộ, báo cáo chung chung về "lập trường, quan điểm" mà không nắm chắc phẩm chất, năng lực và tính cách của cán bộ thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước. Đồng chí cũng phê phán tình trạng sự vụ, kinh nghiệm chủ nghĩa. Đồng chí yêu cầu phải hướng công tác tổ chức vào phục vụ nhiệm vụ chính trị, đề xướng xây dựng quy hoạch cán bộ, phát hiện và bồi dưỡng cán bộ kế cận, chủ động chuẩn bị cán bộ cho những nhiệm vụ tương lai.

Đồng chí luôn đòi hỏi anh em công tác ở ngành tổ chức của Đảng phải ra sức học tập nâng cao trình độ chính trị, trau dồi đạo đức cách mạng, rèn luyện phong cách làm việc sâu sát, cụ thể, phương pháp tư duy đúng đắn, khoa học khi xem xét con người. Đồng chí luôn nhắc nhở cán bộ tổ chức phải trung thực, công tâm, khách quan, đối xử với cán bộ không được xen cảm tình hoặc thành kiến cá nhân, phải khiêm tốn, không được cậy quyền thế, không được lộng quyền.

Từ thực tiễn nhiều năm là người đứng đầu cơ quan tổ chức của Đảng, đồng chí Lê Đức Thọ đã có những nhận xét rất khái quát và cũng rất thực tiễn về công tác cán bộ, đó là: Nếu có ai hỏi tôi trong công tác cách mạng có việc gì khó? Tôi sẽ trả lời: khó nhất là công tác cán bộ vì công tác này vừa cụ thể do có quan hệ trực tiếp đến sự trưởng thành của một người nhất định, lại vừa trừu tượng do khó có thể cân, đong, đo đếm được năng lực, phẩm chất, bản lĩnh của cán bộ, đó là còn chưa nói tới câu: "cai quan định mệnh". Cho nên, khi làm công tác cán bộ, phải theo dõi thường xuyên, sâu sát cán bộ, đánh giá cán bộ qua kết quả của việc thực hiện nhiệm vụ được giao, qua phẩm chất, lối sống; phải nghe nhiều "tiếng chuông", phải khơi dậy và phát huy được ưu điểm của cán bộ...Vì khó khăn như vậy nên trong công tác đề bạt cán bộ nói chung, nếu đúng được 80% là tốt rồi.

Từ Đại hội lần thứ III đến Đại hội lần thứ V của Đảng, đồng chí Lê Đức Thọ đã chủ trì việc tổng kết công tác xây dựng Đảng và sửa đổi Điều lệ Đảng, trực tiếp trình bày các báo cáo quan trọng này trước Đại hội, qua đó, đồng chí đã góp phần phát triển một bước lý luận về Đảng cầm quyền trên cơ sở quán triệt và vận dụng sáng tạo nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Những tư tưởng quan trọng trong công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác tổ chức xây dựng Đảng nói riêng đã được khẳng định, đó là: Kiên trì khẳng định tính giai cấp và tính tiên phong của Đảng, từng bước hệ thống hóa, hoàn thiện các nguyên tắc cơ bản thể hiện bản chất của Đảng; phát triển lý luận về xây dựng Đảng với tư cách là một Đảng cầm quyền đưa đất nước đi theo con đường xã hội chủ nghĩa; đổi mới công tác tổ chức gắn liền với đổi mới cơ cấu kinh tế và cơ chế quản lý, đưa công tác tổ chức đi trước một bước nhằm thúc đẩy đổi mới cơ cấu kinh tế và cơ chế quản lý.

Không chỉ trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác tổ chức xây dựng Đảng, đồng chí Lê Đức Thọ rất quan tâm đến việc chỉ đạo tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về công tác tổ chức xây dựng Đảng, giáo dục, đào tạo cán bộ tổ chức, công tác tư tưởng trong công tác tổ chức. Những năm công tác ở cương vị Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, đồng chí có nhiều bài nói, bài viết có tính tổng kết về công tác tổ chức có giá trị chỉ đạo thực tiễn, có tính chiến đấu cao, phê phán những nhận thức sai lầm trong công tác tổ chức, được nhiều cán bộ, đảng viên quan tâm, nghiên cứu.

Trong quá trình đảm trách công tác tổ chức xây dựng Đảng qua các thời kỳ cách mạng, đồng chí Lê Đức Thọ luôn tâm niệm một cách nhất quán về mục tiêu, nhiệm vụ của công tác tổ chức xây dựng Đảng là: Công tác tổ chức xây dựng Đảng phải phục vụ đường lối chính trị; xác định lãnh đạo nhiệm vụ kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt; trong công tác xây dựng Đảng, cần coi trọng nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ là trọng tâm, cán bộ cấp chiến lược là quyết định. Những quan điểm, giải pháp và kinh nghiệm trong công tác xây dựng Đảng và công tác tổ chức, cán bộ của đồng chí Lê Đức Thọ cho tới nay vẫn còn nguyên giá trị lý luận và giá trị thực tiễn, và đó là những bài học kinh nghiệm bổ ích, quý báu đối với công cuộc đổi mới hiện nay.

Nhìn lại cuộc đời 64 năm hoạt động cách mạng, hơn 20 năm gắn bó với công tác tổ chức xây dựng Đảng của đồng chí Lê Đức Thọ, Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận những đóng góp to lớn của đồng chí vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc nói chung và công tác tổ chức xây dựng Đảng nói riêng. Ở đồng chí Lê Đức Thọ, chúng ta thấy sự kết hợp chặt chẽ giữa năng lực hoạch định, xây dựng đường lối với tài năng chỉ đạo, tổ chức cụ thể; giữa tính kiên định về nguyên tắc với tính sáng tạo và tinh thần đổi mới trong hành động; giữa lý luận với thực tiễn; giữa lời nói và việc làm. Đồng chí xứng đáng là "một trong những người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại", xứng đáng với những "công trạng to lớn vì Đảng, vì dân" mà Đại hội lần thứ VI đã khẳng định, xứng đáng với niềm tin yêu, kính trọng của đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức và của hàng triệu trái tim con người Việt Nam.