Thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc và chủ trương, đường lối của Đảng về cách mạng Việt Nam, ngày 20-12-1960, tại xã Tân Lập, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh, Đại hội đại biểu các giai cấp và tầng lớp nhân dân, tôn giáo và dân tộc toàn miền Nam quyết định thành lập Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Tám năm sau (1968), để mở rộng hơn nữa khối đại đoàn kết dân tộc chống đế quốc Mỹ và tay sai của Mỹ ở đô thị, Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam được ra đời. Sau thắng lợi mang tính bước ngoặt của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam được thành lập đáp ứng yêu cầu cấp bách cả về đối nội và đối ngoại.
Từ khi thành lập, Mặt trận, Liên minh, Chính phủ Cách mạng lâm thời đã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cuộc kháng chiến và khát vọng hòa bình, độc lập của nhân dân hai miền; là ngọn cờ công khai, chân chính, đoàn kết, cách mạng và chiến thắng của miền Nam, đã làm tròn sứ mệnh vẻ vang của mình, góp phần rất quan trọng vào công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Tìm hiểu lịch sử là con đường đưa chúng ta đến với kho tàng những kinh nghiệm vô giá mà cha ông ta đã đúc kết bằng cả mồ hôi và xương máu; với ý nghĩa đó, các đồng chí lão thành cách mạng và các đồng chí đã từng công tác, chiến đấu trong các tổ chức, cơ quan Mặt trận, Liên minh, Chính phủ Cách mạng lâm thời có nguyện vọng xuất bản một ấn phẩm nhằm ôn lại quá trình chiến đấu anh dũng, hy sinh to lớn và thắng lợi vẻ vang của quân và dân ta.
Nhận thức trách nhiệm và vị trí của mình, Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị và được Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng xem xét, chấp thuận giao Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo tổ chức biên soạn ấn phẩm về Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam.
Nội dung của bộ sách gồm ba phần chủ yếu:
Phần thứ nhất: Gồm tuyên bố, điện, thư, lời kêu gọi, chúc mừng, bài nói chuyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và một số bài viết của các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận về Mặt trận, Liên minh, Chính phủ Cách mạng lâm thời, Nhà nước, Mặt trận về Mặt trận, Liên minh, Chính phủ Cách mạng lâm thời.
Phần thứ hai: Một số bài viết khắc họa lại bức tranh lịch sử, sự ra đời và hoạt động của Mặt trận, Liên minh, Chính phủ Cách mạng lâm thời trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Phần thứ ba: Niên biểu các sự kiện tiêu biểu và một số văn kiện, hình ảnh tư liệu kịch sử về hoạt động của Mặt trận, Liên minh và Chính phủ Cách mạng lâm thời.
Bộ sách là ấn phẩm không chỉ có giá trị cao về tư liệu lịch sử, mà còn thể hiện lòng tri ân với đồng bào, đồng chí đã ngã xuống vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và hòa bình cho nhân dân.
Do dung lượng bộ sách rất lớn, với hơn 1.800 trang, để thuận tiện cho độc giả, bộ sách được tách thành ba quyền.
